Zalegasz ze składkami? Skorzystaj z pomocy ZUS

Każda z tych możliwości pozwoli ci przetrwać gorsze chwile, a dodatkowo nie musisz się obawiać przymusowej egzekucji należności. Jednak są to rozwiązania wyjątkowe, ponieważ zasadą jest terminowe opłacanie składek. Dlatego twój wniosek musi być wyczerpująco umotywowany. Musisz wykazać, że zastosowanie tego przywileju jest uzasadnione szczególnymi okolicznościami, z powodu których nie jesteś w stanie uregulować należności z tytułu składek.

Jakie korzyści z układu ratalnego

Gdy ZUS uwzględni twój wniosek o ulgę w formie ratalnej spłaty zadłużenia, odsetki za zwłokę nie będą naliczane poczynając od dnia następnego po dniu wpływu wniosku. Poza tym rozłożenie spłaty długu na raty spowoduje zawieszenie wcześniej wszczętych i niezakończonych postępowań egzekucyjnych dotyczących zadłużenia przez okres obowiązywania umowy w stosunku do należności objętych umową; Jednak od składek, które rozłożono na raty ZUS będzie ci doliczał - do każdej raty - opłatę prolongacyjną, w wysokości 50 proc. stawki odsetek za zwłokę obowiązującej w dniu podpisania umowy. Harmonogram spłaty zadłużenia, określający m.in. liczbę rat, uzależniony jest od tego ile pieniędzy możesz przeznaczyć na spłatę swoich zobowiązań wobec ZUS. Jest jeszcze jedna korzyść z rozłożenia spłaty należności na raty – to możliwość otrzymania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek, które jest niezbędne m.in. w sytuacji, gdy przedsiębiorca startuje w przetargu lub ubiega się o kredyt.

Kto może starać się o spłatę długu na raty?

Każdy płatnik składek, który nie ma wystarczających środków na jednorazową spłatę zadłużenia – m.in. osoby prowadzące działalność gospodarczą, pracodawcy i ich następcy prawni, a także osoby opłacające składki na własne ubezpieczenie oraz małżonkowie odpowiadający - z majątku wspólnego - za zadłużenie z tytułu składek współmałżonka.

Jakie warunki musisz spełnić?

Przed przystąpieniem do ratalnego spłacania zadłużenia wobec ZUS należy:

• złożyć wniosek o rozłożenie spłaty zadłużenia na raty wraz z dokumentacją umożliwiającą ocenę zasadności udzielenia ulgi (chodzi o ocenę sytuacji finansowej płatnika),
• podać wysokość zadłużenia, propozycję spłaty (termin płatności rat, ich liczbę i wysokość),
• uregulować składki na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenie zdrowotne za osoby niebędące płatnikami składek na własne ubezpieczenia ( np. pracownicy, zleceniobiorcy) wraz z odsetkami za zwłokę - za okres mający zostać objęty ewentualną ulgą - nie można więc ratalnie spłacać długu wynikającego z należności z tytułu zaległych składek w części finansowanej przez zatrudnianych przez pracodawcę pracowników,
• uregulować koszty egzekucyjne, jeśli takie postępowanie zostało wcześniej wszczęte.

Do wniosku o udzielenie ulgi należy dołączyć:

- dokumenty dotyczące pomocy publicznej – jeżeli działalność gospodarcza jest nadal prowadzona (nawet, jeśli jest zawieszona).
Ważne:

Zakres dokumentów, które należy dołączyć do wniosku jest ustalany indywidualnie w zależności od rodzaju prowadzonej działalności i formy opodatkowania.

Jakie masz obowiązki

•  Musisz opłacać raty w terminie i w pełnej wysokości, zgodnie z harmonogramem spłaty zadłużenia. Jeśli jakąś ratę wpłacisz po terminie albo w terminie, zamiast opłaty prolongacyjnej jest pobierane są odsetki za zwłokę naliczone od terminu wymagalności danej składki do dnia zapłaty włącznie. Oznacza to, że na twoim koncie może powstać różnica składek, od której nadal należne będą odsetki za zwłokę.
•  Musisz wpłacać raty na wskazane w umowie numery rachunków bankowych i oznaczać wpłaty określonymi w umowie symbolami.
•  Musisz w terminie i w pełnej wysokości opłacać bieżące składki. Jeśli nie trafią one na twoje konto w terminie 14 dni (liczonych od dnia ich wymagalności), spowoduje to zerwanie umowy ratalnej i konieczność opłacenia odsetek za zwłokę.

