- Liczę tylko na świadczenie z zagranicy
- Z Polski wyjechałem zaraz po szkole, w wieku niespełna 20 lat. Najpierw do pracy w Niemczech, a potem do Kanady. W Vancouver mieszkam już od 21 lat.
Z czasem zdobyłem obywatelstwo, założyłem rodzinę, znalazłem dobrą pracę jako kierowca ciężarówki. Nie ukrywam, że liczę na kanadyjską emeryturę. Emerytom w Kanadzie nie dzieje się krzywda i na emeryturze żyje się na znacznie wyższej stopie niż w Polsce. Mam nadzieję, że właśnie taka przyszłość mnie czeka.
Sebastian Borowski (44 l.), Vancouver, Kanada
Wszystko dzięki polsko-kanadyjskiej Umowie o zabezpieczeniu społecznym, która weszła w życie 1 października 2009 roku i przewiduje łączenie okresów ubezpieczenia.
Komu emerytura na podstawie umowy polsko-kanadyjskiej
Umowa dotyczy zarówno osób mających obywatelstwo polskie, jak i kanadyjskie oraz osób nieposiadających obywatelstwa żadnego z tych państw.
Jesteś objęty umową, jeśli:
- jesteś lub byłeś ubezpieczony w obu państwach (w Polsce i Kanadzie) bez względu na twoje miejsce zamieszkania (możesz mieszkać np. w Argentynie).
Uwaga! Jeśli mieszkasz poza Polską i Kanadą, emerytura będzie wypłacana na twój rachunek bankowy w Polsce albo do rąk osoby upoważnionej do odbioru świadczeń zamieszkałej w Polsce;
- jesteś lub byłeś ubezpieczony w jednym z tych państw, a mieszkasz w drugim państwie (np. pracowałeś w Polsce, a obecnie mieszkasz w Kanadzie);
- jesteś członkiem rodziny osoby, która zmarła, a była ubezpieczona w Kanadzie lub Polsce (np. starasz się o rentę rodzinną po mężu, który podlegał ubezpieczeniom społecznym w Polsce i w Kanadzie).
Jakie świadczenia możesz dostać na podstawie umowy
Po stronie polskiej
- emerytura
- renta z tytułu niezdolności do pracy
- renta rodzinna
- jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
- renta z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
- zasiłki pogrzebowe
Do jakich świadczeń nie masz prawa
- zasiłki chorobowe, macierzyńskie, opiekuńcze
- zasiłki chorobowe z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
- świadczenia opieki zdrowotnej
- świadczenia z tytułu bezrobocia
- świadczenia rodzinne
- świadczenia dla służb mundurowych, w tym funkcjonariuszy policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej oraz żołnierzy zawodowych
- uposażenia sędziów i prokuratorów w stanie spoczynku
- świadczenia na rzecz ofiar wojny lub jej skutków (np. renty inwalidów wojennych i wojskowych, świadczenia kombatanckie)
- świadczenia z pomocy społecznej
- emerytury pomostowe
- świadczenia przedemerytalne
- renty socjalne
- nauczycielskie świadczenia kompensacyjne
Po stronie kanadyjskiej
- (z wyjątkiem świadczeń z Planu Emerytalno-Rentowego Prowincji Quebec)
- emerytura z tytułu okresów zamieszkania (Old Age Security)
- emerytura z tytułu zakończenia zatrudnienia (Retirement pension)
- świadczenia dla osób pozostałych przy życiu (Survivors benefit)
- świadczenie z tytułu śmierci (Death benefit)
- renta z tytułu niezdolności do pracy (Disability benefit)
- świadczenia dla dzieci zmarłego bądź dla dzieci inwalidy (Surviving Child or Disabled Contributor's Child benefit)
Możesz doliczyć do stażu pracy
Jeżeli twój staż pracy w Polsce (łączny wymiar okresów składkowych i nieskładkowych) jest krótszy niż wymagany do uzyskania prawa do świadczenia, uwzględniane są również okresy pracy w Kanadzie, a okresy ubezpieczenia polskie i kanadyjskie są sumowane (pod warunkiem że się nie pokrywają).
Jakie okresy ubezpieczenia uwzględniane są na podstawie umowy w odniesieniu do Polski
- okresy składkowe, okresy równorzędne oraz okresy nieskładkowe; w odniesieniu do Kanady
- okres składkowy zgodnie z Planem Emerytalno-Rentowym Kanady (Canada Pension Plan) oraz okres, podczas którego wypłacana jest renta z tytułu niezdolności do pracy zgodnie z tym planem,
- okres zamieszkiwania zgodnie z Ustawą Zabezpieczenia Emerytalnego (Old Age Security Act).
