- KPO dla HoReCa budzi kontrowersje, ponieważ część środków mogła być wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem.
- Ministerstwo Funduszy wstrzymało wypłaty dotacji i rozpoczęło kontrole u wszystkich 5 operatorów programu.
- Prokuratura Europejska wszczęła śledztwo w sprawie wykorzystania funduszy z KPO w sektorze HoReCa.
- Artykuł wyjaśnia, jak rząd reaguje na doniesienia o nieprawidłowościach i próbuje chronić publiczne pieniądze.
Czy Krajowy Plan Odbudowy (KPO), mający być kołem ratunkowym dla polskiej gospodarki po pandemii, stał się źródłem kontrowersji? Dotacje dla branży HoReCa, która najbardziej ucierpiała w czasie lockdownów, miały pomóc w dywersyfikacji działalności i powrocie na właściwe tory. Jednak doniesienia o finansowaniu z tych środków luksusowych jachtów zamiast rozwoju restauracji i hoteli wywołały burzę. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej reaguje stanowczo: zapowiedziano kontrole, wstrzymano wypłaty i wszczęto śledztwo. Czy pieniądze z KPO zostaną uratowane przed nieuczciwymi beneficjentami?
Ministerstwo Funduszy pod lupą
We wtorek, Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, minister funduszy i polityki regionalnej, poinformowała o rozpoczęciu kontroli projektów wspartych w ramach KPO dla branży HoReCa. Celem jest zweryfikowanie, czy środki zostały wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem. "Jeśli chodzi o program HoReCa: trwają kontrolę u wszystkich 5 operatorów, zakończą się we wrześniu. Pierwsze 16 projektów, które zostało uznane za wątpliwe, zostaną skontrolowane na miejscu w tym tygodniu, kolejne w następnym tygodniu. Niezależnie trwa kontrola pod kątem sprawdzenia potencjalnych konfliktów interesów" - napisała minister na portalu X.
Wstrzymane wypłaty
W ubiegłym tygodniu Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz zapowiedziała wstrzymanie wypłat dotacji dla HoReCa, a po weryfikacji umów płatności mają zostać wznowione. Sprawą zainteresowała się również Prokuratura Europejska (EPPO), która wszczęła śledztwo w sprawie wykorzystania pieniędzy z polskiego KPO w sektorze HoReCa.
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP), która odpowiada za wdrażanie programu wsparcia dla HoReCa, zapewnia o jego kontynuacji. W komunikacie z ubiegłego czwartku podkreślono: "PARP dokłada wszelkich starań, aby kontrole były jak najmniej uciążliwe dla przedsiębiorców, a jednocześnie, aby wszystkie nieprawidłowości zostały skutecznie zidentyfikowane i rozliczone". Agencja zapowiedziała również sukcesywne odblokowywanie wstrzymanych płatności po weryfikacji prawidłowości oceny danego projektu.
Na co mogły być przeznaczone dotacje?
Zgodnie z założeniami programu, dotacje miały być przeznaczone na inwestycje, szkolenia lub doradztwo, tj. np. na pokrycie kosztów zakupu maszyn i urządzeń niezbędnych do wprowadzenia na rynek nowych produktów/usług, robót budowlanych, inwestycji związane z zieloną transformacją i wykorzystaniem technologii cyfrowych, a także wprowadzenia usług rozwojowych oraz podnoszenia kwalifikacji pracowników (np. szkolenia w nowe umiejętności lub przekwalifikowaniem pracowników).
PARP zapowiedziała, że będzie ustalać m.in., czy zakupione maszyny lub urządzenia znalazły się w faktycznej ofercie handlowej przedsiębiorcy. Agencja zastrzega, że umowa może zostać rozwiązana w przypadku naruszenia jej postanowień lub stwierdzenia nieprawidłowości.
Szczegóły programu wsparcia HoReCa z KPO
Nabór pod nazwą „Inwestycje w dywersyfikację działalności sektora HoReCa” był skierowany do mikro, małych lub średnich przedsiębiorców prowadzących działalność w sektorach hotelarstwa, gastronomii, cateringu, turystyki i kultury dotkniętych pandemią COVID-19 w Polsce. Pierwszy nabór ruszył w maju 2024 r., a drugi wystartował 18 lipca ub.r. Ostatecznie trwał do końca października 2024 r.
Wysokość dofinansowania wynosiła od 50 tys. zł do 540 tys. zł (do 90 proc.) kosztów kwalifikowanych, które maksymalnie mogły wynieść 600 tys. zł. Co najmniej 70 proc. wszystkich nakładów projektu musiało być przeznaczone na działania inwestycyjne; na szkolenia lub doradztwo mogło być to maksymalnie 30 proc.
Jak wynika z danych PARP, w ramach wsparcia HoReCa ze środków KPO podpisano 3005 umów z przedsiębiorcami (każda umowa z inną firmą). Według stanu na koniec lipca br., przedsiębiorcom wypłacono 110 mln zł z całkowitej kwoty wsparcia 1,24 mld zł.
Inne inwestycje finansowane z KPO
Pełczyńska-Nałęcz poinformowała również, że w ciągu ostatniego tygodnia wypłaconych zostało m.in. prawie 250 mln zł na inwestycje z PFR, z czego 47,5 mln zł na rozwój szpitali, w tym w obszarze onkologii, podpisana została umowa na elektryfikację i zwiększenie efektywności terminalu kontenerowego w Porcie Gdyni, a Płock otrzymał środki na 11 inwestycji w ramach Zielonej Transformacji Miast m.in. na budowę kanalizacji deszczowej i wodociągu oraz odtworzenie nawierzchni ulic.
Krajowy Plan Odbudowy – szansa dla Polski?
Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) ma wzmocnić polską gospodarkę; składa się z 57 inwestycji i 54 reform. Przewiduje dla Polski 59,8 mld euro ze środków UE, w tym 25,27 mld euro w postaci dotacji i 34,54 mld euro w formie preferencyjnych pożyczek. Polska otrzymała z niego dotychczas 67 mld zł. Kolejna transza pieniędzy ma wpłynąć jesienią. Czy skandale związane z dotacjami dla HoReCa nie podważą zaufania do całego programu i nie opóźnią jego realizacji? Czas pokaże.
Podcasty
Playlisty tematyczne
