ZASIŁEK OPIEKUŃCZY
Kiedy twoje dziecko lub ktoś z rodziny zachoruje, masz prawo do płatnego zwolnienia z pracy.
Opieka nad zdrowym dzieckiem do lat 8 w razie:
- nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły,
- porodu lub choroby małżonka stale opiekującego się dzieckiem,
- pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem np. w szpitalu.
Opieka nad innym chorym członkiem rodziny:
- dzieckiem powyżej 14 lat, małżonkiem, rodzicami, teściami, dziadkami, wnukami, rodzeństwem - jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki.
Komu przysługuje
Prawo do zasiłku mają zarówno zatrudnieni na umowę o pracę, jak i prowadzący własne firmy pod warunkiem, że płacą składki na ubezpieczenie chorobowe. Zaświadczenie lekarskie przedstawiasz swojemu pracodawcy, lub składasz w ZUS-ie (jeśli prowadzisz własną działalność). Zasiłek przysługuje obojgu, ale wypłaca się tylko jednemu z rodziców.
Uwaga! Zasiłek przysługuje, o ile nie ma innych członków rodziny mogących zapewnić opiekę w czasie choroby, chyba że opiekujesz się chorym dzieckiem w wieku do lat 2.
Jak długo możesz pobierać zasiłek
- jeżeli opiekujesz się zdrowym dzieckiem do lat 8 lub chorym dzieckiem do lat 14 - 60 dni w roku kalendarzowym,
- jeżeli opiekujesz się dzieckiem w wieku ponad 14 lat lub innymi chorymi członkami rodziny - 14 dni w roku kalendarzowym.
Pamiętaj! Łączny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu opieki nad dziećmi i innymi członkami rodziny nie może przekroczyć 60 dni w roku kalendarzowym.
Ile możesz dostać
Podstawę wymiaru zasiłku dla pracowników stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie (po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne) wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy albo z faktycznego okresu zatrudnienia za pełne kalendarzowe miesiące, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu. Jeśli nie jesteś pracownikiem (np. masz własną firmę), podstawą wymiaru zasiłku opiekuńczego jest wysokość dochodu, od którego opłacasz ubezpieczenie chorobowe. Zasiłek przysługuje w wysokości 80 proc. wynagrodzenia.
Ważne! Prawo do zasiłku przysługuje rodzicom niebędącym w formalnym związku małżeńskim, o ile prowadzą wspólne gospodarstwo domowe.
ZASIŁEK CHOROBOWY
Masz prawo do wynagrodzenia za czas trwania choroby pod warunkiem, że płacisz składki na ubezpieczenie chorobowe. Przysługuje ci za każdy dzień niezdolności do pracy, także za dni wolne od pracy.
Ile dostaniesz miesięcznie
- 80 proc. wynagrodzenia,
- 70 proc., jeśli przebywasz w szpitalu,
- 100 proc. wynagrodzenia, jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży, powstała wskutek wypadku przy pracy, w drodze do pracy lub z pracy, albo została spowodowana chorobą zawodową. Również gdy powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów albo zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.
Kto płaci
Za 33 dni choroby w roku (niespowodowanej wypadkiem przy pracy czy chorobą zawodową) pracodawca płaci ci wynagrodzenie (art. 92 kodeksu pracy), natomiast od 34. dnia choroby zasiłek płaci ZUS. Jeżeli pracownik ukończył 50 lat, za 14 dni choroby płaci pracodawca, a od 15. dnia - ZUS.
Po jakim czasie od chwili zawarcia ubezpieczenia możeszdostać zasiłek chorobowy
- po 30 dniach nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego - jeśli opłacasz je obowiązkowo,
- po 90 dniach nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego - jeśli opłacasz je dobrowolnie,
- od pierwszego dnia, jeśli:
- jesteś absolwentem szkoły lub wyższej uczelni i w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych przystąpiłeś do ubezpieczenia chorobowego,
- nie możesz pracować z powodu choroby zawodowej lub wypadku przy pracy (zasiłek z ubezp. wypadkowego) albo wypadku w drodze do pracy lub z pracy (zasiłek z ubezp. chorobowego),
- jesteś ubezpieczony obowiązkowo i masz wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego,
- jesteś posłem lub senatorem.
Jak długo przysługuje zasiłek chorobowy?
Nie dłużej niż przez 182 dni, a jeżeli jesteś w ciąży lub chorobę spowodowała gruźlica - nie dłużej niż przez 270 dni.
Nie dostaniesz zasiłku
M. in. jeżeli masz prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, kontynuujesz lub podjąłeś działalność zarobkową, masz prawo do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego bądź świadczenia przedemerytalnego, podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników.
