Wakacyjna apteczka pierwszej pomocy

Odwodnienie – pierwsze objawy

Odwodnienie u siebie poznasz po tym, że pojawi się uczucie bardzo silnego pragnienia. Odczujesz wtedy suchość w ustach, a później osłabienie i zmęczenie. U osoby odwodnionej częstotliwość i ilość oddawanego moczu zmniejsza się, a skóra staje się przesuszona. Wraz z odwadnianiem się organizmu pojawić się mogą także bóle i zawroty głowy.

Jeśli opisane tutaj objawy zaczynają pojawiać się u Ciebie lub Twoich bliskich – szybko reaguj! Nawadnianie organizmu podczas upału jest kluczowe, aby zachować zdrowie i uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Ile pić latem?

Upały sprawiają, że nasze pragnienie się zwiększa. Warto pamiętać, że picie wszelkich płynów ma nawadniać nasz organizm, a nie jedynie zaspokajać chwilowe pragnienie. Dorosła osoba powinna spożywać około 2 litrów płynów dziennie. W przypadku podejmowania się aktywności fizycznej – do czego może się zaliczać również zwykły spacer podczas żaru – ilość ta wzrasta nawet do 4 litrów dziennie.

Co pić, aby się nawodnić?

Najbardziej uniwersalnym i zalecanym przez specjalistów napojem jest niegazowana i mineralna woda. To ona pomaga uzupełniać niedobory elektrolitów w ciągu upalnego dnia. 

Zamiast wody wypijać możesz również:

• soki owocowe i/lub warzywne
• wodę z dodatkiem elektrolitów
• herbatki owocowe i/lub ziołowe
• izotoniki

Jak pić dla prawidłowego nawodnienia?

Aby w odpowiedni sposób nawodnić organizm, należy spożywać napoje powoli, małymi łykami. Warto robić sobie przerwy i wypijać około 1 szklankę w przeciągu godziny. Dodatkowo w czasie rekordowych upałów postaraj się unikać napojów słodzonych, alkoholu czy kawy. Spożycie tych napojów będzie dodatkowo odwadniać Twój organizm.

Zobacz także: Dlaczego warto pić nabiał fermentowany?

Skutki odwodnienia organizmu

Odwodnienie organizmu prowadzi do nieprawidłowej pracy serca i układu nerwowego. Ponadto ubytek wody w organizmie skutkuje zaburzeniem funkcjonowania układu trawiennego, bólami stawów bądź skurczami. W skrajnych przypadkach odwodnienie skończyć się może zaburzeniami świadomości, śpiączką lub też zagrożeniem życia. Dlatego tak ważne jest odpowiednie nawadnianie organizmu!

Wakacyjna apteczka seniora

Jeśli jedziemy w góry, których szlaki chcemy przemierzać, powinniśmy zabrać większy niż w innych wypadkach zapas plastrów na pęcherze. Jeśli celem naszego wyjazdu są jeziora – niezbędne są nie tylko środki przeciw komarom, ale i łagodzące ich ukąszenia. Nad morze koniecznie musimy wziąć leki na oparzenia słoneczne. A jeżeli wybieramy się za granicę? Warto zapytać o to lekarza lub w biurze podróży.

W wakacyjnej apteczce powinny się znaleźć leki, które stale zażywamy, najlepiej zapas na cały pobyt. 

Wzorcowa apteczka powinna być również wyposażona w środek na przeziębienie, na ból gardła, kaszel i katar, lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy, preparaty na biegunkę, elektrolity zapobiegające odwodnieniu, środki na zaparcia, a także na niestrawność, środek rozkurczający, lek na chorobę lokomocyjną, preparat odstraszający owady oraz kolejny, kojący skutki ukąszeń. Następne na liście do zapakowania są: środek, który łagodzi oparzenia słoneczne, środek dezynfekujący, (wypróbowane) nożyczki, zestaw plastrów, w tym takich na otarcia od butów oraz dwie lub trzy pary jednorazowych rękawiczek. Warto także zaopatrzyć się w leki przeciwalergiczne, jak łagodzące objawy alergii krople do oczu i do nosa oraz przeciwhistaminowy lek doustny. Niezbędne są w niej produkty do bezpiecznego opalania: kremy i mleczka z faktorem 50 SPF.

Ponadto apteczka seniora powinna zawierać suplementy diety: magnez i potas. Warto również latem stosować suplementy z luteiną wspierające narząd wzroku oraz krople stosowane w leczeniu zespołu suchego oka. 

Oparzenia słoneczne

Zbyt długie przebywanie na słońcu może zakończyć się nieprzyjemnymi i bolesnymi oparzeniami. Warto wiedzieć co robić by złagodzić powstałe podrażnienia i w pełni cieszyć się wakacjami! 

