- KE wprowadza mechanizm ochronny dla unijnych producentów rolnych przed importem wrażliwych produktów z Mercosuru.
- Szybkie procedury ochronne uruchomią się przy spadku cen importowanych produktów o 10% lub wzroście importu o 10%.
- Nowy mechanizm jest bardziej rygorystyczny niż poprzednie, z krótszymi terminami dochodzeń dla sektora rolnego.
- Polska sprzeciwia się porozumieniu, widząc w mechanizmie "hamulec bezpieczeństwa" przed nadmiernym napływem towarów.
Mechanizm ochronny wobec importu z Mercosuru
W środę Komisja Europejska (KE) zaprezentowała projekt rozporządzenia mającego na celu zabezpieczenie unijnych producentów rolnych. Chodzi o towary szczególnie wrażliwe, takie jak wołowina, drób, ryż, miód, jaja, czosnek, etanol czy cukier, a także mleko w proszku, rum, kukurydza i biodiesel. Wszystkie te produkty będą mogły trafiać na rynek unijny na preferencyjnych zasadach po wejściu w życie porozumienia z blokiem Mercosur, obejmującym Argentynę, Brazylię, Boliwię, Paragwaj i Urugwaj.
Progi bezpieczeństwa i szybkie procedury
Nowe przepisy przewidują konkretne limity. Jeśli ceny importowanych produktów okażą się o 10 proc. niższe od cen unijnych lub jeśli ich import wzrośnie o 10 proc. w skali roku, KE będzie musiała wszcząć postępowanie ochronne. Dochodzenia będą uruchamiane również w sytuacji, gdy ceny importowe spadną o 10 proc. względem roku poprzedniego.
Wniosek o wszczęcie procedury będzie mógł zgłosić każdy kraj członkowski. Jeżeli Komisja Europejska uzna sytuację za poważną, w ciągu trzech tygodni wdroży tymczasowe środki ochronne. Całe postępowanie będzie musiało zakończyć się w ciągu czterech miesięcy i może doprowadzić do zawieszenia preferencji handlowych wobec produktów z Mercosuru.
Inspiracja wcześniejszymi rozwiązaniami
KE przypomina, że podobne klauzule ochronne stosowano już wcześniej wobec umów handlowych z takimi krajami jak Singapur, Nowa Zelandia, Wietnam, Kenia czy Chile. Tym razem jednak – jak podkreślono w projekcie – ze względu na szczególną wrażliwość sektora rolnego wobec produktów z Ameryki Południowej konieczne jest wprowadzenie odrębnego aktu prawnego. Nowością będzie m.in. obowiązek regularnych raportów na temat importu oraz krótsze terminy na prowadzenie dochodzeń.
Kontrowersje wokół umowy
Choć KE zapewnia, że zapisane w umowie z Mercosurem kontyngenty importowe wystarczą, by chronić unijne rolnictwo, wielu polityków i rolników obawia się negatywnych skutków. Polska jest przeciwna porozumieniu i stara się zbudować tzw. mniejszość blokującą w Radzie UE. Minister rolnictwa Stefan Krajewski podkreślał w Brukseli, że „hamulec bezpieczeństwa” to rozwiązanie konieczne w razie nadmiernego napływu towarów.
By rozporządzenie weszło w życie, potrzebna będzie zgoda Parlamentu Europejskiego oraz co najmniej 15 państw członkowskich w Radzie UE. Umowę będzie można zablokować, jeśli sprzeciw wyrażą co najmniej cztery stolice.
Podcasty
Playlisty tematyczne
