ABC dorabiających emerytów

Masz prawo dorobić do renty, emerytury czy świadczenia przedemerytalnego. Jeżeli jednak nie osiągnąłeś wieku emerytalnego, musisz dokładnie liczyć swoje przychody. Gdy przekroczysz dopuszczalny limit zarobków, ZUS może ci zawiesić lub zmniejszyć świadczenie. Progi zarobkowe zmieniają się co kwartał. Sprawdź, ile od 1 marca 2013 r. możesz zarobić, żeby nie stracić prawa do emerytury lub renty.

Kiedy ZUS zmniejszy ci emeryturę

Możesz bezkarnie dorabiać do emerytury, jeśli twój przychód nie jest wyższy niż 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Jeśli jednak przekroczysz ten próg, ZUS ma prawo zawiesić lub zmniejszyć świadczenie. Wielkość kwot, do wysokości których możesz dorobić, zmienia się cztery razy do roku: w marcu, czerwcu, we wrześniu i w grudniu.

ZUS zmniejszy ci emeryturę, gdy osiągniesz przychód przekraczający 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale nie będzie on wyższy niż

130 proc. przeciętnego wynagrodzenia (ostatnio ogłoszonego przez prezesa GUS za kwartał kalendarzowy). Jeśli natomiast osiągniesz przychód wyższy niż

130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ZUS zawiesi ci wypłatę świadczenia.

Od 1 marca 2013 r. wysokość kwot powodujących zawieszenie lub zmniejszenie emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy wynosi:

- 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia - 2583,30 zł,

- 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia - 4797,40 zł.

Kiedy ZUS zawiesi ci rentę socjalną

Jeśli osiągasz przychód z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego w kwocie wyższej niż 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał ostatnio ogłoszonego przez prezesa GUS - obecnie 2583,30 zł.

Kiedy ZUS zawiesi lub zmniejszy świadczenie przedemerytalne

Prawo do świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego ulega zawieszeniu w przypadku, gdy twój przychód przekracza graniczną miesięczną kwotę przychodu równą

70 proc. przeciętnego wynagrodzenia z 2012 r. tj. 2465,20 zł albo roczną graniczną kwotę przychodu, czyli obecnie 29 582,40 zł. Natomiast twoje świadczenie (zasiłek) zostanie zmniejszone, jeżeli kwota przychodu przekracza dopuszczalną miesięczną kwotę przychodu równą

25 proc. przeciętnego wynagrodzenia z 2012 r., czyli obecnie 880,50 zł albo dopuszczalną roczna kwotę przychodu, czyli obecnie 10 566,00 zł, nie przekracza jednak miesięcznej granicznej kwoty przychodu, czyli obecnie 880,50 zł albo granicznej rocznej kwoty przychodu, czyli obecnie 29 582,40 zł.

Natomiast gwarantowana kwota świadczenia przysługująca osobie osiągającej przychód przekraczający 25 proc. przeciętnego wynagrodzenia, nie wyższy niż 70 proc. tego wynagrodzenia, wynosi obecnie 487,88 zł.

Kto może dorabiać bez ograniczeń, czyli kiedy twoja emerytura lub renta nie może być zmniejszona

Niezależnie od tego, ile dodatkowo zarabiasz na rencie lub emeryturze, zawsze w pełnej wysokości otrzymujesz:

- rentę inwalidy wojennego i rentę rodzinną po tym inwalidzie,

- rentę inwalidy wojskowego, którego niezdolność do pracy powstała w związku ze służbą wojskową i rentę rodzinną po tym inwalidzie, jeśli jego śmierć pozostaje w związku ze służbą wojskową.

Zawieszeniu ani zmniejszeniu bez względu na wysokość osiąganego przychodu nie podlegają emerytury osób, które osiągnęły wiek emerytalny ustalany indywidualnie w zależności od daty urodzenia ubezpieczonego. Nie dotyczy to jednak tych osób, których emerytura została zawieszona w związku z kontynuowaniem zatrudnienia w ramach stosunku pracy podjętego przed jej nabyciem.

Jakie przychody wpływają na zawieszenie lub zmniejszenie renty czy emerytury

Liczą się przychody uzyskiwane z działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Na zawieszenie lub zmniejszenie emerytury i renty wpływają przychody uzyskane m.in. z tytułu:

- pracy wykonywanej w ramach umowy o pracę,

- pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę nakładczą,

- pracy wykonywanej na podstawie umowy-zlecenia i umowy agencyjnej oraz współpraca przy wykonywaniu jednej z tych umów,

- pracy wykonywanej w ramach umowy o świadczenie usług (innej niż umowa-zlecenia lub agencyjna), do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz współpraca przy wykonywaniu tej umowy,

- pracy wykonywanej na podstawie:

* umowy-zlecenia,

* umowy agencyjnej,

* innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy o zleceniu,

* umowy o dzieło, jeżeli umowę taką emeryt lub rencista podpisał z pracodawcą, u którego nadal pracuje lub jeżeli w ramach takiej umowy (zawartej z innym pracodawcą) wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym ma podpisaną umowę o pracę,

- pełnienia służby w tzw. służbach mundurowych

- działalności wykonywanej za granicą.

Jakie przychody nie wpływają na zawieszenie i zmniejszenie wysokości emerytury lub renty

Generalnie są to przychody z pracy zarobkowej nieobjętej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi:

- z umów o dzieło zawartych nie z własnym pracodawcą,

- praw autorskich i patentowych,

- wynajmu lub dzierżawy nieruchomości lub lokali (chyba że jest to w ramach działalności gospodarczej),

- darowizn i zapomóg.

Zdzisław Popławski (59 l.), rencista z Białegostoku (woj. podlaskie), pracuje dodatkowo, prowadząc punkt dorabiania kluczy: Dorabiam do renty inwalidzkiej

- Przed ponad dwudziestu laty miałem wypadek samochodowy. Kierowca zginął, a ja z uszkodzonym rdzeniem kręgowym wylądowałem na wózku inwalidzkim. Praca to dla mnie możliwość wyjścia z domu i przebywania z ludźmi, co dla osoby niepełnosprawnej jest bardzo ważne. Przede wszystkim jednak po prostu muszę dorabiać, bo 1000 zł renty, w tym 150 zł zasiłku opiekuńczego, jakie otrzymuję, w dzisiejszych czasach zwyczajnie nie wystarcza na normalne życie.