- Problem „emerytur czerwcowych” dotyczył osób, które przeszły na emeryturę w czerwcu w latach 2009-2019, otrzymując zaniżone świadczenia przez wadliwy system waloryzacji składek.
- Nowa ustawa, wchodząca w życie 1 stycznia 2026 roku, naprawi tę niesprawiedliwość, automatycznie przeliczając świadczenia około 103 tysięcy osób, w tym renty rodzinne.
- Oczekiwana średnia podwyżka to około 220 zł miesięcznie, ale ustawa nie przewiduje wyrównania za lata wcześniejsze, a ZUS ma 3 miesiące na przeliczenia.
- Nie musisz składać żadnych wniosków – ZUS dokona przeliczenia z urzędu, więc uważaj na oszustów próbujących wyłudzić pieniądze lub dane.
Spis treści
- Czym są „emerytury czerwcowe” i dlaczego były niższe?
- Wyrok Trybunału Konstytucyjnego i nowa ustawa
- Kto może liczyć na przeliczenie świadczenia?
- Ile wyniesie podwyżka?
- Kiedy i jak ZUS dokona przeliczenia?
- Od kiedy będzie wypłacana wyższa emerytura?
- Dlaczego nie ma wyrównania za lata wcześniejsze?
- Co z osobami, które mają toczące się sprawy w ZUS lub sądzie?
- Ile będzie kosztować cała operacja?
- Uważaj na oszustów!
Czym są „emerytury czerwcowe” i dlaczego były niższe?
Historia „emerytur czerwcowych” to przykład systemowej niesprawiedliwości, która przez lata dotykała tysiące polskich seniorów. Problem dotyczył osób, które złożyły wniosek o emeryturę w czerwcu w latach 2009-2019. Przez wadliwe przepisy ich świadczenia były obliczane w sposób mniej korzystny niż tych, którzy przeszli na emeryturę w innych miesiącach roku.
Wszystko przez niekorzystny system waloryzacji składek. Osoby przechodzące na emeryturę w styczniu-maju oraz lipcu-grudniu miały składki dodatkowo waloryzowane kwartalnie. Ci, którzy trafili na czerwiec, tej waloryzacji nie otrzymywali, przez co ich emerytury były niższe od samego początku.
Mimo prób rozwiązania problemu w latach 2020 i 2021, nowe przepisy objęły tylko przyszłość. Tysiące osób, które przeszły na emeryturę w czerwcu między 2009 a 2019 rokiem, nadal otrzymywały zaniżone świadczenia.
UWAGA! Nie musisz składać żadnego wniosku do ZUS! Przeliczenie nastąpi automatycznie, z urzędu. Nie daj się nabrać na oszustów, którzy mogą wyłudzać pieniądze za „pomoc w załatwieniu sprawy”!
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego i nowa ustawa
W listopadzie 2023 roku Trybunał Konstytucyjny wydał przełomowy wyrok, stwierdzając, że przepisy z 2021 roku są niezgodne z Konstytucją, ponieważ pomijają osoby, które przeszły na emeryturę w czerwcu przed 2021 rokiem.
W odpowiedzi Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy. Po konsultacjach i procedowaniu w parlamencie, 5 sierpnia 2025 roku została ona uchwalona, a 21 sierpnia podpisana przez Prezydenta Karola Nawrockiego. Ustawa wchodzi w życie 1 stycznia 2026 roku, a ZUS rozpocznie naprawianie wieloletniej niesprawiedliwości.
Kto może liczyć na przeliczenie świadczenia?
Przeliczeniu podlegają trzy grupy osób:
- Osoby, którym emerytura została ustalona w czerwcu w latach 2009-2019 na podstawie obowiązujących wówczas przepisów. To główna grupa poszkodowanych, która przez lata otrzymywała zaniżone świadczenia.
- Osoby pobierające renty rodzinne po ubezpieczonych, którym przyznano emerytury w czerwcu w latach 2009-2019. Jeśli Twój zmarły mąż, żona lub rodzic przeszli na emeryturę w czerwcu między 2009 a 2019 rokiem, a Ty pobierasz po nich rentę rodzinną - również jesteś w gronie uprawnionych.
- Osoby pobierające renty rodzinne po ubezpieczonych, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn) i zmarli w czerwcu w latach 2009-2019, nie mając przyznanego prawa do emerytury. To sytuacja, gdy ktoś osiągnął wiek emerytalny, ale zmarł przed złożeniem wniosku o emeryturę lub w trakcie jego rozpatrywania.
Łącznie, według szacunków Ministerstwa, przeliczeniem objętych zostanie około 103 tysiące osób. Ważne jest, że nowa emerytura lub renta nie może być niższa niż dotychczasowa. Ustawa gwarantuje, że ZUS nie obniży świadczenia – w najgorszym wypadku pozostanie ono na dotychczasowym poziomie.
Ile wyniesie podwyżka?
