Kolejny podatek zaskoczy Polaków? Lewica ma gotowy projekt ustawy!

• Lewica planuje złożyć w grudniu projekt ustawy o podatku katastralnym dla właścicieli minimum trzech nieruchomości
• Podatek katastralny wynosi zazwyczaj 1-2 proc. wartości nieruchomości i mógłby przynieść dodatkowe dochody do budżetu
• Międzynarodowy Fundusz Walutowy rekomenduje wprowadzenie tego rozwiązania w Polsce, wskazując na nadmierną spekulację nieruchomościami
• Projekt będzie miał charakter poselski, a nie rządowy – nad dokumentem pracuje wiceminister gospodarki Tomasz Lewandowski

Kogo obejmie nowy podatek katastralny?

Według informacji RMF FM, projekt Lewicy przewiduje objęcie podatkiem katastralnym właścicieli posiadających minimum trzy nieruchomości. To osoby, które traktują mieszkania jako formę inwestycji i często wynajmują je innym.

Politycy Lewicy nie ujawniają jeszcze szczegółów dotyczących wysokości stawek. Wiadomo jednak, że za przygotowanie projektu odpowiada wiceminister gospodarki Tomasz Lewandowski. To on w resorcie zajmuje się sprawami mieszkalnictwa.

Ile wyniesie podatek katastralny w Polsce?

Podatek katastralny różni się od obecnego podatku od nieruchomości. Jest liczony od wartości mieszkania, a nie od jego powierzchni. W krajach europejskich, gdzie funkcjonuje to rozwiązanie, stawki wynoszą średnio 1-2 proc. wartości nieruchomości rocznie.

Dla właściciela mieszkania wartego 600 tys. zł przy stawce 1 proc. oznaczałoby to obciążenie w wysokości 6 tys. zł rocznie. To równowartość 500 zł miesięcznie. Dom wart milion złotych generowałby podatek na poziomie 10 tys. zł rocznie, czyli ponad 800 zł miesięcznie.

Dla porównania – obecny podatek od nieruchomości dla 50-metrowego mieszkania to zaledwie 56 zł rocznie. Różnica jest więc ogromna i mogłaby znacząco zwiększyć wpływy do budżetu państwa.

MFW: Polacy za dużo inwestują w nieruchomości

Międzynarodowy Fundusz Walutowy już wcześniej rekomendował Polsce wprowadzenie podatku katastralnego. W listopadzie 2024 roku MFW ponownie zwrócił uwagę na potrzebę zmian w opodatkowaniu nieruchomości.

Ekonomista Marcin Piątkowski, profesor Uniwersytetu Koźmińskiego i były pracownik MFW, wyraził zgodę z tą rekomendacją. "Warto znieść podatkowe uprzywilejowanie nieruchomości i wprowadzić podatek katastralny od drugiego mieszkania" – stwierdził ekspert.

Po co reformować system opodatkowania nieruchomości?

MFW wskazuje na dwa główne powody. Po pierwsze, obecny system powoduje utratę dochodów fiskalnych dla budżetu państwa. Dodatkowe wpływy mogłyby zostać przeznaczone na służbę zdrowia, edukację czy inne potrzeby społeczne.

Po drugie, Polacy nadmiernie inwestują w nieruchomości kosztem innych form oszczędzania. Według funduszu panuje "nadmierna ekspozycja na nieruchomości", co oznacza, że wiele osób kupuje kolejne mieszkania jako inwestycję.

Zdaniem MFW należy ograniczyć zachęty do posiadania wielu mieszkań. Szczególnie chodzi o drugie, trzecie i kolejne nieruchomości w posiadaniu jednej osoby, które często są wynajmowane za wygórowane opłaty.

Dlaczego nieruchomości są uprzywilejowane podatkowo?

Nieruchomości w Polsce są uprzywilejowane podatkowo pod wieloma względami. Dotyczy to nie tylko podatku od nieruchomości, ale też podatku od dochodów z najmu, VAT-u oraz podatku od zysków kapitałowych.

Obecny system sprawia, że inwestowanie w mieszkania na wynajem jest bardzo opłacalne. Tymczasem według danych, wielu Polaków nie ma własnego mieszkania i musi wynajmować od właścicieli wielu nieruchomości.

Podatek katastralny mógłby zmienić tę sytuację, sprawiając że trzymanie wielu mieszkań byłoby mniej opłacalne. To mogłoby wpłynąć na ceny na rynku nieruchomości.

Czy podatek katastralny wejdzie w życie?

Projekt Lewicy będzie miał charakter poselski, a nie rządowy. To oznacza, że nie jest to oficjalna propozycja całej koalicji rządzącej. Szanse na uchwalenie takiej ustawy zależą od poparcia pozostałych partii koalicyjnych.

Ministerstwo Finansów we wrześniu 2024 roku zaprzeczyło, by rząd planował wprowadzenie podatku katastralnego. Szefowa klubu Lewicy Anna Maria Żukowska zaznaczyła jednak, że jej partia nie wyklucza rozmowy na ten temat.

Jakie są obecne stawki podatku od nieruchomości?

W bieżącym roku stawka podatku od nieruchomości dla budynku mieszkalnego wynosi 1,12 zł za metr kwadratowy. Dla budynków związanych z działalnością gospodarczą to 33,10 zł za metr kwadratowy.

System oparty na powierzchni jest znacznie korzystniejszy dla właścicieli droższych nieruchomości. Mieszkanie w centrum Warszawy płaci tyle samo podatku co podobnej wielkości mieszkanie w małym mieście, mimo wielokrotnie wyższej wartości.

Podatek katastralny miałby to zmienić, obciążając bardziej właścicieli cenniejszych nieruchomości i tych, którzy posiadają ich wiele. Dodatkowe wpływy do budżetu mogłyby zostać przeznaczone na potrzeby społeczne.