Oparzenia słoneczne to uszkodzenie skóry spowodowane nadmierną ekspozycją na słońce. Przybiera ona intensywny czerwony kolor, piecze i boli. Do uśmierzenia i złagodzenia tych dolegliwości można wykorzystać specjalistyczne preparaty apteczne lub domowe sposoby.

Bardzo ważne jest w tym okresie nawilżanie, natłuszczanie i chłodzenie przegrzanej skóry.

Zafunduj sobie chłodny i kojący prysznic lub posiedź w wannie z chłodną wodą. Do wody możesz dodać esencji z miętowej herbaty. Nie używaj mydła ani żelów, aby nie naruszyć warstwy ochronnej skóry. Aby prysznic przyniósł ulgę poparzonej skórze musi trwać co najmniej w ciągu 10-15 minut.

W celu schłodzenia skóry można położyć na ciało zmoczony w zimnej wodzie ręcznik, przykładać na nagrzaną skórę lód zawinięty w gazę lub przemywać skórę schłodzoną miętą. Ulgę przyniesie też zimny kompres nasączony wyciągiem z miętowej herbaty.

Domowe sposoby na oparzenia słoneczne

• Zrób okład z chłodnego jogurtu naturalnego, kefiru, zsiadłego mleka czy maślanki - nałóż grubą warstwę na zaczerwienione miejsca. Pozostaw do wyschnięcia na co najmniej 15 min. Spłucz chłodną wodą. Ta metoda nie tylko przynosi ulgę dla poparzonej skóry, ale także dobrze ją nawilża.
• Zrób maskę z mąki ziemniaczanej i wody lub z tartych ziemniaków z oliwą. Posmaruj nią ciało i zmyj kiedy masa zacznie twardnieć. Maska taka złagodzi pieczenie i swędzenie.
• Rozgnieć banana na papkę i posmaruj nim podrażnioną skórę, zostaw na 15 min po czym spłucz chłodną wodą. Banany zawierają potas i witaminę A, które łagodzą stan zapalny
• Zmieszaj żółtko z miodem i nałóż na poparzone miejsce. Miód zawiera witaminy oraz składniki mineralne, które wygładzą skórę zaś żółtko zawiera lecytynę która ma właściwości lecznicze podobne do witaminy E.
• Podrażnioną skórę ukoją też okłady z ugotowanych, zmiażdżonych liści kapusty sok z aloesu czy maseczka z płatków owsianych. 

Komary, letnia zmora

Znajdziemy je na posesjach sąsiadujących z łąkami, lasami i zbiornikami wodnymi, w ogródkach, w których zbiera się deszczówkę oraz przy rowach melioracyjnych. Występują również w mieście i potrafią być niezwykle irytujące, ale nie są groźne dla zdrowia. Pojawiają się, gdy jest ciepło i wilgotno. I gdy po dniach deszczowych nadchodzą słoneczne. Atakują także niedługo po burzy. Najwięcej jest ich wtedy, gdy po długiej zimie następuje deszczowa wiosna. Najczęściej atakują o świcie i wieczorem, nocą jest ich mniej. Co ciekawe, gryzą tylko samice. Krew to składnik wysokobiałkowy, niezbędny do rozwoju jaj. Samce komarów nie mogą pić krwi, między innymi dlatego, że ich kłujki są zbyt miękkie żeby przebić skórę.

Czym wabimy komary?

Całą uwagę samic skupiają tak zwane atraktanty, czyli substancje i bodźce wskazujące na bliską obecność ssaka. Samica najbardziej dokuczającego nam komara brzęczącego po zapłodnieniu staje się wyczulona na zapach potu, szczególnie na opary kwasu mlekowego, otaczające naszą skórę niczym chmura. Wabimy także ciepłem i wydychanym dwutlenkiem węgla oraz ciemnymi kolorami ubrań. Wyjątkowo atrakcyjnym atraktantem są dla komarów hormony płciowe: estrogeny. Niemiłosiernie kłute są kobiety w zaawansowanej ciąży oraz mające owulację. Poza tym komary, podobnie jak inne owady, przyciąga światło. Przyciagają je osoby o potężniejszej posturze i bardzo aktywne fizycznie (np. uprawiające sport). Wabią kobiety używające perfum o kwiatowo-owocowych aromatach oraz młodzi mężczyźni i dzieci ze względu na podwyższoną temperaturę ciała.

