5 tys. zł grzywny za brak ważnego dokumentu! Będą kontrole w polskich domach

Nowy obowiązek na rynku mieszkaniowym

Świadectwo charakterystyki energetycznej to dokument, który określa zapotrzebowanie na energię w związku z użytkowaniem budynku lub jego części. Wymóg sporządzenia dokumentu w określonych sytuacjach wynika z regulacji unijnych. Zgodnie z dyrektywą UE przy okazji wznoszenia, sprzedaży lub wynajmu budynków lub modułów budynków świadectwo charakterystyki energetycznej lub jego kopia mają być przekazywane ewentualnemu nowemu najemcy lub kupującemu.

Nowelizacja ustawy o charakterystyce energetycznej budynków i Prawa budowlanego ma doprecyzować dotychczasowe przepisy i zwiększyć ich skuteczność. Dotąd świadectwa energetyczne były wymagane przy sprzedaży lub najmie nieruchomości. W praktyce jednak rzadko były sporządzane i przekazywane. W nowelizacji zapisano, że nabywca lub najemca nieruchomości nie będzie mógł się zrzec prawa do otrzymania świadectwa energetycznego. Właściciel lub zarządca nieruchomości (oraz osoba ze spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu lub spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu) będzie musiał przekazać dokument przy sporządzeniu aktu notarialnego umowy sprzedaży lub przy zawarciu umowy najmu. Za niewywiązanie się z tego obowiązku będzie grozić kara grzywny. Fakt przekazania przez sprzedającego dokumentu będzie musiał być odnotowany w akcie notarialnym.

Kiedy wymagane jest świadectwo charakterystyki energetycznej?

W noweli doprecyzowano, że świadectwo należy sporządzić dla budynku, jeśli przedmiotem umowy sprzedaży lub najmu będzie budynek, natomiast w sytuacji, gdy przedmiotem umowy sprzedaży lub najmu będzie lokal, świadectwo musi być sporządzone dla lokalu. Jak podkreśla resort rozwoju, świadectwo charakterystyki energetycznej nie jest i nie będzie wymagane, kiedy wykorzystuje się istniejący budynek lub lokal na własny użytek i nie zamierza się go sprzedawać lub wynajmować. Musi jednak zostać sporządzone, gdy budynek lub jego część - np. lokal mieszkalny lub użytkowy - będzie sprzedawany lub wynajmowany.

Nowe przepisy dopuszczają możliwość wystąpienia do spółdzielni mieszkaniowej o nieodpłatne udostępnienie kopii świadectwa charakterystyki energetycznej (jeśli zostało sporządzone) lub dokumentacji technicznej budynku, co może posłużyć do przygotowania dokumentu dla danego lokalu. Jeśli dla budynku lub jego części zostało już sporządzone świadectwo charakterystyki energetycznej, w ogłoszeniu o sprzedaży lub najmie informacje z dokumentu trzeba podawać:

• wskaźniki rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, energię końcową, nieodnawialną energię pierwotną,
• udział odnawialnych źródeł energii w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową,
• jednostkową wielkość emisji CO2.

W przypadku nowo wybudowanego budynku świadectwo energetyczne trzeba dołączyć do zawiadomienia o zakończeniu budowy lub do wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie. Nie dotyczy to jednak budynków mieszkalnych o powierzchni zabudowy do 70 m kw., wybudowanych dla zaspokojenia własnych celów mieszkaniowych. Ponadto zgodnie z nowymi przepisami świadectwo energetyczne należy umieścić w widocznym miejscu w budynkach o powierzchni użytkowej przekraczającej 500 m kw., w których są świadczone usługi dla ludności (np. galerie handlowe, dworce) - o ile świadectwo jest już sporządzone. Obowiązek ten dotyczy również budynków o powierzchni użytkowej przekraczającej 250 m kw., w których obsługiwani są interesanci, zajmowanych przez organy wymiaru sprawiedliwości, prokuraturę lub organy administracji publicznej.

Nowelizacja ma też wyeliminować obrót "quasi-świadectwami". W związku z tym przesądzono, że osoba uprawniona, która sporządziła dokument, składa pod rygorem odpowiedzialności karnej oświadczenie, że świadectwo zostało wygenerowane z centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków. Wykaz osób uprawnionych do sporządzania świadectw można sprawdzić pod adresem: https://rejestrcheb.mrit.gov.pl/rejestr-uprawnionych.

Świadectwo charakterystyki energetycznej jest ważne przez 10 lat od dnia sporządzenia.

Od czego zależy koszt świadectwa?

Koszt świadectwa energetycznego zależy od kilku czynników – zarówno tych związanych z samym budynkiem, jak i tych powiązanych z jego lokalizacją. Istotna jest wielkość budynku, stopień skomplikowania jego struktury, rodzaj zastosowanych instalacji wewnętrznych, jak również dostępność dotychczasowej dokumentacji technicznej. Zazwyczaj cena świadectwa sporządzanego dla domu jest większa niż dla mieszkania.

Wysokość kosztów jest zależna również od regionów i miejscowości. Przykładowo za sporządzenie świadectwa zapłacimy aktualnie najwięcej w Warszawie – za mieszkanie od ok. 500 zł, za dom jednorodzinny od ok. 600 zł, za dom wielorodzinny od 1500 zł. W pozostałych dużych miastach polski za świadectwa zapłacimy ok. 700 - 800 zł, a w mniejszych miastach i miejscowościach – ok. 400 – 500 zł. Ceny te mogą jednak pójść w górę, wraz ze wzrostem popytu wykreowanym przez nowe przepisy.

Konsekwencje braku dokumentu

Dla osób które nie zastosują się do obowiązującego wymogu i nie przedstawią świadectw przy transakcji najmu lub sprzedaży ustawodawca przewidział karę grzywny do 5000 zł. Objąć może ona również osoby oraz firmy uprawnione do opracowywania świadectw energetycznych, które przy wystawianiu tego rodzaju dokumentów posłużą się fałszywymi danymi lub oświadczeniami. Dlatego warto korzystać z usług sprawdzonych ekspertów. Najlepiej takich, którzy działają od kilku lat i cieszą się dobrą opinią na rynku, aby nie obawiać się potencjalnej kontroli.