Nowa definicja aktywnego rolnika. To od tych dokumentów mogą zależeć twoje dopłaty

Name: Rolnicy oszukani na nasionach: miała wyrosnąć pietruszka korzeniowa, wyrosła naciowa
Uploaded: 2025-10-03T18:08:09+00:00
Description: Rolnicy oszukani na nasionach: miała wyrosnąć pietruszka korzeniowa, wyrosła naciowa

Dziennikarze "Super Biznesu"

2025-11-05 16:56

Dopłaty unijne to dla tysięcy polskich rolników finansowy fundament, od którego zależy cały rok pracy w gospodarstwie. Już wkrótce może się jednak okazać, że pieniądze trafią tylko do wybranych, a udowodnienie, że jest się prawdziwym rolnikiem, stanie się uciążliwym obowiązkiem. Okazuje się, że jedna prosta zmiana w przepisach, mająca na celu ukrócenie nadużyć, może niespodziewanie uderzyć w setki tysięcy małych, rodzinnych gospodarstw i zablokować start młodym rolnikom.

Czerwony kombajn Massey Ferguson na ściernisku pod błękitnym niebem z delikatnymi chmurami. Zdjęcie ilustruje temat rolnictwa i dopłat unijnych, o których więcej przeczytasz na portalu Super Biznes. Ukazane są szczegóły maszyny rolniczej.

Analiza Ministerstwa Rolnictwa ujawnia, że nowa definicja aktywnego rolnika może dotknąć nawet 88% polskich gospodarstw
Konieczność udowodnienia działalności rolniczej za pomocą faktur to kluczowa zmiana w zasadach przyznawania dopłat unijnych
Eksperci ARiMR ostrzegają, że nowe przepisy mogą zablokować młodym rolnikom dostęp do 200 tysięcy złotych wsparcia na start
Małe gospodarstwa rodzinne, szczególnie z Małopolski i Podkarpacia, są najbardziej narażone na utratę unijnych funduszy
Jakie dokumenty będą potrzebne, aby udowodnić status aktywnego rolnika i zabezpieczyć swoje dopłaty bezpośrednie?

Nowe zasady przyznawania dopłat. Czym jest definicja 'aktywnego rolnika'?

Zapowiadany przez ministra rolnictwa Stefana Krajewskiego projekt ustawy o „Aktywnym Rolniku” ma szansę wejść w życie jeszcze w tym roku i gruntownie zmienić zasady przyznawania unijnych dopłat. Jak informuje Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, główny cel jest prosty: pieniądze ze Wspólnej Polityki Rolnej mają trafiać wyłącznie do tych, którzy realnie zajmują się produkcją rolną. Najważniejszą i jednocześnie najbardziej kontrowersyjną zmianą jest planowane usunięcie tak zwanej „klauzuli 5 tys. euro”. Do tej pory każdy, kto otrzymywał dopłaty poniżej tego progu, był automatycznie uznawany za rolnika aktywnego zawodowo. Ta zmiana może dotknąć nawet 88% polskich gospodarstw, w większości tych mniejszych, o powierzchni do 20 hektarów.

W praktyce nowe przepisy będą wymagać od rolników udowodnienia swojej aktywności. Konieczne będzie przedstawienie na przykład faktur za zakup nawozów i środków ochrony roślin lub dokumentów potwierdzających przychody ze sprzedaży produktów rolnych. Zdaniem przedstawicieli NSZZ Rolników Indywidualnych Solidarność, takie wymogi to dodatkowa biurokracja, która nie pomoże polskiemu rolnictwu. Aby uprościć cały proces, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) planuje utworzyć centralny rejestr aktywnych rolników. Część gospodarzy trafi do niego automatycznie. Będą to osoby posiadające zwierzęta przy odpowiedniej obsadzie, korzystające z płatności do produkcji roślinnej, realizujące ekoschematy czy rozliczające się z podatku VAT. Ministerstwo rolnictwa zaznacza, że podobne systemy weryfikacji działają już w innych krajach Unii Europejskiej, m.in. we Włoszech i Austrii.

Małe gospodarstwa i program 'Młody Rolnik'. Kogo najbardziej dotkną nowe wymogi?

Projektowane zmiany budzą największy niepokój wśród właścicieli małych gospodarstw rodzinnych i osób, które dopiero planują rozpocząć pracę na roli. Z danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z września tego roku wynika, że choć średnia powierzchnia gospodarstwa w Polsce to 11,75 ha, to w województwach takich jak Małopolska (średnio 4,40 ha) czy Podkarpacie (5,27 ha) dominują znacznie mniejsze gospodarstwa. Dla tysięcy rolników z tych regionów, przyzwyczajonych do prostszych zasad, gromadzenie obszernej dokumentacji może okazać się barierą nie do przejścia. Sytuację pogarsza trudna sytuacja na rynku zbóż. Jak alarmuje NSZZ RI Solidarność, koszty produkcji pszenicy są obecnie wyższe niż ceny w skupach, co oznacza, że rolnicy tracą na każdej sprzedanej tonie około 300 złotych.

Szczególnie problematyczne nowe zasady mogą okazać się dla osób starających się o wsparcie z popularnego programu „Młody Rolnik”, w ramach którego można otrzymać 200 tysięcy złotych na start. Jak zauważa ARiMR, kłopotliwy jest warunek mówiący, że kandydat nie może prowadzić działalności rolniczej dłużej niż 24 miesiące przed złożeniem wniosku. Wymóg ten sprawia, że zebranie wystarczającej liczby faktur i dokumentów potwierdzających aktywność staje się niemal niemożliwe, co może zablokować dostęp do kluczowych funduszy. Pewnym ułatwieniem będzie Krajowy System e-Faktur, który ma wejść w życie w kwietniu 2026 roku, jednak dla wielu młodych gospodarzy ta cyfrowa rewolucja nadejdzie za późno. W związku z narastającymi obawami, NSZZ RI Solidarność już teraz zapowiada przygotowania do strajku generalnego, jeśli postulaty środowiska rolniczego nie zostaną uwzględnione.