Pamiętaj! Po stronie polskiej zasada sumowania okresów ubezpieczenia ma zastosowanie tylko do świadczeń, do których prawo uzależnione jest od długości okresów składkowych i nieskładkowych. Dotyczy to emerytur przyznawanych według tzw. starych zasad przewidzianych dla osób urodzonych przed 1.01.1949 r. i niektórych urodzonych po 31.12.1948 r., a przed 1.01.1969 r., którym przysługują emerytury wcześniejsze oraz rent z tytułu niezdolności do pracy i rent rodzinnych ustalanych na podstawie ww. świadczeń. Jeśli masz prawo do emerytury w tzw. nowym systemie, przewidzianym dla osób urodzonych po 31.12.1948 r., nie zależy ona od określonego okresu ubezpieczenia, więc zasada sumowania okresów cię nie dotyczy.
Jeśli twój staż pracy w Polsce i Kanadzie łącznie nie wystarcza do przyznania emerytury z ZUS
Wówczas ZUS uwzględni także okresy ubezpieczenia w państwie, z którym zarówno Polska, jak i Kanada związane są przepisami unijnymi o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego albo umowami dwustronnymi.
Według stanu na dzień 1.10.2009 r. dotyczy to następujących państw trzecich: Austria, Belgia, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy, USA.
Jak wyliczą twoje świadczenie
Jeżeli do uzyskania prawa do polskiej emerytury konieczne jest uwzględnienie kanadyjskich okresów ubezpieczenia, to ZUS wyliczy ci tzw. emeryturę proporcjonalną:
- najpierw wyliczy teoretyczną (pełną) kwotę emerytury, jaka by ci przysługiwała, gdybyś cały czas pracował w Polsce,
- następnie na podstawie tej kwoty obliczy rzeczywistą (częściową) emeryturę, odpowiadającą stosunkowi polskich okresów ubezpieczenia do sumy polskich i zagranicznych okresów ubezpieczenia.
Na przykład jeśli pracowałeś 15 lat w Polsce i 10 lat w Kandzie, to najpierw ZUS obliczy ci emeryturę teoretyczną, czyli taką, jaką byś dostał, gdybyś przez 25 lat pracował w Polsce, a następnie na tej podstawie rzeczywistą.
Emeryturę z uwzględnieniem proporcji długości okresu ubezpieczenia w Polsce do łącznej długości okresu ubezpieczenia w Polsce i w Kanadzie, czyli będzie to 15/25 kwoty teoretycznej.
Jeżeli do uzyskania prawa do emerytury nie jest konieczne uwzględnienie kanadyjskich okresów ubezpieczenia, wówczas ZUS oblicza wysokość świadczenia w dwóch wariantach:
- emeryturę krajową - wyłącznie na podstawie polskich okresów ubezpieczenia,
- proporcjonalnie - na podstawie okresów polskich i kanadyjskich,
- ZUS porówna kwoty uzyskane w obu wariantach i przyzna świadczenie w korzystniejszej dla ciebie wysokości.
Możesz mieć dwie emerytury
Jeśli otrzymujesz jednocześnie emeryturę polską i kanadyjską, to fakt pobierania świadczenia zagranicznego nie powoduje zmniejszenia ani zawieszenia prawa do emerytury lub renty z ZUS.
Jak się odwołać od decyzji ZUS
- jeśli mieszkasz w Polsce - odwołanie składasz do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych za pośrednictwem oddziału ZUS, który wydał decyzję w ciągu miesiąca od dnia otrzymania tej decyzji,
- jeśli mieszkasz za granicą - odwołanie możesz złożyć w ciągu miesiąca także za pośrednictwem instytucji ubezpieczeniowej państwa, w którym mieszkasz, a ona prześle je do właściwej jednostki ZUS.
Gdzie złożyć wniosek
W Polsce
I Oddział ZUS w Łodzi - Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych (ul. Zamenhofa 290 - 431 Łódź, tel. +48 42 638-29-67, +48 42 638-24-80
W Kanadzie
International Operations Service Canada, 355 North River, Ottawa, Ontario, K1A 0L4 Canada, (tel. informacyjne w sprawie Umowy: +1800 454-8731, 1800 255-4786 (TTY) - dostępne z Kanady lub USA; +1613-957-1954 - dostępny z innych krajów.
Podcasty
Playlisty tematyczne
