Potrzeba okresowego zatrudniania dodatkowych pracowników dotyczy najczęściej przedsiębiorstw rolnych lub zajmujących się ogrodnictwem czy sadownictwem, małych punktów gastronomicznych, firm budowlanych i turystycznych. Pracowników na gorący sezon potrzebują również np. firmy zajmujące się organizacją przyjęć weselnych.
Przyjęto, że praca sezonowa wykonywana jest tylko czasowo, a wiąże się to z określoną porą roku. Z pracownikiem sezonowym możesz zawrzeć umowę na czas określony lub, jak to ma miejsce znacznie częściej, na czas wykonania określonej pracy. Możesz to zrobić na podstawie kodeksu pracy lub opierając się na przepisach ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.
Jeśli nie masz czasu na szukanie pracowników sezonowych za pomocą ogłoszeń, zwróć się do firmy, która zajmuje się pośrednictwem w zatrudnianiu pracowników sezonowych.
Zatrudnienie pracownika na czas wykonania określonej pracy, zamiast na określony czas, jest znacznie bardziej zgodne z twoimi interesami, ponieważ najczęściej nie da się przewidzieć co do dnia, kiedy np. skończy się zbiór truskawek czy innych owoców. Pamiętaj, że nie można zawrzeć umowy na czas wykonania określonej pracy z osobą, którą chcesz zatrudnić np. jako sprzedawczynię lodów.
Umowa na czas wykonania określonej pracy:
1. Rozwiązuje się automatycznie w dniu, w którym ta praca zostanie wykonana.
2. W umowie trzeba precyzyjnie wskazać, o jaką pracę chodzi. Trzeba unikać sformułowań ogólnych, które mogą być mylące. Jeśli rzecz dotyczy zbierania owoców w sadzie, napisanie "praca w sadzie" jest mało precyzyjne. Trzeba też napisać, jakich owoców, np. wiśni, a nie tylko "owoców".
3. Ten rodzaj umowy można z każdym pracownikiem zawierać wiele razy, zgodnie z potrzebami firmy.
4. Za porozumieniem stron można ją rozwiązać w każdej chwili.
5. Tej umowy nie można rozwiązać z pracownikiem przez wypowiedzenie. Jeśli pracownik wykonuje swoją pracę w sposób niezgodny z oczekiwaniami lub ją zaniedbuje, można rozwiązać z nim stosunek pracy bez wypowiedzenia. Za wypowiedzeniem i jeszcze przed wykonaniem pracy, na wykonanie której została zawarta, można taką umowę rozwiązać tylko wtedy, jeśli jest to związane ze zwolnieniami grupowymi, likwidacją lub upadłością zakładu pracy.
6. Wykonanie pracy przez pracownika powinno być jakoś udokumentowane, można więc sporządzić protokół zdawczo-odbiorczy.
Pracownik sezonowy zatrudniony na podstawie umowy o pracę nie traci prawa do wynagrodzenia:
- jeśli zostanie zwolniony od pracy z przyczyn rodzinnych (ślub dziecka, śmierć osoby bliskiej),
- jeśli będzie niezdolny do pracy w związku z chorobą,
- jeśli w pracy bez jego winy nastąpi przestój.
Umowa o pracę na czas określony
W wypadku umowy na czas określony trzeba precyzyjnie określić dzień, w którym umowa wygasa.
Pracownicy sezonowi są zwykle zatrudniani na podstawie umowy o pracę na okres krótszy niż 6 miesięcy. Kodeks pracy mówi zaś o tym, że wypowiedzenie umowy na czas określony jest dopuszczalne tylko wówczas, jeśli okres, na jaki została zawarta, jest dłuższy niż 6 miesięcy. Zatem musisz liczyć się z tym, że umowy z pracownikiem sezonowym nie będziesz mógł rozwiązać za wypowiedzeniem, chyba że nastąpi to w ramach zwolnienia grupowego (ustawa o zwolnieniach grupowych nie dotyczy firm o małej liczbie pracowników), ewentualnie likwidacji lub upadłości twojej firmy.
