Zasiłek opiekuńczy przysługuje wszystkim osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie, czyli: pracownikom, członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osobom wykonującym pracę nakładczą, osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osobom z nimi współpracującym, osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującym, osobom wykonującym odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, osobom odbywającym służbę zastępczą oraz duchownym.
Podstawę wymiaru zasiłku dla pracowników stanowi przeciętny miesięczny przychód (po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne) za 12 miesięcy kalendarzowych nieprzerwanego ubezpieczenia poprzedzających miesiąc powstania niezdolności do pracy albo z faktycznego okresu zatrudnienia za pełne kalendarzowe miesiące, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu. Jeśli nie jesteś pracownikiem (np. masz własną firmę), ale płacisz składki na ubezpieczenie chorobowe ZUS - podstawą wymiaru zasiłku opiekuńczego jest wysokość dochodu, od którego opłacasz ubezpieczenie chorobowe. Zasiłek przysługuje w wysokości 80 proc. wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.
Zasiłek dla sprawujących opiekę nad noworodkiem:
Od 1 stycznia 2008 roku, w przypadku gdy ubezpieczona matka dziecka, która pobiera zasiłek macierzyński w wymiarze do 8. tygodnia po porodzie, przebywa w szpitalu, ubezpieczonemu ojcu dziecka przysługuje za okres pobytu matki dziecka w szpitalu dodatkowy zasiłek opiekuńczy z tytułu osobistego sprawowania opieki nad nowo narodzonym dzieckiem w wymiarze do 8 tygodni, tj. do 56 dnia, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 8 tygodni życia. Zasiłek ten przysługuje niezależnie od podstawowego wymiaru zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad dzieckiem, tj. 60 dni w roku kalendarzowym.
Ważne! Prawo do zasiłku opiekuńczego przysługuje także rodzicom niebędącym w formalnym związku małżeńskim