Skąd się biorą bąble

Komarzyca, która wypija tyle krwi, ile potrzebuje, wyciągając kłujkę wsysa z powrotem substancje zapobiegające krzepnięciu krwi. Właśnie te związki odpowiadają za naszą reakcję alergiczną: bąble. Stąd bardziej swędzi miejsce po komarze niedopitym, np. zabitym, który zostawia w skórze płyn rozwadniający krew, niż po takim, który nasyci się i i wyjmie kłujkę.

Jak odstraszać komary

• olejkami: waniliowym, miętowym, eukaliptusowym, z kocimiętki, z trawy cytrynowej, goździkowm, rozmarynowym, tymiankowym, bazyliowym, lawendowym, sosnowym, cytrusowym, oczarowym. Wystarczy do butelki z atomizerem wlać ok. 100 ml wódki i 15 ml wybranego olejku. Można go także dodać do oliwki dla dzieci (w proporcji 1:1) i posmarować całe ciało, ale tak, żeby nie było tluste;
• myjąc całe ciało zwykłym szarym mydłem;
• kładąc na parapecie lub na stole pod gołym niebem pocięte gałązki pomidora;
• ubierając się (np. na grilla) w jasne (białe, żółte, jaskrawo pomarańczowe) ubrania;
• ustawiając ogrodowy stół w sąsiedztwie kocimiętki, pelargonii, bodziszka cuchnącego, mirtu, bazylii, pomidorów, mięty i turówki wonnej;
• stosując spirale, kadzidełka czy świece przeciwkomarowe;
• robiąc opryski ścian domów i altanek rozcieńczonymi preparatami dostępnymi w sklepach ogrodniczych (działają 2-3 tygodnie).

Preparaty na komary

Najskuteczniejsze preparaty przeciw komarom, stosowane na skórę lub ubranie, zawierają DEET (związek odstraszający stosowany m.in. przez armię amerykańską podczas wojny w Wietnamie), ikarynę, piperydyno-1-karboksylan. Warto sprawdzić, czy środek, który chcemy zakupić ma je w składzie. Stężenie DEET powinno być jak najwyższe, podobnie jak stężenie środka IR3535. Uwaga! Preparatów o stężeniu DEET 20 proc. i więcej nie można stosować u dzieci poniżej 12 roku życia.

Jak łagodzić skutki ukąszeń

• smarując zaczerwienienia i bąble hydrożelem antyhistaminowym o działaniu przeciwświądowym i przeciwobrzękowym, 
• balsamami zawierającymi mentol, eukaliptus, aloes lub olejek z drzewa herbacianego,
• przeciętymi wzdłuż liśćmi aloesu,
• nakładając na bąble papkę ze świeżych utartych ziemniaków, 
• przykładając plasterek ogórka. 

Meszki - przekleństwo lata 

Plagi meszek występują falami od kwietnia do sierpnia. Miejsca ukąszeń tych owadów trudniej się goją, pozostaje po nich wyraźny, często krwawiący ślad i trwający nawet do kilku dni bolesny obrzęk. Dochodzi do nadkażeń bakteryjnych. W efekcie powstają przebarwienia i małe blizny. Obrzęk (zwłaszcza u alergików) może się utrzymywać wiele dni. Zwykle towarzyszy mu gorączka. 

Ukąszenia meszek mogą wywołać bardzo groźną chorobę – hararę. Może ona dotknąć osoby upojone alkoholem i niemowlęta. Zagrożeni są także uczuleni na jad meszek. Zbyt duża jego dawka, zawarta w ślinie meszek, może spowodować wstrząs anafilaktyczny, a nawet śmierć. W ślinie tych insektów znajduje się substancja niszcząca krwinki czerwone i tkanki.

Jak odstraszać meszki

• zażywając witaminy z grupy B,
• zapachem migdałów, goździków i lawendy,
• rozsypując wokół biesiadnego stołu przecięte na pół ząbki czosnku,
• stosując środki odstraszające owady w formie kremu, olejku czy aerozolu,
• rozstawiając spirale owadobójcze, pojemniki z aromatami na prąd i świece zapachowe,
• spryskując się roztworami olejków odstraszających meszki: waniliowym, lawendowym, miętowym, rozmarynowym, eukaliptusowym, goździkowym,
• sadząc w ogródku lub na balkonie lawendę, miętę i szałwię.

Jak łagodzić skutki ugryzień

• smarując pogryzienia maścią o działaniu przeciwhistaminowym,
• przyjmując doustny lek przeciwalergiczny,
• smarując aptecznym pudrem w płynie z anestezyną.

Anestezyna stosowana w płynnym pudrze wykazuje działanie przeciwświądowe (zmniejsza świąd w zmianach skórnych, którym towarzyszy swędzenie) oraz  działanie znieczulające - łagodzi ból) . Puder ma także właściwości chłodzące.