Bieda w Polsce! Żyją za 6 złotych

Podczas ubiegłorocznej edycji programu ponad 12 tys. wolontariuszy Szlachetnej Paczki odwiedziło blisko 35 tys. rodzin, przeznaczając na spotkania z nimi oraz pogłębione wywiady łącznie ponad 70 tys. godzin. Teraz przedstawiono raport, który jest zapisem widzianych i usłyszanych historii.

Uzupełniono go także o wybrane dane zebrane w roku szkolnym 2017/18 przez wolontariuszy Akademii Przyszłości, który wspiera dzieci borykające się z trudnościami w szkole i pomaga im w budowaniu poczucia własnej wartości i pewności siebie. W raporcie znajdują się również informacje pochodzące z ogólnopolskich analiz i badań.

POLSKA BIEDA W LICZBACH

6 zł 70 gr na dzień. Tyle lub mniej mają do dyspozycji osoby w co piątej rodzinie włączonej do Szlachetnej Paczki. Ich średni miesięczny dochód (po od- liczeniu stałych kosztów utrzymania) wynosi nie więcej niż 200 zł. Tym- czasem wg GUS czteroosobowa rodzina (2+2) nie jest w stanie przeżyć miesiąca za mniej niż 1571 zł.

20% rodzin włączonych do Szlachetnej Paczki żyje w mieszkaniach, w których nie ma łazienki. 

>1,2 mln dzieci (osób poniżej osiemnastego roku życia) jest w Polsce zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym.

500 zł lub więcej wydaje na leki co piąta rodzina włączona do Szlachetnej Paczki, w której żyje przynajmniej jeden chory lub niepełnosprawny. 

31,42 zł O tyle wzrósł od 1 listopada 2018 roku zasiłek pielęgnacyjny. Jest on przyznawany w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy dla innej osoby w związku z jej niezdolnością do samodzielnej egzystencji. To pierwsza podwyżka tego świadczenia od dwunastu lat. Od teraz wynosi ono 184 zł 42 gr miesięcznie.

1065 zł Tyle wyniosła najczęściej wypłacana emerytura w populacji kobiet w marcu 2018 r. Wśród mężczyzn kwota ta była ponad dwa razy wyższa (2177 zł 80 gr). 

9% polskich gospodarstw domowych, w których są dzieci, z przyczyn finansowych nie obchodzi uroczystości rodzinnych, np. urodzin. W co dziesiątym rodziców nie stać na opłacenie wycieczek szkolnych, zaś w co czterdziestym na jakiekolwiek zabawki, nowe ubrania czy książki. 

DZIECIŃSTWO

51% w ponad połowie rodzin dotkniętych problemem przemocy jej obserwatorami są niepełnoletnie dzieci.

Ponad dwie trzecie podopiecznych Akademii Przyszłości, ktora pomaga dzieciom z trudnościami w szkole, nie wierzy w swoje możliwości.

Ponad połowa rodziców nie znajduje czasu, by zjeść z dzieckiem choćby jeden wspólny posiłek w ciągu dnia.

Co drugi rodzic nie rozmawia codziennie ze swoim dzieckiem.

26% W tylu wielodzietnych rodzinach włączonych do Szlachetnej Paczki co najmniej jedno dziecko jest niepełnosprawne.

DORASTANIE

Co najmniej troje dzieci w jednym pokoju mieszka w co trzeciej rodzinie wielodzietnej włączonej do Szlachetnej Paczki.

Co piąty nastolatek cierpi z powodu zaburzeń depresyjnych. Według niektórych szacunków objawy depresji można stwierdzić nawet u jednej trzeciej młodzieży. 9 W 2017 roku 730 osób poniżej 18. roku życia podjęło w Polsce próbę samobójczą. 116 z nich - skuteczną.

925 zł potrzeba, żeby wysłać dziecko na studia. Tyle średnio wynosi wsparcie finansowe, które polski student otrzymuje miesięcznie od rodziców. To najniższe „kieszonkowe” spośród wszystkich krajów UE.

Prawie dwie trzecie studentów wydaje na mieszkanie ponad 500 zł miesięcznie.

29% W przypadku tylu rodzin włączonych do Paczki wolontariusze jako główną barierę wskazali „uwięzienie w trudnej teraźniejszości”, tożsame z brakiem planów na przyszłość, wytyczania celów, wizji i marzeń oraz szukania rozwiązań. Całą energię i zasoby tych rodzin pochłania walka o przetrwanie każdego dnia.

PRACA

Co siódmy Polak otrzymuje za swoją pracę minimalne wynagrodzenie. Oznacza to, że ok. półtora miliona osób musi utrzymać siebie i swoje rodziny za ok. 1530 zł „na rękę”. Za tyle inni kupują sobie 50-calowy telewizor.

1158 zł Tyle wynosiły średnio na osobę miesięczne przychody z pracy w rodzinach włączonych do Szlachetnej Paczki.

Co czwarta dorosła osoba pozostaje bez pracy w powiatach o najwyższym bezrobociu w Polsce. Choć w skali całego kraju nie mówi się dziś o bezrobociu jako o istotnym problemie, w wielu peryferyjnych regionach wciąż sięga ono (a nawet przekracza) 20%.

582 zł Tyle wg GUS wystarcza miesięcznie do utrzymania jednoosobowego gospodarstwa domowego. 15
W co trzeciej rodzinie włączonej do Szlachetnej Paczki dochód na osobę (po odliczeniu stałych kosztów utrzymania) nie przekracza 300 zł.