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej szacuje, że średnia podwyżka emerytury lub renty rodzinnej wyniesie około 220 złotych brutto miesięcznie. Oczywiście, jest to kwota uśredniona – konkretna wysokość podwyżki będzie zależała od indywidualnej sytuacji i zgromadzonego kapitału. W niektórych przypadkach wzrost może sięgnąć nawet kilkuset złotych, np. do 500 zł miesięcznie.
Warto podkreślić, że 220 złotych miesięcznie to stała podwyżka świadczenia, a nie jednorazowa gratyfikacja. Rocznie daje to około 2640 złotych dodatkowo w budżecie domowym. Rocznie daje to około 2640 złotych dodatkowo w budżecie domowym. Przez 10 lat emerytury to już ponad 26 tysięcy złotych różnicy!
Kiedy i jak ZUS dokona przeliczenia?
Po wejściu ustawy w życie 1 stycznia 2026 roku, ZUS ma trzy miesiące na dokonanie przeliczeń. Najpóźniej do 31 marca 2026 roku każda uprawniona osoba otrzyma decyzję o nowej wysokości świadczenia.
ZUS ponownie obliczy wysokość emerytury na dzień jej pierwotnego ustalenia w latach 2009-2019, stosując korzystniejszą metodę waloryzacji, taką jak przy ustalaniu w maju. Następnie kwota zostanie zwaloryzowana do chwili obecnej.
ZUS działa z urzędu. Nie musisz niczego zgłaszać ani składać dokumentów. Zakład sam znajdzie osoby uprawnione i dokona przeliczenia. Decyzja przyjdzie pocztą lub będzie dostępna na PUE ZUS.
Od kiedy będzie wypłacana wyższa emerytura?
Nowe, wyższe świadczenia przysługują od 1 stycznia 2026 roku. Jednak ze względu na trzymiesięczny termin na przeliczenia, część osób może otrzymać pierwszą wypłatę w nowej wysokości dopiero w kwietniu lub maju 2026 roku. Wypłata wyrównania za styczeń, luty i marzec 2026 roku zostanie dokonana wraz z pierwszą "nową" emeryturą.
Polecany artykuł:
Dlaczego nie ma wyrównania za lata wcześniejsze?
Ustawa nie przewiduje wyrównania za lata wcześniejsze. Rada Ministrów w komunikacie z 8 lipca 2025 roku stwierdziła, że świadczenia były obliczane zgodnie z obowiązującym wówczas prawem. Mimo że sposób obliczania "emerytur czerwcowych" był niesprawiedliwy i ostatecznie uznany za niekonstytucyjny, był zgodny z ówczesnym prawem. Wyrok TK z 2023 roku zobowiązał do zmiany na przyszłość, ale bez cofania się wstecz.
Alternatywny projekt PiS zakładał wypłatę wyrównania za cały okres, jednak nie został przyjęty. Każdy emeryt otrzymałby w przypadku jego przyjęcia jednorazowo prawie 15 tysięcy złotych plus około 160 złotych miesięcznie
Co z osobami, które mają toczące się sprawy w ZUS lub sądzie?
Ustawa przewiduje również sytuacje, gdy w dniu jej wejścia w życie (1 stycznia 2026 roku) toczą się postępowania administracyjne w ZUS lub postępowania sądowe dotyczące ustalenia prawa lub wysokości "czerwcowej" emerytury lub renty rodzinnej.
W takich przypadkach postępowania będą kontynuowane do czasu uprawomocnienia się kończących je decyzji lub orzeczeń. ZUS zawiesi wtedy wszczęte z urzędu postępowanie w sprawie przeliczenia na podstawie nowej ustawy i podejmie je dopiero po prawomocnym zakończeniu trwającej sprawy.
Ile będzie kosztować cała operacja?
Ministerstwo szacuje, że łączny koszt wprowadzenia zmian dla budżetu państwa wyniesie około 280 milionów złotych rocznie. Jest to znacząca kwota, ale rozkładająca się na ponad 100 tysięcy uprawnionych osób.
Uważaj na oszustów!
W związku z wejściem w życie nowej ustawy należy spodziewać się aktywności oszustów, którzy będą próbowali wykorzystać sytuację. Mogą dzwonić lub odwiedzać seniorów, podając się za pracowników ZUS i oferując „pomoc w uzyskaniu wyrównania” za opłatą. Mogą też próbować wyłudzać dane osobowe pod pretekstem „weryfikacji do przeliczenia”.
Pamiętaj! ZUS robi wszystko sam, z urzędu, bez żadnych opłat. Nikt nie powinien od Ciebie żądać pieniędzy, danych do konta bankowego ani żadnych dodatkowych dokumentów. Jeśli ktoś się do Ciebie zgłasza w tej sprawie - nie dawaj mu żadnych danych i zgłoś to na policję.
Podcasty
Playlisty tematyczne
