Nowa era w gospodarce odpadami. "System kaucyjny wyzwaniem i impulsem dla handlu"

Mechanizm działania jest jasny: klient płaci kaucję przy zakupie produktu w opakowaniu objętym systemem, a następnie może ją odzyskać, oddając zużyte opakowanie do wyznaczonego punktu. System będzie obejmował butelki i puszki wykonane z plastiku, szkła oraz aluminium, które do tej pory często kończyły w śmieciach zmieszanych. Dla modelu gospodarki o obiegu zamkniętym to znaczący krok – pozwalający nie tylko na skuteczniejszy odzysk surowców, ale także na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i zmniejszenie ilości odpadów trafiających na wysypiska.

Handel w centrum zmian

Wprowadzenie systemu oznacza konieczność przystosowania placówek handlowych do pełnienia nowej roli – punktów przyjmowania zwracanych opakowań. Obowiązek ten obejmie wszystkie sklepy o powierzchni sprzedażowej przekraczającej 200 m², podczas gdy mniejsze sklepy będą mogły dołączyć dobrowolnie. Od stycznia 2026 roku jednak każdy podmiot sprzedający napoje w butelkach szklanych będzie musiał umożliwić ich zwrot.

To wiąże się z potrzebą wygospodarowania przestrzeni do magazynowania opakowań, wdrożeniem nowych procedur logistycznych i dostosowaniem infrastruktury – zarówno fizycznej, jak i cyfrowej. Sklepy będą musiały zdecydować, czy obsługę zwrotów realizować ręcznie, czy z wykorzystaniem automatów zwrotnych (tzw. RVM – reverse vending machines). Każda z tych opcji wiąże się z innymi wyzwaniami i kosztami – manualne rozwiązania są tańsze na starcie, ale bardziej angażujące operacyjnie, natomiast automaty wymagają inwestycji, ale zapewniają większą efektywność i redukcję błędów.

System kaucyjny to nie tylko logistyka i infrastruktura – to również konieczność aktualizacji systemów sprzedażowych. Obsługa kaucji wymaga pełnej integracji z systemami fiskalnymi, raportowania transakcji kaucyjnych, śledzenia przepływów finansowych oraz dostosowania do wymogów rachunkowych i podatkowych. Dla wielu sklepów będzie to oznaczać wdrożenie nowych narzędzi i przeszkolenie pracowników w zakresie nowych procedur.

Impuls zakupowy

Skuteczność systemu kaucyjnego zależeć będzie w dużej mierze od tego, jak zostanie on przyjęty przez konsumentów. Dlatego istotną rolę odegra jasna i zrozumiała komunikacja – zarówno wewnątrz organizacji, jak i na zewnątrz. Klienci muszą wiedzieć, które opakowania można zwracać, gdzie i na jakich zasadach. Przejrzystość i łatwość korzystania z systemu to kluczowe czynniki wpływające na jego skuteczność.

Odpowiednio wdrożony system kaucyjny to nie tylko obowiązek, ale i szansa. Sklepy, które sprawnie dostosują się do nowych realiów, mogą zyskać w oczach klientów – jako firmy odpowiedzialne społecznie i proekologiczne. Co więcej, punkty zbiórki mogą stać się dodatkowym impulsem zakupowym – konsumenci odwiedzający sklep w celu zwrotu opakowań często decydują się przy okazji na zakupy.