• Senacka Komisja Petycji analizuje projekt ustawy „500 plus dla małżeństw”, który zakłada jednorazowe świadczenia od 5000 zł do 8000 zł dla par z długoletnim stażem małżeńskim.
• Wysokość świadczenia zależy od liczby wspólnie przeżytych lat: 5000 zł za 50 lat, 8000 zł za 80 lat małżeństwa.
• Realizacja programu mogłaby kosztować budżet państwa ponad miliard złotych rocznie, co budzi obawy o finansowanie.
• Inicjatywa ma na celu docenienie trwałości związków małżeńskich i stanowi wyraz uznania dla par, które przez dekady budowały stabilność rodzinną.
Senacka Komisja Petycji intensywnie analizuje projekt ustawy, który przewiduje wypłaty od 5000 zł do nawet 8000 zł, w zależności od liczby wspólnie przeżytych lat. Inicjatywa ta, nazywana „500 plus dla małżeństw”, ma na celu uhonorowanie par, które spędziły ze sobą ponad pół wieku. Senacka Komisja Petycji nie ustaje w pracach nad petycją dotyczącą wprowadzenia nowego świadczenia – wspomnianego „500 plus dla małżeństw”. Podczas ostatniego posiedzenia, które miało miejsce 10 czerwca br., przedmiotem obrad był projekt ustawy w tej sprawie, opracowany przez Biuro Legislacyjne na potrzeby Komisji Ustawodawczej Senatu.
W trakcie burzliwej dyskusji, Komisja zwróciła się do Biura Legislacyjnego o przygotowanie kolejnej Oceny Skutków Regulacji, uwzględniającej różne warianty, w szczególności sytuację, w której świadczenie obejmowałoby wszystkie pary małżeńskie z co najmniej 50-letnim stażem. Członkowie komisji zgodnie zauważyli, że realizacja takiego rozwiązania mogłaby pochłonąć z budżetu państwa znacznie więcej niż 1 miliard złotych rocznie. Ostatecznie ustalono, że Komisja Petycji powróci do omawiania tej kluczowej sprawy na kolejnych posiedzeniach.
Na czym polega "500 plus dla małżeństw"?
Świadczenie, o którym mowa, to małżeńskie świadczenie jubileuszowe. Wyjaśnijmy, czym w istocie jest „500 plus dla małżeństw”. Jest to nowa inicjatywa ustawodawcza, która zakłada wsparcie finansowe dla par z imponującym, długoletnim stażem małżeńskim. Zgłoszona do Senatu RP w petycji nr P10-11/23, przewiduje wprowadzenie jednorazowego świadczenia pieniężnego dla par obchodzących okrągłe rocznice ślubu.
Wysokość wypłat byłaby ściśle uzależniona od liczby lat spędzonych w małżeństwie: od 5000 zł dla małżonków z 50-letnim stażem, aż do 8000 zł dla tych, którzy pozostają w związku przez 80 lat. Szczegółowo, wysokość świadczeń, w zależności od stażu małżeńskiego, prezentowałaby się następująco:
- 50 lat – 5000 zł
- 55 lat – 5500 zł
- 60 lat – 6000 zł
- 65 lat – 6500 zł
- 70 lat – 7000 zł
- 75 lat – 7500 zł
- 80 lat – 8000 zł
Autor petycji argumentuje, że pary z tak długim stażem małżeńskim zasługują na świadczenie rodzinne, zbliżone do tzw. emerytury honorowej, którą otrzymują osoby 100-letnie (miesięcznie). Proponuje, aby świadczenie to było przyznawane okresowo i jednorazowo. Propozycja ta stanowi wyraz uznania dla niezwykłej trwałości związku małżeńskiego i ma na celu docenienie par, które przez dekady wspierały się wzajemnie w życiu rodzinnym i społecznym. Świadczenie miałoby być finansowane z budżetu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, a jego przyznanie wymagałoby złożenia odpowiedniego wniosku wraz z kompletną dokumentacją potwierdzającą staż małżeński.
Inicjatywa „500 plus dla małżeństw” trafiła do Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji w styczniu 2023 roku. Prace nad petycją toczyły się przez kolejne miesiące i spotkały się z różnorodnymi reakcjami. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej początkowo wyraziło negatywne stanowisko wobec tej propozycji. Argumentowano, że w polskim systemie wsparcia rodziny brakuje precedensu dla tego typu świadczenia. Jednocześnie, resort podkreślił, że istnieją już niefinansowe formy uznania dla długoletnich małżeństw, takie jak medale za długoletnie pożycie małżeńskie.
Mimo początkowego sceptycyzmu, propozycja zyskała poparcie wśród senatorów. W maju 2023 roku Komisja zdecydowała się zlecić przygotowanie wstępnego projektu ustawy, który mógłby stanowić punkt wyjścia do dalszych prac. Dodatkowo, zapowiedziano zasięgnięcie opinii Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na temat możliwości wprowadzenia postulowanego świadczenia.
Argumenty za i przeciw 500 plus dla małżeństw
Jednym z kluczowych argumentów przemawiających za wprowadzeniem „500 plus dla małżeństw” jest pilna potrzeba docenienia trwałości małżeństwa jako fundamentalnej jednostki społecznej. W dobie malejącej liczby zawieranych małżeństw i rosnącej liczby rozwodów, tego rodzaju inicjatywy mogą skutecznie promować wartość stabilnych związków i kształtować pozytywne wzorce dla młodszych pokoleń.
Podczas posiedzeń komisji senatorowie niejednokrotnie podkreślali, że wsparcie finansowe mogłoby stanowić ważny gest wdzięczności wobec małżonków, którzy przez całe dekady budowali stabilność rodzinną i społeczną. Z drugiej strony, nie brakowało głosów wskazujących na potencjalne trudności związane z finansowaniem tak obszernego programu. W kontekście napiętego budżetu państwa, każda dodatkowa forma wsparcia musi być bardzo dokładnie przemyślana, aby nie naruszyć równowagi finansowej.
