UE stawia na ekologiczne rolnictwo. Kiedy zmiany obejmą polskich rolników?

Zamiast od przyszłego roku regulacje mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2022 r. O odroczenie zwróciły się państwa członkowskie, Parlament Europejski, a także kraje spoza UE. Urzędnicy w Brukseli przyznają, że przez pandemię prace nad prawodawstwem wtórnym spowolniły.

Jaki jest cel tych zmian?

UE w ramach celów wyznaczonych w strategii „Od pola do stołu” i strategii na rzecz bioróżnorodności chce przeznaczać na rolnictwo ekologiczne 25 proc. gruntów rolnych. – Strategia „Od pola do stołu” i strategia na rzecz bioróżnorodności wyznaczają ambitne cele dla sektora rolnego, aby zapewnić jego gotowość na dostosowanie się do założeń Europejskiego Zielonego Ładu. Rolnictwo ekologiczne będzie kluczowym elementem w procesie przejścia w stronę bardziej zrównoważonego systemu żywnościowego i lepszej ochrony różnorodności biologicznej – podkreślał przed rokiem unijny komisarz ds. rolnictwa Janusz Wojciechowski. Podstawowym celem unijnego Zielonego Ładu jest uczynienie z Europy pierwszego kontynentu neutralnego dla klimatu jeszcze przed rokiem 2050. Unijne reguły wskazujące, czym są produkty ekologiczne, mają służyć temu, by żywność była produkowana przy użyciu naturalnych substancji i procesów. Ma to prowadzić do stosowania metod o ograniczonym wpływie na środowisko. Dla rolników dostosowanie się do tych wymogów jest jednak wyzwaniem. Przyjęte przez Parlament Europejski już w 2018 r. regulacje miały zapewnić, że w UE sprzedawana będzie wyłącznie wysokiej jakości żywność ekologiczna.

Od września do końca listopada ubiegłego roku prowadzone były konsultacje publiczne z podmiotami, których dotyczyć będzie unijna regulacja. Oprócz tego na początku 2021 r. został ogłoszony plan na rzecz rozwoju rolnictwa ekologicznego. Dzięki niemu popyt na zielone produkty powinien być pobudzany, a rolnicy zachęcani do zwiększenia obszaru wykorzystywanego na potrzeby rolnictwa ekologicznego, a także zwiększania roli produkcji ekologicznej w walce ze zmianą klimatu i utratą różnorodności biologicznej.

Zainteresowanie żywnością ekologiczną widoczne jest nie tylko wśród rolników, lecz także konsumentów, którzy coraz chętniej wybierają produkty oznaczone symbolem ekoliścia. Polacy wciąż wydają na produkty ekologiczne o wiele mniej niż pozostali obywatele UE. Jednak z roku na rok kwota przeznaczana przez statystycznego Kowalskiego na produkty bio jest coraz wyższa, co oznacza zmianę nawyków żywieniowych konsumentów. 

ZOBACZ: Pomidory w ogrodzie. Jak uprawiać to cenne warzywo. Uprawa pomidorów

Dopłaty do żywności ekologicznej

W tym samym duchu idą polskie regulacje. W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawił się projekt ustawy o rolnictwie ekologicznym zakładający wprowadzenie mechanizmu dotowania zakupu żywności ekologicznej w placówkach oświatowych. Autorem dokumentu jest Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Jak wskazano w uzasadnieniu, projekt przygotowano w związku z koniecznością wprowadzenia do polskiego porządku prawnego postanowień rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych.

Dodano, że poza potrzebą wprowadzenia mechanizmu dotowania zakupu żywności ekologicznej w placówkach oświatowych ustawa będzie też regulowała zastosowanie ekologicznego materiału rozmnożeniowego roślin oraz kwestie zapewnienia finansowania działań mających na celu rozwój sektora produkcji ekologicznej.

W uzasadnieniu postanowienia Zielonego Ładu czytamy, że w zakresie rozwoju rolnictwa ekologicznego oraz redukcji stosowania środków do produkcji ogólnej wymagają przyjęcia rozwiązania zwiększające popyt na produkty ekologiczne oraz redukujące stosowanie środków do produkcji.

„W tym celu proponuje się wprowadzenie wsparcia do wykorzystania żywności ekologicznej w przedszkolach i szkołach wraz ze wsparciem do wykorzystania ekologicznego materiału rozmnożeniowego celem wzrostu wydajności ekologicznej produkcji krajowej oraz opłaty za wprowadzanie do obrotu środków ochrony roślin. Dochód z opłaty zostanie wykorzystany do finansowania m.in. stosowania żywności ekologicznej w placówkach oświatowych” – czytamy w projekcie ustawy.