Rak jelita grubego zbiera żniwo. Kolonoskopia może uratować Ci życie

W naszym kraju każdego dnia z powodu raka jelita grubego umierają 33 osoby. Zachorowania na ten rodzaj nowotworu stanowią w polskiej populacji drugą najliczniejszą po raku płuca grupę zachorowań na nowotwory oraz drugą przyczynę zgonów z powodów onkologicznych. Roczna liczba nowych przypadków rozpoznania nowotworów złośliwych jelita grubego w naszym kraju wynosi około 19 tysięcy, co oznacza, że Polska należy do państw o najwyższej liczbie zachorowań w całej Europie, przy czym wskaźnik przeżyć 5-letnich jest niższy o ponad 10 proc. od średniej europejskiej.

Kolonoskopia: 20 minut ratujące życie

W początkowej fazie rozwoju rak jelita grubego jest właściwie bezobjawowy, tylko badania mogą go wykryć na tym etapie. Wczesna diagnoza, podobnie jak w przypadku innych nowotworów, daje dużą szansę nawet na całkowite wyleczenie. Wykonywanie badań profilaktycznych pomaga wykryć polipy lub zmiany nowotworowe zanim pojawią się ich objawy. Wczesne wykrycie i usunięcie polipów może przeciwdziałać rozwinięciu się ich w raka jelita grubego. Kolonoskopia to badanie, którego wiele osób unika ze strachu - boi się, że jest nieprzyjemne czy bolesne. Z reguły wcale takie nie jest. I często ratuje życie. Badanie umożliwia obejrzenie wnętrza i ocenę błony śluzowej całego jelita grubego. Daje możliwość rozpoznania, kontroli leczenia i wykonywania zabiegów w różnych chorobach gastrologicznych. Wykonywana jest w szpitalu lub w gabinecie przystosowanym do tego typu zabiegów. Ryzyko zachorowania na raka jelita grubego wzrasta z wiekiem, dlatego każdy po ukończeniu 50. roku życia powinien wykonać to badanie. Dzięki kolonoskopii w badaniach przesiewowych, które prowadzone są w Polsce od ok. 15 lat, aż 9 tys. osób uniknęło raka jelita grubego. Każdego roku w naszym kraju wykonuje się ponad 500 tys. kolonoskopii. Badanie trwa tylko 15-40minut i jest przeprowadzane za pomocą nowoczesnej aparatury. Jest bezpłatne dla osób po 50. roku życia lub należących do grupy ryzyka (np. rak w rodzinie) i robione na podstawie skierowania od lekarza pierwszego kontaktu.

Kiedy choroba daje znać

Niewiele osób wciąż zdaje sobie sprawę z tego, że rak jelita grubego w postaci bezobjawowej rozwija się w naszym organizmie średnio trzy do pięciu lat. Całościowy proces rozwoju nowotworu od postaci polipa (zmiany przedrakowej) do w pełni rozwiniętego raka trwa co najmniej 10 lat. W zależności od stopnia zaawansowania nowotworu w chwili rozpoznania zależy jego dalsze leczenie i rokowania pacjenta. Niestety mniej niż połowa pacjentów zgłasza się w tzw. I i II stopniu zaawansowania, czyli bez przerzutów do węzłów chłonnych. Dzisiejsza medycyna daje naprawdę ogromne możliwości leczenia raka jelita grubego. Niestety dotyka coraz młodszych pacjentów, a przebieg choroby jest u nich często bardzo dynamiczny, standardowe leczenie okazuje się nieskuteczne. Trzeba szukać innych rozwiązań, bo to często osoby, które są aktywne zawodowo, rodzinnie i społecznie. Jednak w Polsce pacjenci z zaawansowanym rakiem jelita grubego nie mają dostępu do III i IV linii leczenia, nie jest ono refundowane przez państwo. Z tego powodu ok. 1500 chorych z przerzutami do wątroby i płuc, jest pozbawionych szans na dłuższe życie. Polscy pacjenci umierają, bo nie mają możliwości leczenia dostępnego dzisiaj już w prawie całej Europie, w tym w krajach takich jak Węgry, Czechy czy Słowacja.

DIETA I AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA W PROFILAKTYCE RAKA

Za jeden z powodów coraz częstszego występowania nowotworu jelita można uznać niezdrowy styl życia i stres, dotyczące większości Polaków. Nie od dzisiaj wiadomo, że odpowiedni tryb życia, unikanie używek i regularna aktywność fizyczna zapewniają dłuższe i zdrowsze życie oraz chronią przed wieloma chorobami. Zaleca się spożywać pięć posiłków dziennie, ale mniej obfitych. W diecie zorientowanej na profilaktykę raka jelita grubego należy jeść dużo owoców i warzyw, szczególnie tych charakteryzujących się dużą zawartością błonnika (biała fasola, zielony groszek, brukselka, marchew, suszone morele, rodzynki, gruszki, jabłka), zaś unikać żywności przetworzonej i nadmiaru węglowodanów (cukrów). Właściwie zbilansowana dieta powinna uwzględniać również inne źródła błonnika, w tym produkty zbożowe (kasza gryczana, kasza jęczmienna, ryż brązowy, płatki zbożowe pszenne i żytnie, otręby) oraz rośliny strączkowe. Najlepiej zamieniać mięso na ryby, bogate w kwasy omega 3, które wspomagają perystaltykę jelit. Sposób odżywiana wpływa na stan śluzówki układu pokarmowego, naturalną florę bakteryjną oraz częstotliwość występowania zaparć, które mogą prowadzić do rozwoju choroby. Zdecydowanie należy ograniczyć spożywanie wysoko przetworzonych produktów poddawanych obróbce w wysokich temperaturach oraz wyeliminować jedzenie typu fast food. Jeśli chodzi o aktywność fizyczną to eksperci zalecają minimum 30 minut dziennie, a ćwiczenia powinny być przede wszystkim wykonywane regularnie. Jest to nawet ważniejsze od samej intensywności wysiłku fizycznego.