Umowa, którą zawarłeś z pracownikiem sezonowym na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy, może zostać rozwiązana zarówno przez ciebie, jak i przez tego pracownika. Obie strony mogą to zrobić za wypowiedzeniem, zachowując jego 2-tygodniowego okres.
Pracowników sezonowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas określony nie obowiązują przepisy o limicie liczby umów zawieranych na czas określony. Z pracownikami niesezonowymi można na czas określony zawrzeć maksymalnie dwie umowy na czas określony, jeśli zostały zawarte jedna po drugiej. Potem wchodzi już w grę umowa na czas nieokreślony. Za to z pracownikiem sezonowym można zawierać dowolną liczbę następujących po sobie umów o pracę na czas określony. Obowiązuje jednak ograniczenie innego rodzaju. Pracownik tymczasowy nie powinien świadczyć ciągłej pracy na rzecz tego samego pracodawcy dłużej niż przez 12 miesięcy w okresie 36 kolejnych miesięcy.
Przeczytaj koniecznie: Zadbaj o finanse nastolatka
Jeśli zatrudnisz pracowników sezonowych na podstawie umowy o pracę, pamiętaj, że zanim przystąpią do pracy, powinni zostać skierowani na badania lekarskie. Muszą także przejść szkolenie BHP. Jeśli wymaga tego specyfika pracy, którą oferujesz, powinieneś zapewnić pracownikom odzież i obuwie ochronne. W innym wypadku - odzież i obuwie robocze.
Pracownikowi sezonowemu przysługuje urlop w wymiarze 1,5 dnia za każdy miesiąc, który przepracował. Taki sam urlop przysługuje także pracownikom, których zatrudnisz w niepełnym wymiarze czasu pracy. Urlop powinien obejmować kolejne dni robocze. Na długość urlopu pracownika sezonowego nie wpływa staż pracy. Zatrudniając pracownika sezonowego, powinieneś wziąć pod uwagę to, że już po miesiącu "wypracuje sobie" u ciebie prawo do urlopu i będzie miał prawo z niego skorzystać. Jeśli minie okres, na który zatrudniłeś pracownika i umowa o pracę ulegnie rozwiązaniu, a do tego momentu pracownik nie wykorzysta urlopu, będzie mu się za ten urlop należał ekwiwalent pieniężny.
Ile godzin pracy dziennie
Jeśli zatrudnisz pracownika na czas określony lub na czas wykonania konkretnej pracy, może on pracować:
- 5 dni w tygodniu po 8 godzin na dobę,
- 5 dni w tygodniu z możliwością wydłużenia czasu pracy do 12 godzin na dobę,
- w ruchu ciągłym, kiedy czas pracy może być (maksymalnie w ciągu 4 tygodni) przedłużony do 48 godzin tygodniowo, ale praca w tym systemie musi być uzasadniona tym, że ze względu np. na technologię produkcji nie można jej przerwać wcześniej,
- w trybie zadaniowym, a wtedy czas pracy zależy od tego, ile wymaga określone zadanie,
- w trybie skróconym, jeśli praca wykonywana jest w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia.
Pracownika sezonowego możesz też zatrudnić na część etatu.
Czas na zapłatę
Pracownicy sezonowi zatrudnieni na podstawie umowy o pracę mają prawo do minimalnego wynagrodzenia, a także do dodatkowych świadczeń za pracę w godzinach nadliczbowych. Swoim pracownikom sezonowym możesz płacić co miesiąc lub częściej. Aby można było zatrudnić pracownika na podstawie umowy- zlecenia lub umowy o dzieło, obowiązki tego pracownika nie mogą spełniać cech stosunku pracy. Jeśli więc np. praca pracownika sezonowego miałaby polegać na wykonywaniu poleceń pracodawcy, choćby co do czasu wykonywania tej pracy, to forma umowy-zlecenia w tym wypadku jest nieodpowiednia.