- UOKiK radzi, by planować zakupy: Przygotuj listę potrzebnych rzeczy i budżet, zanim dasz się ponieść impulsywnym decyzjom wywołanym hasłami takimi jak "MEGA okazja" czy "ostatnie sztuki".
- Sprawdzaj prawdziwość obniżek: Sprzedawcy muszą pokazywać najniższą cenę z 30 dni przed promocją, co pozwala ocenić, czy rabat jest rzeczywisty, czy to tylko chwyt marketingowy.
- Uważaj na zakupy spoza UE i "kup teraz, zapłać później": Produkty z Azji mogą utrudnić zwroty i reklamacje, a odroczone płatności to forma kredytu, której niespłacenie wiąże się z konsekwencjami finansowymi.
- Bądź świadomy swoich praw: Towary promocyjne podlegają reklamacji na tych samych zasadach co regularne, a zakupy online dają 14 dni na odstąpienie od umowy.
Black Friday pod lupą UOKiK
Przed nami Black Friday, a wraz z nim szaleństwo wyprzedaży. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) przypomina: zanim wrzucisz coś do koszyka, sprawdź regulamin sklepu, warunki dostawy i zwrotu. Do zakupowego maratonu warto podejść strategicznie, by uniknąć impulsywnych decyzji i nie dać się zwieść marketingowym trikom.
Przedstawiciele UOKiK w swoich rekomendacjach dla konsumentów podkreślają, że Black Friday to już nie tylko jeden dzień, ale często „cały tydzień lub wręcz miesiąc promocji”.
„W tym czasie konsumenci są wyjątkowo intensywnie atakowani reklamami – w e-sklepach, aplikacjach, mediach społecznościowych. To sprzyja podejmowaniu impulsywnych decyzji, szczególnie gdy widzimy hasła typu »MEGA okazja«, »ostatnie sztuki« czy »promocja tylko dziś«” – ostrzega UOKiK.
Dlatego eksperci radzą, by do wyprzedaży podejść z planem. Najpierw przygotuj listę potrzebnych rzeczy i ustal budżet, a dopiero potem przeglądaj oferty. Zadaj sobie pytanie: czy naprawdę tego potrzebuję? Czy to tylko wpływ reklamy? Takie podejście pomoże uniknąć niepotrzebnych wydatków i rozczarowań.
Uważaj na oznaczenia obniżek
Klienci powinni zwracać uwagę na prawidłowe oznaczanie obniżek. Zgodnie z przepisami, sprzedawcy muszą pokazywać najniższą cenę z 30 dni przed wprowadzeniem promocji i to od niej liczony jest rabat.
UOKiK przypomina, że informacja ta powinna być czytelna i umieszczona wszędzie tam, gdzie sklep komunikuje obniżkę – w internecie i w sklepach stacjonarnych. Dzięki temu łatwo ocenisz, czy zniżka jest prawdziwa, czy to tylko marketingowy chwyt.
Eksperci ostrzegają przed ofertami spoza Unii Europejskiej, zwłaszcza z Azji. W mediach społecznościowych pojawiają się reklamy stylizowane na polskie sklepy, obiecujące likwidację magazynu lub wsparcie dla „rodzinnego biznesu w potrzebie”.
„Po wejściu na stronę okazuje się często, że to pośrednik działający w modelu dropshippingu, a towar jest wysyłany bezpośrednio z chińskiego magazynu. W takich sytuacjach znacząco utrudnione mogą być zwroty, reklamacje czy dochodzenie roszczeń. Dlatego zawsze warto sprawdzić regulamin, dane firmy, adres, kraj siedziby, NIP – informacje o czasie dostawy oraz warunkach zwrotu. Jeżeli brakuje pełnych danych przedsiębiorcy lub są one sprzeczne, lepiej zrezygnować z zakupu” – podkreślają przedstawiciele Urzędu.
"Kup teraz, zapłać później" – czytaj uważnie warunki
Podczas Black Friday popularne są oferty „kup teraz, zapłać później”. Usługi te prezentowane są jako szybkie i wygodne, często z hasłami o „0 zł na start”.
„W praktyce to forma kredytu lub pożyczki, a brak terminowej spłaty może oznaczać naliczenie odsetek, dodatkowych opłat i negatywne konsekwencje dla historii kredytowej. Szczególnie w czasie intensywnych wyprzedaży łatwo stracić kontrolę, jeśli korzystamy z kilku takich usług naraz” – przestrzega UOKiK. Zanim skorzystasz z odroczonej płatności, sprawdź wszystkie koszty, regulamin usługi i oceń, czy będziesz w stanie spłacić zobowiązania.
W okresie wyprzedaży nasilają się tzw. dark patterns, czyli zwodnicze rozwiązania w interfejsach sklepów i aplikacji. „Chodzi o sprytne mechanizmy mające skłonić nas do jak najszybszego kliknięcia »kupuję« lub »akceptuję«: liczniki odliczające czas do końca promocji, które w rzeczywistości resetują się przy ponownym wejściu na stronę, komunikaty o »ostatnich sztukach« wyświetlane bez związku z prawdziwym stanem magazynu czy automatycznie zaznaczone dodatkowe usługi, jak ubezpieczenie, płatna subskrypcja albo droższa dostawa. W takich sytuacjach warto zachować szczególną uwagę, czytać wszystkie komunikaty na ekranie i świadomie odznaczać niechciane opcje” – wyjaśniają przedstawiciele Urzędu.
Prawa konsumenta – reklamacje i zwroty
Pamiętaj, że towary kupione na promocji podlegają reklamacji na takich samych zasadach, jak produkty w regularnej cenie. Przecena nie może być pretekstem do ograniczania odpowiedzialności sprzedawcy za wady. Wyjątkiem jest jasno wskazana wada, z powodu której obniżono cenę.
W przypadku zakupów przez internet masz 14 dni na odstąpienie od umowy bez podawania przyczyny. W sklepach stacjonarnych prawo do zwrotu zależy od polityki sklepu. Natomiast zawsze masz prawo do reklamacji wadliwego towaru, niezależnie od miejsca zakupu.
UOKiK zachęca, by w razie problemów z promocją lub podejrzeń naruszenia praw konsumentów, złożyć reklamację u sprzedawcy. W razie wątpliwości skontaktuj się z rzecznikiem konsumentów. Szczegółowe informacje, poradniki i przykłady nieuczciwych praktyk znajdziesz na stronie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Podcasty
Playlisty tematyczne
