Przykłady Sztokholmu, Mediolanu i Bolonii pokazują, że najnowsze technologie, w tym Inteligentne Systemy Transportowe, zyskują na popularności, znajdując zastosowanie w realizacji założeń strategii transportowych i środowiskowych. Ostatnie informacje na temat strategicznej współpracy firm Energopol Południe i Kapsch AG świadczą o tym, że również środowisko biznesowe widzi na tym polu ogromny potencjał polskiego rynku. - Technologiami ITS zainteresowaliśmy się przede wszystkim, widząc ich ogromny potencjał na przykładzie innych krajów oraz sukces, jakim okazał się elektroniczny system poboru opłat viaTOLL w Polsce - skomentował podpisanie umowy prezes Energopolu Jacek Taźbirek.
Pakiet zalet
Systemy oparte na technologiach ITS (ang. Intelligent Transportation Systems):
- wspomagają zarządzanie ruchem,
- wspomagają zarządzanie miejscami parkingowymi,
- są narzędziem polityki prośrodowiskowej,
- poprawiają bezpieczeństwo wszystkich uczestników ruchu drogowego,
- dostarczają informacji na bieżąco (np. dotyczących parkowania, objazdów lub wypadków),
- stanowią dodatkowe wpływy do miejskich budżetów.
Dla przykładu w Sztokholmie wprowadzono opłaty za przejazd w dni robocze, ze stawkami uzależnionymi od pory dnia (a dokładnie natężenia ruchu). Po przeprowadzeniu pomiarów odnotowano, że w strefach objętych opłatami natężenie ruchu spadło o 20 proc., emisja CO2 o 14 proc., a emisja hałasu od 1 do 2 decybeli.
Z kolei Mediolan zdecydował się na wprowadzenie tzw. Milan Ecopass. Dzięki temu rozwiązaniu udało się w ciągu roku zmniejszyć liczbę pojazdów powodujących zanieczyszczenia o prawie 57 proc., zainicjować proces wymiany samochodów na nowsze, spełniające normy Euro 4 i 5 (zwolnione z opłat), a także pozytywnie wpłynąć na wykorzystanie transportu miejskiego (35 mln dodatkowych przejazdów).
Jak to działa w Polsce
W Polsce przykłady wykorzystania ITS mamy już na polu ogólnokrajowym (system viaTOLL), a także w jednostkowych przypadkach przestrzeni miejskiej (np. Poznań, Trójmiasto). Niestety, są to na razie niezbyt złożone systemy, realizujące konkretne cele, jak dostarczanie informacji czy poprawa płynności ruchu. Najbardziej opłacalne i przynoszące najwięcej korzyści są jednak rozwiązania kompleksowe, uwzględniające różne potrzeby miasta, mieszkańców, przedsiębiorców oraz osób, które zamierzają je odwiedzić.
Dzięki nim można na przykład w sposób selektywny ograniczyć dostęp pojazdów do części miasta (np. do starówki), pozostawiając mieszkańcom, dostawcom i osobom niepełnosprawnym możliwość bezpłatnego wjazdu. Dzięki uwzględnieniu w systemie rozwiązań parkingowych można dodatkowo ułatwić kierowcom znalezienie miejsca postojowego, a z władz samorządowych zdjąć koszty ponoszone przy czynnościach kontrolnych, np. straży miejskiej lub pracowników zarządów dróg oddelegowanych do sprawdzania biletów parkingowych. Takie rozwiązania motywują dodatkowo do korzystania z transportu miejskiego, który gwarantuje szybki i bezpieczny dojazd do miejsca przeznaczenia. Mamy w Polsce wiele miast, w których aż prosi się o wykorzystanie nowych technologii w celu ułatwienia życia mieszkańcom i poprawy jego jakości. Dziwi natomiast opieszałość włodarzy największych z nich, zwłaszcza Warszawy, w budowaniu sensownej, długoterminowej i dalekowzrocznej polityki rozwojowej. Może unijne pieniądze na infrastrukturę i krajowe prawodawstwo skierują planistów miejskich na bardziej nowoczesne tory?
Technologie ITS
Technologie ITS (z ang. Intelligent Transportation Systems, pol. Inteligentne Systemy Transportowe) - to systemy, które stanowią szeroki zbiór różnorodnych technologii (m.in. telekomunikacyjnych, informatycznych, automatycznych i pomiarowych) oraz technik zarządzania stosowanych w transporcie po to, by chronić zdrowie i życie uczestników ruchu, zwiększyć efektywność systemu transportowego (np. poprawić przepustowość dróg), zmniejszyć koszty związane z utrzymaniem dróg oraz chronić zasoby środowiska naturalnego.
Jak działa viaTOLL
System ViaTOLL to system poboru opłat drogowych oparty na technologii komunikacji bezprzewodowej krótkiego zasięgu. Jak działa? Nad drogami płatnymi znajdą się bramownice, wyposażone w anteny umożliwiające komunikację między przekaźnikami a viaBOX-em zamontowanym w pojeździe. Gdy auto z viaBOX-em przejeżdża pod bramownicą, zostaje naliczona opłata za przejazd konkretnym odcinkiem drogi. Kierowca jest o tym powiadomiony pojedynczym sygnałem z viaBOX-u. Opłata naliczana jest automatycznie bez potrzeby zatrzymywania się. Na państwowych autostradach płatnych pojazdy wyposażone w urządzenia viaBOX mogą korzystać z wyznaczonych pasów elektronicznego poboru opłat.
