Prawie połowa nastolatków codziennie gra online. NASK ostrzega przed cyberzagrożeniami

Zagrożenia płynące z gier online. Zamiast zakazów, przyjrzenie się problemom dzieci

Gry online choć niewątpliwie są obecnie cenioną rozrywką, to mogą nieść także zagrożenia. Statystyki pokazują, że prawie połowa nastolatków doświadczyła w grach cyberprzemocy, a co trzeci młody gracz regularnie spotyka się z wyzwiskami, zastraszaniem i hejtem.

- Cyberprzemoc w grach jest szczególnie podstępna, bo dzieci szybko zaczynają ją traktować jak normę. Rodzice powinni więc bliżej przyglądać się światu, w którym żyją ich dzieci - ostrzega Anna Rywczyńska z NASK.

Uzależnienie od gier to kolejny problem, który dotyka coraz więcej młodych ludzi. Już 8,3 proc. nastolatków ma problem z niekontrolowanym graniem, co prowadzi do obniżenia samooceny, stresu i izolacji.

Niebezpieczne są również mechanizmy hazardowe ukryte w grach, takie jak np. loot boxy. Te sprytne rozwiązania wymuszają mikropłatności, budząc ekscytację i zachęcając do kolejnych zakupów. Szacuje się, że do 2031 roku rynek loot boxów może osiągnąć wartość 30 miliardów dolarów (dane OpenPR z 2024 roku).

- Dzieci często nie rozumieją, że mechanizmy gier hazardowych mogą prowadzić do poważnych problemów. Rolą rodziców jest czuwać nad doborem gier i rozmawiać o ryzyku, jakie niosą ze sobą np. loot-boxy - podkreśla Marta Witkowska, autorka poradnika o grach cyfrowych.

Długie godziny spędzone przed komputerem mają negatywny wpływ na zdrowie. Brak ruchu, zła postawa, niezdrowe przekąski i niebieskie światło emitowane przez ekrany mogą prowadzić do problemów z kręgosłupem, nadwagi, wzrokiem i snem.

Gry komputerowe mogą pomóc dzieciom rozwinąć ich potencjał

Gry komputerowe to nie tylko zagrożenia, ale także szansa na rozwój. Odpowiednio dobrane gry mogą być cennym narzędziem edukacyjnym i wspierać rozwój dziecka.

Badania pokazują, że gracze szybciej analizują dane, lepiej radzą sobie z rozpraszającymi bodźcami i podejmują decyzje szybciej niż osoby, które nie grają. Gry rozwijają pamięć, planowanie strategiczne i koordynację ręka–oko.

Gry uczą również wytrwałości, planowania, testowania i ponawiania prób po porażce. To doskonałe przygotowanie do dorosłego życia, które uczy rozwiązywania problemów, działania pod presją czasu i analizowania strategii.

W grach zespołowych młodzi gracze uczą się współpracy, komunikacji, empatii i asertywności. To cenne kompetencje społeczne, które przydadzą się w życiu.

Gry edukacyjne uczą języków, matematyki, geografii, historii, czytania ze zrozumieniem, a nawet prowadzenia wirtualnej farmy. Gry ruchowe angażują ciało i motywują do aktywności fizycznej.

NASK wskazuje, co dają dzieciom poszczególne typy gier:

• Gry strategiczne: uczą zarządzania, przewidywania i reagowania na zmieniające się warunki.
• Gry fabularne: rozwijają empatię i współpracę.
• Gry zręcznościowe: poprawiają czas reakcji, koordynację ręka-oko i koncentrację.
• Gry edukacyjne: pomagają bezpiecznie poruszać się po sieci.
• Gry symulacyjne: pozwalają wcielić się w różne role i zawody.

Umiarkowane granie wspiera zdrowie psychiczne, poprawia nastrój, zmniejsza stres i daje poczucie sukcesu. Dobrze zaprojektowana gra może działać lepiej niż niejeden trening motywacyjny.

NASK o higienie cyfrowej. "Jak grać i nie zwariować"

Wciągająca rozgrywka może pochłonąć bez reszty, dlatego ważne jest, aby od początku budować zdrowe nawyki cyfrowe.

Eksperci NASK radzą:

• Dowiedz się, w co gra Twoje dziecko: oglądaj z nim gry, pytaj o emocje i ulubione elementy.
• Rozmawiaj o mechanizmach gier: tłumacz, dlaczego niektóre są wciągające, gdzie czai się hazard, przemoc i manipulacja.
• Ustalcie jasne zasady: określcie czas gry, inne aktywności i limity wydatków na mikropłatności.
• Zadbajcie o ergonomię: wygodne krzesło, odpowiednia wysokość monitora i przerwy co godzinę.
• Graj z dzieckiem! Pokaż, że rozumiesz jego świat i dobrze się baw.

- Gry nie muszą być ani tabu, ani zagrożeniem. Mogą być pomostem łączącym pokolenia. To moment, kiedy można porozmawiać bez napięcia, dowiedzieć się, co dzieje się w życiu dziecka i zauważyć jego talenty - podkreśla Marta Witkowska.

Nowe technologie mogą pomóc w zrozumieniu świata dziecka

Budowanie relacji wymaga czasu, uwagi i wsparcia. Na szczęście współczesny rodzic ma do dyspozycji narzędzia cyfrowe, które pomagają zrozumieć cyfrowy świat dziecka i mądrze mu w nim towarzyszyć.

Marta Witkowska zaznacza: "Nie chodzi o to, by kontrolować każdy ruch dziecka, ale o to, by towarzyszyć mu w cyfrowym świecie. Zamiast zakazywać - wspieraj, Zamiast oceniać - rozmawiaj".

Przykłady narzędzi:

• mOchrona: aplikacja OSE, która umożliwia monitorowanie aktywności dziecka w sieci.
• Aplikacje kontroli rodzicielskiej: pozwalają ustalać limity czasu ekranowego, zatwierdzać instalację aplikacji i blokować dostęp do nieodpowiednich treści.
• Platforma edukacyjna IT Szkoła, poradnik Nastolatki i gry cyfrowe oraz gry edukacyjne: kopalnia wiedzy i praktycznych rozwiązań.

Jak podkreśla NASK, cyfrowe są częścią życia dzieci, ale z odpowiednim podejściem mogą stać się czymś więcej niż tylko zabawą. Mądre granie to okazja do budowania relacji, rozwijania pasji i nauki ważnych umiejętności. Rolą rodziców jest towarzyszyć, wspierać i rozmawiać.

W świecie cyfrowym, tak samo jak w realnym, najważniejsza jest bliskość i ciekawość świata, w którym żyje nasze dziecko.

Źródło: NASK