Wielu obywateli Europy wciąż nie ma wystarczającej świadomości na temat tego, dlaczego zdrowie roślin jest tak ważne. Celem kampanii #PlantHealth4Life jest podniesienie zbiorowej świadomości na temat zagrożeń dla zdrowia roślin oraz roli, jaką każdy z nas musi odegrać, aby je ochronić.
– Zdrowie roślin ma wpływ nie tylko na środowisko, gospodarkę i europejski łańcuch żywnościowy, ale także na naszą teraźniejszość i przyszłość. Dbając o zdrowie roślin, chronimy życie. Dlatego z dumą patrzymy na zaangażowanie Europejczyków w ten temat, czego dowodem jest bezprecedensowy udział państw członkowskich w kampanii #PlantHealth4Life – powiedział Tobin Robinson, kierownik Działu EFSA ds. Roślin.
– Świadomi, dobrze poinformowani na temat zdrowia roślin obywatele Europy mogą pomóc w ochronie i zachowaniu naszej różnorodności biologicznej – stwierdziła Claire Bury, zastępczyni dyrektora generalnego ds. zrównoważonego rozwoju żywności w DG SANTE – dodał.
– Zdrowie roślin jest priorytetem Komisji Europejskiej w ramach podejścia „Jedno zdrowie”. Informując ludzi o tym, jak ważne jest, aby nie wprowadzać szkodników do Unii Europejskiej i ucząc ich, jak podejmować odpowiednie działania, razem będziemy mogli coś zmienić – podkreśliła. Hasło tegorocznej kampanii to „Dbaj o zdrowie roślin, chroń życie”.
Dlaczego zdrowe rośliny są tak ważne?
Rośliny stanowią aż 80% żywności, którą spożywamy na co dzień. Wytwarzają także 98% tlenu, którym oddychamy. Ale to nie wszystko – zdrowe rośliny oznaczają dobre plony w rolnictwie. To z kolei wpływa na dostępność żywności oraz jej ceny dla konsumentów.
Zmiana klimatu i działalność człowieka, taka jak handel czy podróże, wywierają silną presję na rośliny. Rozprzestrzenianie się szkodników i chorób roślin może mieć katastrofalne skutki gospodarcze i środowiskowe. Oto kilka przykładów:
Rozprzestrzenianie się Węgorka sosnowca (Bursaphelenchus xylophilus), głównego sprawcy groźnej choroby więdnięcia sosny, jednego z najgroźniejszych szkodników drzewostanów sosnowych Europy, jest bezpośrednio powiązane z obrotem handlowym.
Z kolei Agrofagi to szkodniki, bakterie, wirusy i grzyby szkodliwe dla roślin. Są wskazane w przepisach UE jako stanowiące zagrożenie fitosanitarne dla roślin uprawianych w Unii lub obecnych w środowisku. Przykładowo: nicienie z zasiedlonych przez agrofaga opakowań mogą zostać przeniesione na pobliskie drzewa, co zagraża katastrofą gospodarczą i ekologiczną w lasach iglastych, m.in. w Polsce, w której 70% obszaru zalesionego stanowią lasy iglaste. Do takiej sytuacji właśnie doszło w Portugalii, a w jej wyniku nicień rozprzestrzenił się na cały kraj. Wprowadzenie węgorka sosnowca do Polski mogłoby spowodować straty liczone w miliardach złotych. Należy też pamiętać, że odtworzenie lasów jest procesem długotrwałym, trwającym dziesiątki lat.
Każdego dnia inspektorzy Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa przeprowadzają graniczne kontrole fitosanitarne. Tylko w 2023 roku inspektorzy zatrzymali 428 przesyłek, które nie spełniały wymogów unijnych. Te i wiele innych działań, mają na celu zapobieganie. Prewencja zawsze jest bardziej skutecznym podejściem niż zwalczanie problemu, gdy dojdzie do skażenia upraw czy środowiska - w niektórych przypadkach, jak np. w przypadku agrofagów, nie da się odwrócić zniszczeń.
Dołącz do #PlantHealth4Life!
Działania podejmowane przez każdego Europejczyka są kluczowe dla utrzymania zdrowia roślin. Odwiedź stronę internetową kampanii #PlantHealth4Life i dowiedz się, w jaki sposób możesz chronić zdrowie roślin. Znajdziesz tu informacje dostępne we wszystkich unijnych językach, w tym materiały prasowe, posty w mediach społecznościowych oraz filmy, które możesz udostępnić na swoich kanałach.
W tym roku kampania skierowana jest w szczególności do:
- Osób podróżujących poza granice Unii Europejskiej
Podróżujesz poza granice UE? Jeśli podczas swoich zagranicznych przygód znajdziesz egzotyczną roślinę, która skradnie Twoje serce, zrób jej zdjęcie – nie zabieraj nasion ani żadnych jej części w podróż powrotną. Pamiętaj, że możesz zabrać ze sobą pasażerów na gapę – nieznane w Europie szkodniki i choroby roślin.
- Entuzjastów roślin
Agrofagi mogą przedostawać się przez granice Europy na roślinach, które kupujemy do naszych domów i ogrodów. Pamiętajmy, by sprawdzać, czy rośliny posiadają odpowiednie certyfikaty. Kupując w sieci rośliny spoza terytorium Unii Europejskiej, upewnijmy się, że pochodzą ze sprawdzonych źródeł i posiadają świadectwo fitosanitarne.
- Rodziców
Warto rozmawiać o znaczeniu roślin ze swoimi dziećmi, aby sprawić, że przedstawiciele młodszego pokolenia staną się ambasadorami swojego zdrowia. W nadchodzących miesiącach będzie wiele możliwości wzięcia udziału w kampanii – podczas targów, wystaw i w szkołach. Sprawdź krajową stronę internetową kampanii, aby się dowiedzieć, co się dzieje w Polsce, i być na bieżąco z aktualnymi wydarzeniami!
#PlantHealth4Life to opracowana na wniosek Komisji Europejskiej kampania oparta na dogłębnej analizie poglądów oraz zachowań związanych ze zdrowiem roślin w całej Unii Europejskiej. W tym roku kampania obejmie 21 państw członkowskich i jeden kraj kandydujący, dwukrotnie zwiększając swój zasięg z poprzedniego roku. Te kraje to: Polska, Belgia, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Grecja, Hiszpania, Francja, Irlandia, Łotwa, Litwa, Malta, Niemcy, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry i Czarnogóra.
