Spis treści
- Świadczenie pielęgnacyjne – nowe zasady
- Dla kogo świadczenie pielęgnacyjne?
- Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego
- Świadczenie wspierające – długo wyczekiwane novum
- Kto zyska, kto straci?
- Gdy sytuacja zdrowotna jest najcięższa
- Ewentualne decyzje i ich skutki
Świadczenie wspierające jest skierowane do dorosłych osób z niepełnosprawnościami, które mają orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym, umiarkowanym lub lekkim, a także orzeczenie o stopniu niepełnosprawności na podstawie art. 115 ust. 1 pkt 1 lub 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 690). Warto sprawdzić, co będzie dla nas korzystniejsze: świadczenie pielęgnacyjne – 2988 zł, a może świadczenie wspierające w wysokości 3500-3700 zł?
Świadczenie pielęgnacyjne – nowe zasady
Od 1 stycznia 2024 roku świadczenie pielęgnacyjne jest przyznawane na nowych zasadach. Główne zmiany dotyczą:
- Opiekunowie dzieci z niepełnosprawnością nie są już zobowiązani do rezygnacji z pracy lub innej pracy zarobkowej.
- Świadczenie pielęgnacyjne jest przyznawane na każde uprawnione dziecko z niepełnosprawnością w rodzinie, a nie tylko na jedno jak dotychczas.
- Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego została podwyższona do 2988 zł miesięcznie.
Do tej pory opiekunowie dzieci z niepełnosprawnością, którzy pobierali świadczenie pielęgnacyjne, byli zobowiązani do rezygnacji z pracy lub innej pracy zarobkowej. Od 1 stycznia 2024 roku opiekunowie nie są już zobowiązani do rezygnacji z pracy. Mogą oni pracować, a jednocześnie pobierać świadczenie pielęgnacyjne.
Dla kogo świadczenie pielęgnacyjne?
Świadczenie pielęgnacyjne jest przyznawane rodzicom lub innym osobom, które opiekują się dzieckiem z niepełnosprawnością do 18 roku życia. Dziecko musi posiadać orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym, umiarkowanym lub lekkim, a także orzeczenie o stopniu niepełnosprawności na podstawie art. 115 ust. 1 pkt 1 lub 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 690).
Polecany artykuł:
Od 1 stycznia br. świadczenie pielęgnacyjne przysługuje m.in. rodzicom sprawującym opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się:
- albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Świadczenie pielęgnacyjne w 2024 roku nie przysługuje:
- jeśli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna,
- jeśli osoba wymagająca opieki została umieszczona lub przebywa w domu pomocy społecznej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym lub schronisku dla nieletnich,
- osoba wymagająca opieki jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką,
- inna osoba za granicą jest uprawniona do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką nad osobą wymagającą opieki,
- na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna.
Uwaga! Według nowych zasad, nie mogą już uzyskać praw do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego opiekunowie opiekujący się dorosłymi osobami z niepełnosprawnością. Od 2024 roku świadczenie pielęgnacyjne otrzymują tylko opiekunowie osób niepełnoletnich. Nadal są one przyznawane na podstawie orzeczeń o niepełnosprawności, a nie na zasadzie nowego mechanizmu ustalania poziomu potrzeby wsparcia. Opiekunowie będą mogli wziąć udział w programie „opieka wytchnieniowa”.
Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego
Świadczenie pielęgnacyjne jest co roku waloryzowane. W tym roku, po podwyżce o 530 zł, wynosi ono 2988 zł netto, ponieważ jest ono zwolnione z podatku dochodowego.
Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego składa się w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania (albo w ośrodku pomocy społecznej lub w innej jednostce organizacyjnej gminy, jeżeli to właśnie im przekazana została w danej gminie realizacja świadczeń rodzinnych).
Ważne! Świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach przysługuje teraz opiekunowi na każde uprawnione dziecko z niepełnosprawnością w rodzinie, a nie – jak do tej pory – na jedno. Jeśli więc rodzic lub opiekun sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem z niepełnosprawnościami, jego świadczenie pielęgnacyjne będzie podwyższane o 100 proc. na drugie i każde kolejne dziecko z niepełnosprawnościami.
Świadczenie wspierające – długo wyczekiwane novum
Świadczenie wspierające jest przyznawane dorosłym osobom z niepełnosprawnościami, które mają orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym, umiarkowanym lub lekkim, a także orzeczenie o stopniu niepełnosprawności na podstawie art. 115 ust. 1 pkt 1 lub 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 690). W 2024 roku wysokość świadczenia wspierającego uzależniona jest od poziomu potrzeby wsparcia i może wynosić od 635,37 zł do 3495,76 zł. Świadczenie wspierające jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.
Kto zyska, kto straci?
Ponieważ wysokość świadczenia wspierającego nie jest równa dla każdego, jak w przypadku świadczenia pielęgnacyjnego, jedni dzięki przejściu na świadczenie wspierające zyskają, a inni stracą. Może się okazać, że warto było uzyskać prawa do świadczenia pielęgnacyjnego jeszcze w 2023 roku. Bo niestety od 2024 roku uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego na osobę dorosłą jest niemożliwe.