Jakie masz prawa

• Podpisując umowę uzyskujesz prawo do spłaty zadłużenia w dłuższym czasie na warunkach określonych w harmonogramie. Jednocześnie wszczęte postępowania egzekucyjne zostaną zawieszone, a nowe w okresie obowiązywania umowy nie będą rozpoczynane. Natomiast po całkowitej spłacie należności objętej umową oraz uregulowaniu ewentualnych kosztów egzekucyjnych, podjęte zostaną działania zmierzające do umorzenia postępowań egzekucyjnych.
•  Jeśli okaże się, że nie możesz zdobyć pieniędzy na spłatę zadłużenia na warunkach określonych w umowie ratalnej, masz prawo wystąpić z wnioskiem o zmianę warunków umowy. Do wniosku powinieneś dołączyć dokumentację, która pozwoli ZUS-owi ocenić czy twój wniosek o zmianę ustalonego harmonogramu spłat jest uzasadniony (musisz podać przyczyny, które uniemożliwiają ci regulowania rat w dotychczasowej wysokości). ZUS może zgodzić się na wydłużenie okresu spłaty należności, zmianę terminu płatności rat lub zmianę ich wysokości. Przy czym - zmiana warunków może dotyczyć wyłącznie należności objętych ratami, których termin płatności określony w umowie ratalnej nie upłynął. Oznacza to, że do czasu ewentualnego podpisania aneksu do umowy, raty musisz płacić zgodnie z dotychczasowym harmonogramem spłaty.

Co możesz rozłożyć na raty

• składki na ubezpieczenia społeczne,
• składki na ubezpieczenie zdrowotne,
• składki na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
• składki na Fundusz Emerytur Pomostowych
• wraz z odsetkami za zwłokę naliczonymi do dnia złożenia wniosku. Na raty zostaną również rozłożone dodatkowa opłata i koszty upomnienia.

Gdzie złożyć wniosek

Wniosek o rozłożenie spłaty zadłużenia na raty możesz złożyć:

•  osobiście, w formie pisemnej, w oddziale lub inspektoracie ZUS właściwym dla twojej siedziby lub miejsca zamieszkania, bądź za pośrednictwem poczty, Formularz wniosku znajdziesz na stronie internetowej ZUS w zakładce "Pliki do pobrania/Formularze ZUS".
•  w formie elektronicznej, za pośrednictwem strony internetowej Elektroniczny Urząd Podawczy ZUS (EUP), na której dostępny jest formularz wniosku o rozłożenie spłaty zadłużenia na raty. Możesz go wypełnić, podpisać bezpiecznym podpisem elektronicznym i wysłać do kancelarii właściwego oddziału ZUS.

O czym warto pamiętać?

• Złożenie wniosku o rozłożenie spłaty zadłużenia na raty nie gwarantuje udzielenia ulgi.
• Jeśli nie dotrzymasz warunków udzielonej ulgi, jest to równoznaczne z zerwaniem umowy o rozłożenie należności z tytułu składek na raty. To z kolei oznacza, że musisz natychmiast spłacić zadłużenie. Jeśli tego nie zrobisz, zostanie wszczęte postępowanie egzekucyjne i twoje długi jeszcze się powiększą o odsetki za zwłokę koszty upomnienia oraz koszty egzekucji.
• ZUS może zażądać zabezpieczenia swoich należności np. w postaci wpisu hipotecznego albo zastawu. Gdy uregulujesz dług zgodnie z harmonogramem określonym w umowie, ZUS wyda ci zaświadczenie umożliwiające wykreślenie wpisu hipotecznego lub odstąpienie od dokonanego zastawu.

Rośnie liczba wniosków o raty

W biznesie wiedzie się raz lepiej, raz gorzej. Bywa i tak, że czasami nie dajesz rady z wszystkimi opłatami i wpadasz w pętlę długów - np. zalegasz ze składkami do ZUS. To nie tylko twój problem. W 2018 r. ponad 500 tys. polskich przedsiębiorców zadłużyło się na kwotę 14,5 mld zł. Duża grupa dłużników to najmniejsze firmy niezatrudniające pracowników. Około 296 tys. płatników prowadzących działalność gospodarczą i płacących składki sami za siebie ma dług sięgający 4,8 mld zł. Takim dłużnikom z pomocą przychodzi ZUS. W 2018 roku wpłynęło do ZUS ok. 70 tys. wniosków o rozłożenie długu na raty, i 49 tys. przedsiębiorców skorzystało z ulg w spłacie zadłużenia (dla porównania, w 2017 r. udzielono ich ok. 45 tys.). Z roku na rok coraz więcej przedsiębiorców podpisuje układy ratalne z ZUS, a liczba pozytywnie rozpatrzonych wniosków stale się zwiększa. Najczęściej z tej możliwości korzystają przedsiębiorcy z branż takich jak przetwórstwo przemysłowe, rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną.

