Wydaje się, że wymiana towarowa dawno przeszła już do historii. Nieprawda, dziś po prostu nosi nazwę barteru. Co to oznacza? Firmy podpisują umowę, w której zobowiązują się do wymiany konkretnych towarów lub usług. Jeśli więc planujesz remont lokalu, ale nie masz wystarczającej ilości gotówki, możesz porozumieć się z przedsiębiorstwem handlującym lub produkującym materiały budowlane. Ty zaoferujesz swój produkt lub usługę, w zamian za którą otrzymasz to, czego w danym momencie potrzebujesz. Nie poniesiesz żadnych kosztów, ale cel zostanie osiągnięty. Możesz nawet na tym zarobić. Przykład? Jeśli jesteś producentem danego towaru, to zarabiasz na tym, że jego wartość rynkowa jest wyższa niż koszt produkcji, ponieważ w umowie barterowej zwykle stosuje się wartość obliczaną na podstawie przeciętnych cen danych produktów w dniu wymiany.
Co można wymienić
W ten sposób można wymienić wszystko. Niekoniecznie musi być to towar za towar albo usługa za usługę. Akceptowana jest także wymiana towaru za usługę. Warunek jest jeden - wartość wymienionych produktów powinna być podobna, tak żeby bilans był zerowy. Barter jest dość popularny w marketingu i reklamie. Jeśli nie stać cię w tym momencie na reklamę swojej firmy, to spróbuj zamiast gotówki zaproponować produkty, którymi handlujesz. I tak na przykład w zamian za kampanię w lokalnym radiu czy telewizji zaoferuj stacji nowy sprzęt - drukarkę, komputer czy kserokopiarkę.
Jak szukać kontrahenta
Z tym nie powinno być większego problemu. Możesz czekać na propozycję firmy zainteresowanej barterem, ale znacznie lepiej jest to zrobić na własną rękę. Jeśli już wiesz, jakiego produktu czy usługi potrzebujesz, zgłoś się bezpośrednio do firmy, która zajmuje się interesującą cię branżą. Innym, równie dobrym sposobem na nawiązanie współpracy jest zalogowanie się na tematycznym forum internetowym, gdzie możesz sam się ogłosić albo śledzić ogłoszenia innych. Wystarczy zaprezentować produkty, które twoja firma ma w ofercie, i napisać, czego poszukujesz.
Firmy dość często przystają na warunki umowy barterowej, ponieważ jest to po prostu opłacalne. Zdarza się przecież, że nie mogą zbyć towaru, a po co ma on zalegać w magazynie, skoro można go z korzyścią wymienić. Kolejną zaletą barteru jest to, że przedsiębiorstwo zyska, nie tracąc przy tym gotówki. A towaru pozbywamy się znacznie chętniej niż gotówki, której ciągle jest za mało. Warto użyć tych argumentów w trakcie negocjacji.
Barter wielostronny
Jeśli mimo wielu ogłoszeń i poszukiwań nie możesz znaleźć firmy chętnej do zawarcie umowy barterowej, warto zainteresować się wymianą wielostronną. Jest to może bardziej skomplikowane od umowy dwustronnej i wymaga więcej niż jednej transakcji, ale daje ten sam efekt - towar lub usługę, na której ci zależy. Na czym to polega? Na przykład jeśli planujesz wymianę instalacji hydraulicznych w siedzibie swojej firmy, ale przedsiębiorstwa produkujące lub dystrybuujące niezbędną armaturę nie są zainteresowane twoimi produktami, potrzebują natomiast nowych mebli, to szukaj zakładu meblarskiego, który będzie chętny skorzystać z twoich towarów i usług. W takim wypadku wszyscy zainteresowani wymieniają się danymi produktami w ramach wymiany barterowej - ty w zamian za swój towar otrzymujesz meble, które później wymienisz na armaturę sanitarną. Każda taka transakcja pomiędzy uczestnikami powinna być zarejestrowana, a więc zawarta w formie umowy barterowej.
Jakie formalności
Umowa barterowa, mimo że jest bezgotówkowa, ma charakter umowy odpłatnej. Powinna być zawarta na piśmie i koniecznie podpisana przez osoby do tego uprawnione, np. właściciela firmy czy członków zarządu. Warto przyłożyć się do jej stworzenia, bo tylko prawidłowo wykonana będzie ważna.
Rozliczenia z fiskusem
Mimo że transakcje barterowe są wymianami bezgotówkowymi, powinny być zarejestrowane w księgach rachunkowych, ponieważ tak samo jak transakcje gotówkowe powodują skutki podatkowe. Podatek dochodowy trzeba zapłacić od uzyskanego dochodu. Co jest dochodem w przypadku umowy barterowej? Przychodem jest wartość towarów i usług zadeklarowanych w ramach tej umowy, natomiast podatek płaci się od różnicy przychodów i kosztów nabycia towarów, od których odejmuje się koszty sprzedaży. Należy jednak pamiętać, że wymieniane towary oraz usługi powinny mieć tę samą wartość.
Towary oraz usługi zawarte w umowie barterowe, są często również opodatkowane podatkiem VAT, dlatego obie strony powinny wystawić faktury, w których należy wykazać właściwy dla danych towarów czy usług podatek. Jest on rozliczany od produktów zawartych w umowie według tych samych zasad, co przy sprzedaży regularnej. Podstawą opodatkowania podatkiem VAT jest ich wartość rynkowa. Pamiętaj, że fiskus ma prawo sprawdzić obowiązujący w dniu wymiany koszt tych towarów i usług.
To powinno znaleźć się w umowie barterowej
- data i miejsce zawarcia umowy,
- strony umowy,
- ilość i wartość towarów (bądź usług), które będą podlegać wymianie,
- termin i warunki dostawy lub wykonania usługi,
- zasady postępowania w wypadku niewywiązania się z umowy,
- wskazanie sądu, który rozpatrzy ewentualny spór.
Wzory umów barterowych można również znaleźć w Internecie. Jeśli więc obawiasz się, że będziesz mieć problemy z jej przygotowaniem albo nie chcesz podpisać umowy niekorzystnej dla twojej firmy, ściągnij już gotową i na jej podstawie stwórz własną umowę barterową.
