Ważna zmiana w ZUS! Emerytury z lat 2009-2019 ponownie przeliczone. Kto może liczyć na podwyżkę?

• ZUS automatycznie przeliczy emerytury przyznane w czerwcu lat 2009-2019
• Przeliczeniem objęte będą również świadczenia, których wypłatę wznowiono w czerwcu po zawieszeniu
• Problem emerytur czerwcowych wynikał z niekorzystnych zasad waloryzacji składek i kapitału początkowego
• Nowe przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku, a przeliczenie nastąpi w I kwartale przyszłego roku

Dlaczego emerytury czerwcowe były niższe

Problem tzw. emerytur czerwcowych wynikał z mechanizmu waloryzacji składek i kapitału początkowego. Osoby przechodzące na emeryturę w okresie styczeń-maj mogły liczyć na kwartalną waloryzację składek zewidencjonowanych na ich koncie. Wskaźnik waloryzacji za I kwartał był zawsze znacznie wyższy od wskaźników za pozostałe kwartały, ponieważ uwzględniał dodatkowe wypłaty dokonywane przez pracodawców, takie jak tzw. trzynastki czy nagrody roczne.

Natomiast w przypadku emerytur ustalanych w czerwcu kwota składek i kapitału początkowego nie podlegała już waloryzacjom kwartalnym, gdyż została zwaloryzowana rocznie za poprzedni rok. Jak informowała Gazeta Prawna, zwaloryzowana kwota składek i kapitału początkowego mogła być w czerwcu niższa niż w innych miesiącach roku, co bezpośrednio przekładało się na niższą wysokość emerytury.

Kto skorzysta na nowych przepisach ZUS

Ustawa z 5 sierpnia 2025 roku przewiduje automatyczne przeliczenie przez ZUS świadczeń osób, które przeszły na emeryturę w czerwcu lub mają ustaloną rentę rodzinną po takich osobach. Zakład dokona tego z urzędu w I kwartale 2026 roku, bez konieczności składania jakichkolwiek wniosków przez zainteresowanych.

Przeliczenie obejmie nie tylko przypadki, gdy osoba ukończyła wiek emerytalny w czerwcu i w tym samym miesiącu zgłosiła wniosek o świadczenie. Nowe regulacje dotyczą również sytuacji, gdy wiek emerytalny został osiągnięty wcześniej, ale emerytura została przyznana dopiero od czerwca. Nie ma znaczenia, kiedy faktycznie ZUS wydawał decyzję – istotne jest tylko to, aby emerytura była ustalona od czerwca.

Zawieszone emerytury również zostaną przeliczone

Jak wyjaśnia Gazeta Prawna, przeliczeniem objęte będą także emerytury, które zostały przyznane w innych miesiącach, ale ich wypłata została podjęta w czerwcu po okresie zawieszenia. Taka sytuacja miała miejsce u osób, które nie rozwiązały stosunku pracy bezpośrednio przed nabyciem prawa do emerytury.

Zgodnie z art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prawo do emerytury podlega zawieszeniu w przypadku nierozwiązania stosunku pracy wykonywanego bezpośrednio przed nabyciem prawa do świadczenia. Gdy emeryt rozwiązywał umowę o pracę w maju, ale wniosek o podjęcie wypłaty wraz ze świadectwem pracy składał dopiero w czerwcu, ZUS ustalał ostateczną wysokość emerytury według zasad czerwcowych.

Nowe przepisy przewidują, że ZUS z urzędu przeliczy takie emerytury tak, jakby wypłata została podjęta w maju, pod warunkiem że będzie to korzystniejsze dla emeryta.

Przeliczenie na wniosek również uwzględnione

Ustawa z 5 sierpnia 2025 roku obejmie swoim zakresem również emerytury, które były przeliczane na wniosek uprawnionego w czerwcu. Zgodnie z art. 108 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, emeryt podlegający ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym po przyznaniu świadczenia może wnioskować o ponowne ustalenie jego wysokości.

Problem polegał na tym, że przy przeliczaniu emerytury w czerwcu nowo zewidencjonowane składki podlegały jedynie waloryzacji rocznej za poprzedni rok, a nie waloryzacjom kwartalnym. Z ustaleń Gazety Prawnej wynika, że ZUS prawdopodobnie dokona najpierw ponownego obliczenia emerytury na wniosek zgłoszony w czerwcu – tak jakby został złożony w maju, jeśli będzie to korzystniejsze dla emeryta. Następnie świadczenie zostanie ponownie obliczone z uwzględnieniem kolejnych wniosków oraz waloryzacji przeprowadzanych w kolejnych latach.