Możesz zapłacić później

Jeśli masz kłopoty z opłacaniem składek ZUS, możesz złożyć wniosek o odroczenie terminu płatności. Wtedy będziesz mógł uregulować należność w dłuższym okresie czasu, ustalonym w porozumieniu z ZUS, a składki nie będą przymusowo egzekwowane. Nie będą także naliczane odsetki za zwłokę, natomiast w zamian trzeba będzie zapłacić opłatę prolongacyjną. Będzie naliczana od następnego dnia po upływie terminu, w którym składki powinny być zapłacone do dnia odroczenia włącznie, w wysokości 50 proc. stawki odsetek za zwłokę obowiązującej w dniu podpisania umowy.

Co możesz odroczyć

Pamiętaj, że wniosek o odroczenie musisz złożyć koniecznie przed upływem terminu płatności danej składki. Może ono dotyczyć składek na:

•  ubezpieczenia społeczne - z wyjątkiem składek na ubezpieczenie emerytalne za zatrudnionych pracowników lub osób niepłacących składek na własne ubezpieczenia (np. zleceniobiorców),
•  Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
•  Fundusz Emerytur Pomostowych.

Jeśli opłacasz składkę wyłącznie na własne ubezpieczenia, możesz wnioskować o odroczenie płatności pełnej kwoty bieżących składek, w tym składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Odroczone składki trzeba będzie zapłacić w pełnej wysokości w wyznaczonym w umowie odroczonym terminie płatności. Jeśli nie dotrzymasz warunków umowy (wpłacisz odroczone składki po terminie określonym w umowie albo w terminie, ale w zaniżonej wysokości), zamiast opłaty prolongacyjnej, będziesz musiał zapłacić odsetki za zwłokę ( naliczone od terminu wymagalności danej składki do dnia zapłaty włącznie). Jeśli umowa zostanie zerwana, wówczas należności ZUS stają się natychmiast wymagalne i dochodzi do przymusowej egzekucji. Przez to twoje zadłużenie się zwiększa nie tylko o należne odsetki za zwłokę, ale również o ewentualne koszty upomnienia oraz koszty egzekucji.
W 2018 roku ZUS udzielił 3 098 odroczeń terminu płatności na 186 mln zł.

Możesz starać się o umorzenie

Umorzenie zaległości jest rozwiązaniem bardzo wyjątkowym. Oznacza, że nie ma już żadnej szansy na wyegzekwowanie od właściciela firmy należności z tytułu nieopłaconych składek. Dlatego może to nastąpić jedynie wtedy, gdy zostanie stwierdzona całkowita nieściągalność składek lub ze względu na ważny interes przedsiębiorcy. Decyzja o tym czy zachodzą okoliczności, w których przysługuje ci prawo do umorzenia składek zależy od tego czy potrafisz udowodnić, że ze względu na trudną sytuację materialną i rodzinną uregulowanie zaległości spowodowałoby zbyt ciężkie skutki dla cienie i twojej rodziny. Jakie składki i w jakim zakresie mogą zostać umorzone – to zależy od od tego, na podstawie jakich przepisów następuje umorzenie oraz w jakim okresie powstały zaległości.

Żeby starać się o umorzenie zadłużenie z tytułu składek, musisz złożyć wniosek w ZUS oraz udowodnić, że z powodu zaistnienia szczególnych okoliczności nie jesteś w stanie uregulować zaległych składek. Do wniosku musisz dołączyć dokumenty potwierdzające zasadność umorzenia oraz dokumenty obrazujące kondycję finansową twojej firmy i możliwości płatnicze.

Jak się odwołać

Jeśli nie zgadzasz się z decyzją ZUS w sprawie ulgi w spłacie zadłużenia, możesz złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Musisz jednak podać argumenty i wskazać nowe okoliczności, które nie zostały uwzględnione przy rozpatrywaniu wniosku oraz powołać nowe okoliczności w sprawie. Masz na to 7 dni od otrzymania odpowiedzi z ZUS.

MATERIAŁ POWSTAŁ WE WSPÓŁPRACY Z ZUS