Masz prawo do zasiłku nawet po ustaniu ubez-pieczenia, jeśli:
- stałeś się niezdolny do pracy i nie mogłeś pracować przez co najmniej 30 dni (bez przerwy),
- stałeś się niezdolny do pracy nie później niż w ciągu 14 dni od ustania ubezpieczenia lub nie później niż w ciągu 3 miesięcy w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni lub innej choroby, której objawy ujawniają się po ponad 14 dniach (na zwolnieniu musisz mieć wpisany kod E, inaczej nie dostaniesz zasiłku).
Gdy skrócony okres wypowiedzenia
Jeśli pracodawca skrócił ci okres wypowiedzenia do jednego miesiąca, a ty w tym czasie zachorowałeś, to zachowujesz prawo do zasiłku.
Uwaga! Pracodawca ma prawo skontrolować, czy rzeczywiście chorujesz. Jeśli pracujesz zarobkowo lub wykorzystujesz zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem zwolnienia, tracisz prawo do zasiłku.
ŚWIADCZENIE REHABILITACYJNE
Jeśli po okresie pobierania zasiłku chorobowego jesteś nadal niezdolny do pracy, ale jest szansa, że po dalszym leczeniu lub rehabilitacji będziesz mógł wrócić do pracy, masz prawo do świadczenia rehabilitacyjnego. Może być wypłacane przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, maksymalnie 12 miesięcy. O potrzebie przyznania świadczenia orzeka lekarz orzecznik ZUS.
Komu przysługuje
Musisz mieć opłacone składki na ubezpieczenie chorobowe. Mają do niego prawo m.in. pracownicy, osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług (do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) oraz osoby z nimi współpracujące, prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą oraz z nimi współpracujący.
Ile możesz dostać
Świadczenie wypłacane jest w wysokości 90 proc. wynagrodzenia lub przychodu, które stanowiło podstawę wymiaru zasiłku za okres pierwszych 90 dni pobierania świadczenia, a potem w wysokości 75 proc. Jeśli niezdolność do pracy przypada na okres ciąży lub gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, dostaniesz 100 proc. wynagrodzenia lub przychodu.
Jakie dokumenty
Dokumentem niezbędnym jest wniosek o świadczenie złożony na druku ZUS Np-7 w oddziale ZUS.
Do wniosku (w zależności od sytuacji) powinny być dołączone inne dokumenty - np. zaświadczenie o stanie zdrowia (druk ZUS N-9), wywiad zawodowy z miejsca pracy (druk ZUS N-10), protokół powypadkowy, karta wypadku przy pracy, decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej - w razie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową.
Jeżeli świadczenie jest wypłacanie przez ZUS, niezbędne jest zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3 - w przypadku pracowników albo ZUS Z-3a - w przypadku pozostałych ubezpieczonych.
10 pytań które najczęściej zadajemy urzędnikowi
1. Czy zasiłek chorobowy przysługuje za soboty i niedziele? Tak, za dni wolne od pracy także.
2. Przedszkole mojego dziecka zostało nagle zamknięte. Jaki dokument mam dostarczyć, by dostać zasiłek chorobowy? Wystarczy napisać i złożyć oświadczenie w tej sprawie.
3. W jakim terminie muszę dostarczyć zwolnienie lekarskie pracodawcy? W ciągu 7 dni.
4. Jak długo mogę pobierać świadczenie rehabilitacyjne? Może być wypłacane przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, maksymalnie 12 miesięcy.
5. Czy osoby pracujące na zlecenie mają prawo do świadczenia rehabilitacyjnego? Tak, mają.
6. Mam własną firmę, ale zalegam ze składkami na ZUS. Czy przysługuje mi świadczenie rehabilitacyjne? Tak, o ile spłaci pan całość zadłużenia.
7. Ile teraz wynosi zasiłek pogrzebowy? Do 30 listopada 2010 roku wynosi on 6395,70 zł.
8. Czy ojciec może wziąć zwolnienie lekarskie z powodu choroby dziecka? Oczywiście, zasiłek przysługuje obojgu rodzicom, a wypłaca się go temu, który złoży wniosek.
9. Czy szef może skontrolować pracownika na zwolnieniu lekarskim? Tak, ma takie prawo.
10. Jak długo przysługuje zasiłek chorobowy kobiecie w ciąży? Maksymalnie 270 dni.
Dostaję zasiłek chorobowy, bo mam zagrożoną ciążę
Dominika Makowska (33 l.) z Koszalina straciła pracę. Założyła jednoosobową działalność gospodarczą i została kelnerką. Od razu zaczęła też opłacać dobrowolne składki na ubezpieczenie chorobowe. Jest w siódmym miesiącu ciąży. - Nie mogę pracować, bo ciąża jest zagrożona. Pobieram zasiłek chorobowy z ZUS - mówi pani Dominika. - Jest to możliwe dzięki temu, że nie było przerwy w opłacaniu mojego ubezpieczenia chorobowego.
Podcasty
Playlisty tematyczne
