Chcemy rozpocząć erę innowacji

W Planie na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju innowacyjność odgrywa kluczową rolę. Dlaczego innowacyjność jest taka ważna?
Innowacyjność jest szansą dla rozwoju polskiej gospodarki. Chcemy skończyć erę imitacji i rozpocząć erę innowacji. Tak w skrócie można określić plan i cel resortu rozwoju na najbliższe lata. Chcemy też, by Polska za 10 lat była postrzegana jako kraj startupów, tworzący im dobre warunki do powstawania i dynamicznego rozwoju. W globalnej gospodarce szansę na rozwój mają te kraje, dla których priorytetem jest innowacyjność. W Strategii zdefiniowaliśmy także pułapki, w jakich znalazła się polska gospodarka. Jedną z nich jest pułapka średniego dochodu i przeciętnego produktu. Musimy być innowacyjni, by przekroczyć te bariery rozwojowe.

Polska jest ciągle w ogonie Europy w rankingach innowacyjności. Jaka jest szansa, żeby to się zmieniło? Czy rząd ma receptę na podniesienie poziomu innowacyjności polskich firm?
W tym roku Polska awansowała na 39. pozycję w globalnym indeksie innowacyjności pośród 128 krajów. To skok aż o 7 pozycji. Polska odnotowała w tym roku również wzrost wskaźnika innowacyjności wg European Innovation Scoreboard. Nasz kraj przesunął się o jedno miejsce wyżej na pozycję 23. To oznacza, że cele, które postawiliśmy przed sobą w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju są słuszne. Liczymy, że dzięki realizacji naszego planu, wskaźniki innowacyjności w naszym kraju będą znacząco rosły. Stawiamy na industrializację i innowacje, koncentrujemy wsparcie na priorytetowych obszarach B+R+I, wykorzystując fundusze unijne, programy rozwojowe dla różnych branż, budujemy prężny rynek venture capital. Zmieniamy prawo w zakresie wspierania innowacyjności, po to aby usunąć bariery stojące na drodze innowatorów. Przykładamy również dużą wagę do wsparcia powiązań pomiędzy przemysłem, biznesem a nauką. Nie zapomnieliśmy również o wzmocnieniu kapitału ludzkiego, który stanowi jeden z elementów zwiększenia innowacyjności polskiej gospodarki.

Jakie są najważniejsze bariery hamujące innowacyjność polskich firm?
Uważam, że poza niskimi nakładami na naukę, badania i rozwój, przyczyną był brak zdecydowanego określenia priorytetów. Bo jeśli środków jest niewiele, to aby uzyskać pewną masę krytyczną trzeba je odpowiednio koncentrować. A w przeszłości fundusze na innowacje bardzo cienko rozsmarowywaliśmy na zbyt wielu obszarach. Brakowało także instrumentów pomagających przedsiębiorcom podjąć ryzykowne inwestycje. Dziś takie fundusze uruchamia Polski Fundusz Rozwoju.

Jak to się dzieje, że polskie wynalazki trafiają za granicę zamiast być wykorzystane w kraju?
W większości przypadków polskie wynalazki trafiają za granicę poprzez możliwości składania wniosków i uzyskiwania patentów europejskich w Europejskim Urzędzie Patentowym. Wynalazcy często zapominają, że nasz kraj jest stroną Konwencji o patencie europejskim i zgłoszenia mogą dokonać również w polskim Urzędzie Patentowym, a czas niezbędny do uzyskania patentu w obu urzędach jest zbliżony. By zachęcić naszych wynalazców do zgłaszania swoich wynalazków w Polsce, sukcesywnie zmieniamy prawo – obniżyliśmy m.in. opłaty za okresy ochronne i za zgłoszenia, wprowadziliśmy także nowe możliwości zgłaszania znaków towarowych.

W jaki sposób rząd chce wspierać innowacyjność polskich przedsiębiorców? Kiedy polska gospodarka będzie mogła skutecznie konkurować na rynkach europejskich i światowych?
Po pierwsze chcemy zmobilizować kapitał prywatny poprzez ułatwienia prawne. Planujemy również podwyższenie kwoty odliczenia kosztów na działalność badawczo-rozwojową do 50%. Kolejny element wspierający inwestycje w innowacje, to przygotowany pakiet „100 ułatwień dla firm", czyli element tzw. Konstytucji Biznesu. Jego celem jest ustanowienie podstawowych zasad podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej oraz usprawnienie relacji z urzędami. Jesteśmy przekonani, że im bardziej uprości się od strony formalnej prowadzenie działalności gospodarczej, tym łatwiej firmy będą podążać ścieżką innowacji.

Została powołana Rada ds. Innowacyjności. Jakie są jej najważniejsze zadania?
Rada ds. Innowacyjności to najważniejszy, międzyresortowy koordynator polityki innowacyjności realizowanej przez rząd, wpisany na stałe w system administracji publicznej. Proponuje ona rozwiązania aktywnie wspierające polskich przedsiębiorców w poszukiwaniu nowych produktów i procesów oraz angażuje polski kapitał. Efekty pracy Rady widzimy już dziś, jest to m.in. opracowanie propozycji zmian w ustawie o innowacyjności, którą 23 listopada podpisał Prezydent RP.

Jedną z największych barier innowacyjności jest brak współpracy pomiędzy biznesem i nauką. Czy tzw. mała ustawa innowacyjna może to zmienić? Kiedy wejdzie w życie duża ustawa innowacyjna?
W nowelizacji ustawy o wspieraniu innowacyjności jest wiele zapisów wspierających inwestowanie w innowacje po stronie sektora prywatnego, jak i ułatwiających procesy komercjalizacji jednostkom badawczo-rozwojowym. Mam nadzieję, że zmniejszy to dystans między przedsiębiorcami i naukowcami. Założyliśmy, że w ciągu następnych kilku lat będziemy chcieli podnieść procent nakładów na B+R z 0,9 do 2 proc. PKB. To bardzo duży skok i zarazem bardzo ambitny cel, który stawiamy przed sobą. Prace na dużą ustawą trwają.

Jakie środki w najbliższym czasie rząd zamierza przeznaczyć na podniesienie poziomu innowacyjności polskiej gospodarki?
Z Funduszy Europejskich na lata 2014-20 na projekty związane z działalnością innowacyjną mamy około 16 mld euro. Jednak po to, żeby przekierować gospodarkę na tory innowacyjności, nie tylko inwestujemy fundusze unijne, które mamy w krajowych i regionalnych programach operacyjnych, ale w znacznie większym stopniu chcemy zmobilizować kapitał prywatny.

Poziom innowacyjności jest wyznacznikiem wzrostu gospodarczego. Czy Polacy potrafią być innowacyjni. Co dzisiaj oznacza bycie innowacyjnym przedsiębiorcą?
Uważam, że jest w nas gen wynalazczości. Dobry pomysł, kreatywność, nowe technologie to te czynniki, które popychają nasz świat naprzód. A Polacy mają głowy pełne innowacyjnych pomysłów. Świadczą o tym sukcesy naszych młodych firm, startupów, które działają nie tylko lokalnie, ale i globalnie. W tym kontekście innowacyjnym przedsiębiorcą jest nie tylko ten kto ma innowacyjny produkt, ale i odwagę do wyjścia na rynki zagraniczne. Dla tych właśnie ludzi tworzymy przyjazne środowisko do rozwoju w Polsce.