- Rada Ministrów zatwierdziła projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, mający uprościć procedury i chronić spadkobierców.
- Kluczowa zmiana to przesunięcie momentu powstania obowiązku podatkowego na chwilę uzyskania dokumentów potwierdzających spadek (np. postanowienie sądu), a nie na moment jego przyjęcia.
- Nowelizacja rozwiąże problem nieświadomego przyjęcia spadku i ułatwi wywiązanie się z obowiązków podatkowych, eliminując ryzyko konsekwencji karnoskarbowych.
- Wprowadzona zostanie możliwość przywrócenia terminu zgłoszenia spadku lub darowizny w przypadku przyczyn losowych, co zapobiegnie utracie zwolnienia z podatku.
We wtorek, 14 października 2025, Rada Ministrów zatwierdziła projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn – poinformowała Kancelaria Premiera w oficjalnym komunikacie. Celem zmian jest przede wszystkim modyfikacja momentu powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu spadku. Jak podkreślono w komunikacie KPRM, projektowane przepisy mają być korzystne dla obywateli, a ich głównym założeniem jest zwiększenie przejrzystości, uproszczenie procedur oraz zapewnienie lepszej ochrony spadkobierców przed potencjalną
Zgodnie z zatwierdzonym projektem, obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn będzie powstawał w momencie uzyskania dokumentów oficjalnie potwierdzających przyjęcie spadku, a nie – jak dotychczas – z chwilą jego przyjęcia. To kluczowa zmiana, która ma wyeliminować szereg problemów.
Problem nieświadomego przyjęcia spadku
Obecne przepisy stanowią, że spadkobierca ma 6 miesięcy na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Brak takiego oświadczenia jest równoznaczny z przyjęciem spadku. W konsekwencji, osoba, która nie wie o otrzymanym spadku i nie złoży żadnego oświadczenia, faktycznie nabywa spadek, często nie zdając sobie z tego sprawy.
„(…) spadkobierca może przyjąć spadek w sposób nieuświadomiony, a więc zrealizowanie przez podatnika obowiązków takich jak złożenie zeznania w terminie miesiąca od dnia przyjęcia spadku, jest de facto niewykonalne. Ma to szczególnie negatywne skutki dla podatnika, biorąc pod uwagę konsekwencje karnoskarbowe” – czytamy w uzasadnieniu projektu. To właśnie ten problem nowelizacja ma rozwiązać.
Projektodawcy zwracają uwagę, że zgodnie z Kodeksem cywilnym, nabycie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy, ale spadkobierca musi uzyskać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia, aby móc skutecznie występować przed organami skarbowymi. Bez tych dokumentów spadkobierca nie może być stroną postępowania podatkowego.
„Z powyższych względów proponuje się (…) przyjęcie, że obowiązek podatkowy przy nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych w drodze dziedziczenia powstanie z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego” – wyjaśnili autorzy projektu.
Korzyści dla podatników
Według Ministerstwa Finansów, takie rozwiązanie jest korzystne dla podatników, ponieważ jednoznacznie wiąże moment powstania obowiązku podatkowego z formalnym uzyskaniem dokumentu (pisma) potwierdzającego status spadkobiercy i jego uprawnienia do działania przed organem podatkowym. Dodatkowo, wydłuża to czas na złożenie zeznania podatkowego, ponieważ moment powstania obowiązku podatkowego jest późniejszy niż chwila przyjęcia spadku.
Kolejną istotną zmianą jest wprowadzenie możliwości przywrócenia terminu do zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych oraz terminu do zgłoszenia nabycia w drodze dziedziczenia lub zapisu windykacyjnego własności przedsiębiorstwa.
Obecnie, członkowie najbliższej rodziny są zwolnieni z podatku od spadków i darowizn, ale pod warunkiem terminowego zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Termin ten nie podlega przywróceniu w oparciu o przepisy Ordynacji podatkowej, a jego niedotrzymanie skutkuje utratą zwolnienia i opodatkowaniem nabytego spadku lub darowizny.
Ministerstwo Finansów wskazuje, że mimo 6-miesięcznego terminu na zgłoszenie, „występują sytuacje losowe, które uniemożliwiają dochowanie tego terminu z powodów niezawinionych przez podatnika”. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku niezgłoszenia przez nabywcę nabycia w drodze dziedziczenia lub zapisu windykacyjnego własności przedsiębiorstwa lub udziału w nim.
Dlatego resort proponuje, aby terminy były przywracane na wniosek podatnika, jeżeli uprawdopodobni on, że niezachowanie terminu nastąpiło bez jego winy.
Możliwość wzruszenia decyzji organu podatkowego
Dodatkowo, projekt przewiduje możliwość wzruszenia decyzji organu podatkowego, jeśli odmówi on podatnikowi przywrócenia terminu do złożenia zgłoszenia i jeżeli w wyniku wniesienia przez podatnika do sądu administracyjnego skargi na takie postanowienie, termin ten zostanie przywrócony. Jeśli termin zostanie przywrócony w wyniku orzeczenia sądu, możliwe będzie uchylenie decyzji odmownej organu podatkowego i umorzenie postępowania podatkowego.
Zgodnie z założeniami, projektowana ustawa ma wejść w życie w ciągu 14 dni od jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Podcasty
Playlisty tematyczne
