- Bezwarunkowy dochód podstawowy (BDP) to regularne świadczenie pieniężne dla każdego obywatela, bez względu na jego sytuację, mające zapewnić minimalny poziom życia.
- W Polsce dr Maciej Szlinder propaguje BDP, który ma być bezwarunkowy, powszechny, indywidualny, wypłacany co miesiąc w formie pieniężnej przez państwo i pokrywać podstawowe potrzeby.
- Ministerstwo Finansów oszacowało, że wypłata 1300 zł BDP miesięcznie każdemu dorosłemu Polakowi kosztowałaby 480 mld zł rocznie (75% dochodów państwa), dlatego nie planuje jego wprowadzenia.
- Pilotażowe programy BDP były testowane w Polsce (planowano 1300 zł dla 31 tys. osób na Warmii i Mazurach, ale plany pokrzyżowała pandemia) oraz w Wielkiej Brytanii (1600 funtów miesięcznie).
Bezwarunkowy dochód podstawowy, w skrócie BDP, to koncepcja, która zakłada wypłacanie każdemu obywatelowi regularnego świadczenia pieniężnego, bez względu na jego sytuację finansową, zatrudnienie czy wiek. Idea ta ma na celu zapewnienie minimalnego poziomu życia i bezpieczeństwa ekonomicznego wszystkim członkom społeczeństwa.
Inicjatorem i propagatorem bezwarunkowego dochodu podstawowego w Polsce jest dr Maciej Szlinder, prezes Polskiej Sieci Dochodu Podstawowego. W rozmowie ze "Strefą Biznesu" wymienił on siedem kluczowych cech tego świadczenia:
- Bezwzględność - brak jakichkolwiek warunków otrzymania świadczenia,
- Powszechność - dostępność dla wszystkich, bez wyjątku,
- Indywidualność - pieniądze trafiają bezpośrednio do konkretnych osób,
- Forma pieniężna - świadczenie wypłacane w formie gotówki,
- Regularność - przelewy realizowane co miesiąc,
- Wypłata przez państwo - świadczenie finansowane przez państwo lub samorząd,
- Podstawowość - kwota świadczenia ma zapewnić zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych.
W Polsce również podejmowano próby wprowadzenia bezwarunkowego dochodu podstawowego, choć na razie w formie pilotażowych programów. Jednym z nich był projekt planowany w województwie warmińsko-mazurskim, który zakładał wypłatę 1300 zł przez dwa lata dla 31 tysięcy mieszkańców dziewięciu gmin. Niestety, plany te pokrzyżowała pandemia COVID-19.
Stanowisko resortu finansów
Do kwestii bezwarunkowego dochodu podstawowego odniosło się niedawno Ministerstwo Finansów, odpowiadając na interpelację poselską. Poseł Michał Kowalski zapytał o możliwość wprowadzenia świadczenia w wysokości 1300 zł miesięcznie.
Odpowiedź wiceministra finansów, Juranda Dropa, była jednoznaczna. Resort finansów oszacował, że wypłata 1300 zł bezwarunkowo każdemu dorosłemu Polakowi kosztowałaby budżet państwa aż 40 miliardów złotych miesięcznie. W skali roku daje to astronomiczną kwotę 480 miliardów złotych, co stanowi 75% rocznych dochodów państwa i 12% prognozowanego PKB.
Wiceminister Jurand Drop zwrócił również uwagę na fakt, że obecne świadczenia społeczne w Polsce pochłaniają rocznie blisko 200 miliardów złotych. To ponad dwukrotnie mniej niż koszt rocznego programu BDP. Z tego powodu resort finansów nie planuje w najbliższym czasie wprowadzenia tego świadczenia.
Dochód podstawowy na świecie
Warto zaznaczyć, że idea bezwarunkowego dochodu podstawowego jest testowana w różnych krajach na świecie. Jednym z przykładów jest eksperyment w Wielkiej Brytanii, który rozpoczął się w 2023 roku. Uczestnicy tego programu otrzymują 1600 funtów miesięcznie. Projekt ma się zakończyć w tym roku.
Podcasty
Playlisty tematyczne
