Jak walczyć z fiskusem w sądzie

Skargę możesz wnieść dopiero po wyczerpaniu środków odwoławczych. To oznacza, że niekorzystnej dla ciebie decyzji wydanej przez naczelnika urzędu skarbowego nie możesz natychmiast zakwestionować w sądzie. Najpierw powinieneś złożyć odwołanie do dyrektora izby skarbowej. Dopiero gdy także wyższa instancja nie przyzna ci racji, możesz napisać skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego właściwego ze względu na siedzibę izby skarbowej, z której decyzja się nie zgadzasz. Skargę wnosisz za pośrednictwem izby skarbowej (a nie bezpośrednio do sądu) w ciągu 30 dni od doręczenia decyzji. Jeśli nie uda ci się zrobić tego w tym czasie, możesz złożyć wniosek o przywrócenie terminu. Musisz jednak mieć dobre uzasadnienie przyczyny opóźnienia  i wykazać, że nie doszło do niego z twojej winy, tylko z przyczyn losowych np. nagła choroba, pożar itp. Masz na to 7 dni od ustania przyczyny opóźnienia.
Wniosek o przywrócenie terminu, tak jak skargę, składasz za pośrednictwem izby skarbowej, której decyzję skarżysz.

Jak przygotować pismo do sądu

Przede wszystkim w skardze musisz wykazać, jakie błędy popełnił fiskus. Nie musisz natomiast podawać, czego dokładnie żądasz (np. uchylenia decyzji w części lub w całości, stwierdzenia nieważności decyzji, wstrzymanie wykonania decyzji), choć lepiej i to zrobić. Wystarczy, że powołasz się na naruszenie prawa lub interesu prawnego i wskażesz, jakiego rodzaju było to naruszenie.
Trzeba oczywiście zadbać o to, by skarga była sporządzona poprawnie pod względem formalnych. Jeśli pismo nie spełnia określonych wymogów, przewodniczący sądu wezwie cię do jego uzupełnienia w ciągu 7 dni. Odrzuci skargę, jeśli tego nie zrobisz w terminie.

Co musi zawierać skarga

Skarga powinna zawierać:
- oznaczenie sądu, do którego pismo jest skierowane,
- imiona i nazwiska lub nazwy stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników  (jeśli tacy zostali ustanowieni),
- oznaczenie rodzaju pisma
- podpis podatnika albo jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika,
- spis załączników

Jeśli jest to pierwsza twoja skarga w danej sprawie, powinieneś poza tym podać

adres zamieszkania, lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz określić przedmiot sprawy. Jeśli skargę wnosi twój pełnomocnik, należy dołączyć pełnomocnictwo. Konieczne są również odpisy skargi i odpisy załączników dla doręczenia stronom, a także po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych. Jeśli skarga dotyczy należności pieniężnych,obowiązkowo musisz  podać ich wartość (od tego zależy wysokość opłaty sądowej).
Oprócz spełnienia wymogów formalnych, skarga powinna zawierać dodatkowo:
* wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności,
* oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności dotyczy,
* określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego.
Uwaga!
Złożenie skargi nie wstrzymuje wykonania decyzji, możesz jednak złożyć wniosek o wstrzymanie egzekucji ( trzeba go uzasadnić). Wniosek rozpatruje izba skarbowa, może to zrobić również sąd - jeżeli zachodzi obawa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

Co może zrobić sąd

Sąd może skargę uwzględnić albo utrzymać decyzję w mocy. Oddali skargę, jeśli uzna, że zaskarżonej decyzji nie można zarzucić naruszenia prawa lub gdy stwierdzi, że błędy fiskusa nie dają podstaw do jej uwzględnienia.
Jeśli natomiast okaże się, że decyzja jest sprzeczna z prawem, sąd może:
* uchylić ją w całości albo w części,
* stwierdzić jej nieważność w całości lub w części,
* stwierdzić jej wydanie z naruszeniem prawa,
Sąd może też uchylić decyzję izby skarbowej z innych przyczyn niż podane przez ciebie w skardze.

Ile to kosztuje

Skargę do WSA możesz napisać samodzielnie. Przy jej przygotowywaniu nie musisz korzystać z pomocy doradcy podatkowego czy radcy prawnego. Do występowania przed sądem nie musisz ustanawiać pełnomocnika. Jeśli jednak spierasz się z fiskusem o duże pieniądze, warto zastanowić się nad zatrudnieniem fachowca.
Postępowanie przed sądem kosztuje. Przede wszystkim są to koszty sądowe oraz koszty ponoszone przez stronę w związku z jej udziałem w postępowaniu.  Jeśli przegrasz sprawę, będziesz zmuszony zapłacić koszty procesu stronie przeciwnej. Koszty sądowe obejmują opłaty sądowe, czyli wpis i opłatę kancelaryjną. Opłata kancelaryjna jest pobierana za stwierdzenie prawomocności oraz wydanie odpisów, zaświadczeń, wyciągów i innych dokumentów na podstawie akt sądowych. Wpis, czyli opłata płacisz już od razu w momencie wnoszenia skargi do sądu. Jeżeli nie dopełnisz tego obowiązku, sąd wezwie cię do uiszczenia opłaty w ciągu 7 dni. Po upływie tego terminu  twoja skarga zostanie odrzucona. Wpis może być stały (konkretna kwota w sprawach niedotyczących należności pieniężnych) lub stosunkowy (gdy skarga dotyczy należności pieniężnych). Wpis stosunkowy jest obliczany jako procent wartości przedmiotu sporu i wynosi:
do 10 000 zł - 4 proc. wartości przedmiotu zaskarżenia, nie mniej niż 100 zł,
ponad 10 000 zł do 50 000 zł - 3 proc. wartości przedmiotu zaskarżenia, nie mniej niż 400 zł,
ponad 50 000 zł do 100 000 zł - 2 proc. wartości przedmiotu zaskarżenia, nie mniej niż 1500 zł,
ponad 100 000 zł - 1 proc. wartości przedmiotu zaskarżenia, nie mniej niż 2000 zł i nie więcej niż 100 000 zł.
Uwaga! Do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek i kosztów związanych z należnością główną.

Możesz poprosić o pomoc

Jeśli jesteś w trudnej sytuacji materialnej, możesz starać się o zwolnienie z kosztów sądowych. Przepisy przewidują możliwość złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy (koniecznie na urzędowym formularzu  (PPF - osoba fizyczna, PPPr - osoba prawna). Oprócz zwolnienia z kosztów sądowych możesz prosić o ustanowienie darmowego adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym (wówczas jesteś nie tylko zwolniony z ponoszenia kosztów sądowych, ale dodatkowo możesz liczyć na darmowego adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego) lub częściowym (np. zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub części albo tylko od wydatków).
Jeśli sprawa w sądzie zakończy się twoja przegrana i będziesz musiał ponieść koszty sądowe czy zapłacić grzywnę, w określonych sytuacjach możesz starać się o umorzenie, odroczenie lub rozłożenie należności na raty. Jest to możliwe, gdy ściągniecie długu byłoby związane z niewspółmiernymi trudnościami lub spowodowałoby nadmierne obciążenie majątkowe lub inne ciężkie skutki.