Świadczenie wspierające, na razie w wysokości ok. 3500 zł, po przypuszczalnej waloryzacji wzrośnie do 3700 zł. Możesz pozostać w poprzednim systemie i dalej pobierać świadczenie pielęgnacyjne albo przejść na nowy system i pobierać świadczenie wspierające. Obu niestety dostawać nie można, ponieważ świadczenie wspierające zastępuje świadczenie pielęgnacyjne, trzeba więc na coś się zdecydować. Musisz wziąć pod uwagę, że wysokość świadczenia wspierającego, które będzie ci się należeć, zależy od decyzji wojewódzkiej komisji ds. orzekania o niepełnosprawności: od tego, jaki poziom wsparcia zostanie ustalony w twoim przypadku.
Gdy sytuacja zdrowotna jest najcięższa
Kwota świadczenia wspierającego to 635zł-3495 zł. Najwyższa kwota graniczna jest większa niż aktualnie obowiązująca kwota świadczenia pielęgnacyjnego o ponad 500 zł. Niestety mogą ją dostawać tylko osoby całkowicie niezdolne do samodzielnej egzystencji czyli te, które uzyskają ponad 95 punktów potrzeby wsparcia. Ta kwota, wyższa niż przysługujące aktualnie świadczenie pielęgnacyjne, jest związana z zaspokojeniem szczególnych potrzeb życiowych, wykazywanych przez osoby, których sytuacja zdrowotna jest najcięższa.
Świadczenie wspierające przysługuje osobom dorosłym, które przejdą przez badania wojewódzkiej komisji ds. orzekania o niepełnosprawności dotyczące rzeczywistej sytuacji osób wymagających opieki. Będzie ono opłacalne przede wszystkim dla osób, które uzyskają co najmniej 90 punktów potrzeby wsparcia, bo dostaną one więcej pieniędzy niż wynosi świadczenie pielęgnacyjne. Warto więc było do końca 2023 r. uzyskać świadczenie pielęgnacyjne, żeby teraz nie ryzykować, że straci się finansowo uzyskując niewysokie świadczenie wspierające.
Ewentualne decyzje i ich skutki
1. Opiekunowie, którzy nabyli prawa do świadczenia pielęgnacyjnego do końca 2023 r. mogą wybrać czy pozostają przy świadczeniach opiekuńczych według starych zasad, czy przechodzą na nowy system.
Gdy postanowisz, że w 2024 r. pozostaniesz w poprzednim systemie i będziesz kontynuować pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego, wtedy jako opiekun osoby niepełnoprawnej w dalszym ciągu będziesz otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne (ŚP), specjalny zasiłek opiekuńczy (SZO) lub zasiłek dla opiekuna (ZDO).Otrzymując świadczenie opiekuńcze na starych zasadach, czyli pozostając w starym systemie bez świadczenia wspierającego, nie możesz w 2024 r. podjąć zatrudnienia, by dorobić sobie do tych świadczeń.
2. Po ukończeniu przez dziecko 18 lat, już jako osoba pełnoletnia, będzie mogło ubiegać się o świadczenie wspierające. Ten krok zależy od jego decyzji lub jego reprezentantów prawnych.
Jeżeli osoba wymagająca opieki lub osoba uprawniona do jej reprezentowania złożyła wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego, wypłata świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna zostanie wstrzymana na czas procedury przyznawania świadczenia wspierającego.
Świadczenie wspierające dostanie osoba, która uzyska minimum 70 punktów. Liczba przyznanych punktów zależy od wieku osoby z niepełnosprawnościami, jej zdolności do pracy bądź zdolności do samodzielnego wykonywania czynności związanych z codziennym funkcjonowaniem.
W tym roku świadczenie wspierające jest dostępne dla osób z najwyższym ustalonym poziomem potrzeb wsparcia (87-100 pkt). Od stycznia 2025 r. będzie też dostępne dla osób ze średnim poziomem potrzeb wsparcia (78-86 pkt), a od stycznia 2026 r. także dla osób z niepełnosprawnościami z najniższym poziomem potrzeb wsparcia (70-77 pkt).
W przypadku gdy osobie wymagającej opieki nie zostanie przyznane świadczenie wspierające lub wniosek o to świadczenie nie zostanie rozpatrzony, świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy, albo zasiłek dla opiekuna zostaną wypłacone od miesiąca, w którym wstrzymano ich wypłatę i będą wypłacane do końca okresu na jaki je przyznano. Czyli nastąpi powrót do stanu sprzed złożenia wniosku o świadczenie wspierające.
Po wystąpieniu osoby z niepełnosprawnością (mającej ukończone 18 lat i mieszkającej w Polsce) z wnioskiem o świadczenie wspierające i przyznaniu jej tego świadczenia, otrzyma je ona bezpośrednio, bez względu na to, jaki ma dochód. Za to opiekun tej osoby niepełnosprawnej, do tej pory otrzymujący świadczenie pielęgnacyjne, straci je.
3. Jeżeli po raz pierwszy będziesz ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne po 1 stycznia 2024 r. (do tej pory nie pobierałeś/nie pobierałaś świadczeń opiekuńczych), nie będziesz już mógł/mogła ubiegać się o specjalny zasiłek opiekuńczy oraz o świadczenie pielęgnacyjne na niepełnosprawne osoby dorosłe. Dostaniesz wsparcie już na nowych zasadach i nie będziesz już mieć prawa do wyboru świadczenia na starych zasadach.
Jako opiekun, możesz teraz pracować i otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne, ponieważ nowe przepisy pozwalają na łączenie świadczenia z pracą bez ograniczeń. Możesz podjąć zatrudnienie, które nie koliduje z opieką nad osobą niepełnosprawną, a wysokość dochodu jaki uzyskasz nie ma znaczenia.
Podcasty
Playlisty tematyczne