RODZINA

40,7 % Polaków żyje w warunkach, które nie spełniają europejskich standardów dotyczących przeludnienia. To piąty najgorszy wynik w tej kategorii w skali całej Unii Europejskiej.

Trzy czwarte rodziców samotnie wychowujących dzieci nie otrzymuje alimentów od byłych partnerów, pomimo tego, że zostały im zasądzone. Ściągalność alimentów w trzecim kwartale 2017 roku wynosiła w Polsce zaledwie 26%.

45 % W tylu paczkowych rodzinach wielodzietnych jest przynajmniej jedna osoba niepełnosprawna, w co czwartej (26%) jest to niepełnosprawne dziecko (lub dzieci).

190 tys. zł szacuje się, że nawet tyle może wynosić w Polsce łączny koszt wychowania dziecka - aż do osiągnięcia przez nie osiemnastego roku życia. W przypadku dwójki dzieci kwota to rośnie do 350 tys. zł.

Blisko 40 % gospodarstw domowych nie ma możliwości pokrycia z własnych środków nieoczekiwanego wydatku w wysokości 1200 zł.

PRZYPADEK

Jedna piąta rodzin włączonych do Szlachetnej Paczki została zaliczona do kategorii „Nieszczęście”. Odsetek ten z roku na rok rośnie.

32 388 Tyle pożarów w obiektach mieszkalnych wydarzyło się w Polsce w roku 2017.

2 831 Tyle osób straciło życie w ponad 32 tys. wypadków, do jakich doszło w ubiegłym roku na polskich drogach. To więcej ludzi niż żyje w miastach tej wielkości co Jastarnia czy Kazimierz Dolny. Ponadto rannych zostało prawie 40 tys. osób – więcej niż cała ludność Myślenic i Wadowic razem wziętych.

Ćwierć miliarda zł wyniosły straty spowodowane w budynkach mieszkalnych i gospodarczych przez nawałnicę, która w sierpniu 2017 roku przeszła przez północną Polskę. W wyniku kataklizmu śmierć poniosło 6 osób, a 62 (w tym 23 strażaków, którzy ruszyli na ratunek poszkodowanym) zostały ranne.

Ponad połowa Wdów i wdowców przyznaje, że zdarzają się sytuacje, w których dopada ich poczucie osamotnienia. Dla 12% osób w tej grupie jest to stan bardzo częsty lub permanentny.

NIESPRAWIEDLIWOŚĆ

W ponad połowie (60%) rodzin włączonych do Szlachetnej Paczki jest przynajmniej jedna osoba niepełnosprawna (dorosły lub dziecko).

Ponad 20% budżetu pochłaniają wydatki na leki w co trzeciej paczkowej rodzinie zmagającej się z chorobą lub niepełnosprawnością.

2,3 Tylu lekarzy przypada na każdy tysiąc Polaków. To drugi najgorszy pod tym względem wynik spośród wszystkich krajów OECD.

Zero Z 94 budynków użyteczności publicznej skontrolowanych przez NIK w 24 gminach żaden nie był wolny od barier lub niefunkcjonalnych rozwiązań, które uniemożliwiały osobom niepełnosprawnym swobodne korzystanie z tych obiektów. Niedostępne dla osób niepełnosprawnych były także miejsca teoretycznie przeznaczone specjalnie dla nich.

73 vs 5 Aż 73 % Polaków deklaruje gotowość niesienia pomocy osobom ciężko chorym i niepełnosprawnym mieszkającym w sąsiedztwie. Na pytanie, ilu z nich tej pomocy już faktycznie udziela, twierdząco odpowiedziało 5%.

STAROŚĆ

Dla ponad 50% seniorów i osób samotnych brak bliskich relacji z innymi ludźmi stanowi poważną barierę w codziennym funkcjonowaniu (wg oceny wolontariuszy odwiedzających rodziny włączone do Szlachetnej Paczki; w przypadku osób z pozostałych kategorii bariera ta dotyczy mniej niż jednej trzeciej).

11 zł na dzień Tyle średnio (po odliczeniu od dochodu stałych kosztów utrzymania) mają do dyspozycji osoby włączone do Szlachetnej Paczki w kategorii „Starość i samotność”. Miesięczny dochód jednej czwartej z nich nie przekracza 200 zł.

Co dziesiąty senior w Polsce czuje się niepotrzebny. Tylko co czwarty deklaruje, że stara się nawiązywać kontakty z innymi.

Co trzeci mieszka samotnie (w przypadku osób powyżej 80 roku życia - nawet co drugi).

10% Co dziesiąta osoba powyżej 65. roku życia przyznaje również, że przynajmniej raz padła ofiarą próby wyłudzenia pieniędzy przez oszustów.

Dwa razy szybciej rośnie w Polsce liczba zadłużonych seniorów niż wszystkich osób mających zaległości finansowe. Główną przyczyną zadłużania się osób po 64. roku życia są wydatki na leki i leczenie. Co osiemnasty senior nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań na czas.

Szlachetna Paczka istnieje od 2001 roku. Co roku jej wolontariusze ruszają w Polskę, by odwiedzać rodziny zgłoszone do programu, poznawać ich historie, potrzeby i marzenia, a następnie - wspólnie z nimi - szukać rozwiązań, które pomogą im przezwyciężyć trudną sytuację, zmienić schemat, według którego funkcjonują i w wielu przypadkach wyjść z biedy.

Od 17 listopada na stronie www.szlachetnapaczka.pl darczyńcy mogą wybierać rodzinę, której zechcą pomóc. Wolontariusze codziennie dodają nowe opisy potrzebujących rodzin. Finał akcji zaplanowano na weekend 8-9 grudnia.