Dostępny i uprawiany u nas szparag lekarski (Asparagus officinalis L.) to gatunek byliny z rodziny szparagowatych, który jest jedynym jadalnym przedstawicielem rodzaju popularnych głównie w kwiaciarstwie asparagusów. Nazywany jest białym złotem z piasku, bo jego produkcja może być naprawdę opłacalna.
Marian Jakobsze, prezes Polskiego Związku Producentów Szparaga od 25 lat prowadzi plantację szparagów w podpoznańskiej Sobocie (woj. wielkopolskie). - W latach 90-tych ubiegłego wieku zaczęły w naszym regionie powstawać duże plantacje szparagów o powierzchni 15-20 hektarów z kapitałem holenderskim. Warzywa z nich głównie szły na eksport. Z czasem trend się zmienił i zaczęliśmy stawiać na prywatne mniejsze uprawy rzędu 8 hektarów i sprzedaż lokalną – przyznaje gospodarz.
Kulinarna moda
W ostatnich latach w Polsce nastąpił boom na szparagi. - Teraz jest za mała podaż szparagów i za duży popyt – przyznaje prezes Polskiego Związku Producentów Szparaga. Z czego to wynika? Z kulinarnej mody i większej świadomości konsumenckiej. Szparagi pod różną postacią pojawiły się na naszych stołach.
Mamy do wyboru warzywa w trzech kolorach: białym, zielonym i fioletowym. Co ciekawe, wszystkie szparagi to jeden gatunek, tylko inaczej uprawiany. Szparag biały jest posadowiony głębiej w ziemi i pozbawiony światła. Szparag zielony, to szparag biały, tylko rosnący poziomo, wyżej i wyeksponowany na działanie słońca. Natomiast najrzadziej spotykany szparag fioletowy ma wypustki tuż nad ziemią i minimalnie chłonie słoneczne promienie.
Choć przepisów na dania ze szparagami jest mnóstwo, plantatorzy stawiają na klasykę. - Najlepsze są szparagi gotowane, lekko osolone, polane masłem i oprószone tartą bułką – zachwala Marian Jakobsze.
Szparagi to też jedne z najbardziej ekologicznych warzyw. - Wszelkie środki ochrony roślin stosuje się dopiero po zbiorach pędów – przyznaje Jakobsze.
Mimo coraz większej popularności szparagów, wciąż nie udało się Polakom stworzyć rodzimego gatunku. Zatem rosną u nas głównie szparagi holenderskie, niemieckie i francuskie.
Jak założyć plantację
Plantacji szparagów nie zakłada się ad hoc. To dość kosztowna inwestycja – rzędu 50 tys. zł za hektar, więc raczej nie można sobie tu pozwolić na metodę prób i błędów. - Zanim ktoś się zdecyduje na uprawę szparagów, wcześniej sam powinien przynajmniej przez rok popracować na takiej plantacji i poznać uprawę od podszewki – mówi Marian Jakobsze. Trzeba też odpowiednio przygotować ziemię pod uprawę.
Praca na plantacji szparagów trwa cały rok. Szparagi to bylina wieloletnia. W pierwszym roku trwa przygotowanie materiału nasadzeniowego, czyli karp oraz właściwego stanowiska. Dwa lata zajmuje pielęgnacja plantacji. W trzecim roku można liczyć już na zarobek, bo wtedy rozpoczyna się 10-letni okres plonowania (zbiór zwykle trwa od kwietnia do końca czerwca). Szparagarnię likwiduje się po 12-13 latach od założenia.
