Co dzieje się z samochodem po śmierci właściciela pojazdu? Praktyczne informacje

Spis treści

1. Dziedziczenie samochodu - testament czy ustawowe?
2. Jak przerejestrować samochód po zmarłym?
3. Co z ubezpieczeniem OC po śmierci właściciela?
4. Ubezpieczenia dobrowolne (AC, assistance) po śmierci właściciela
5. Czy można jeździć samochodem po śmierci właściciela?
6. Czy trzeba płacić podatek od spadku?
7. Co gdy jest kilku spadkobierców samochodu?
8. Wyrejestrowanie samochodu po otrzymaniu spadku
9. Najważniejsze formalności po śmierci właściciela samochodu - na co zwrócić uwagę

Dziedziczenie samochodu - testament czy ustawowe?

Po śmierci właściciela pojazdu, auto staje się częścią spadku i podlega dziedziczeniu. Proces może przebiegać na dwa sposoby, w zależności od tego, czy zmarły pozostawił testament czy nie.

Dziedziczenie testamentowe jest najprostszą sytuacją. Jeśli właściciel samochodu sporządził testament, w którym jednoznacznie wskazał, kto otrzymuje pojazd w spadku, sprawa jest stosunkowo prosta. Notariusz wystawia wówczas akt poświadczenia dziedziczenia, który stanowi podstawę do przerejestrowania samochodu na nowego właściciela.

Jeśli jednak notariusz stwierdzi jakiekolwiek nieprawidłowości lub wątpliwości dotyczące testamentu, może odmówić wydania aktu. W takiej sytuacji konieczne będzie postępowanie sądowe, które niestety może trwać nawet kilka miesięcy.

Dziedziczenie ustawowe ma miejsce, gdy zmarły nie zostawił testamentu. Wówczas zastosowanie mają przepisy prawa spadkowego, zgodnie z którymi prawo do spadku ma najbliższa rodzina:

• W pierwszej kolejności dziedziczą współmałżonek oraz dzieci zmarłego
• W przypadku braku dzieci, do grona spadkobierców dołączają rodzice i rodzeństwo

Osoby te dziedziczą spadek w równych częściach, co może doprowadzić do sytuacji, w której samochód zostaje podzielony między kilku członków rodziny. Muszą oni wówczas między sobą wyznaczyć nowego właściciela pojazdu.

Jak przerejestrować samochód po zmarłym?

Przerejestrowanie pojazdu po śmierci właściciela wymaga uzyskania dokumentu potwierdzającego nabycie spadku - może to być akt poświadczenia dziedziczenia od notariusza lub prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku.

Z tym dokumentem należy udać się do wydziału komunikacji (lub starostwa powiatowego) właściwego dla miejsca zamieszkania nowego właściciela. Komplet dokumentów potrzebnych do przerejestrowania pojazdu obejmuje:

• Wniosek o rejestrację pojazdu
• Dowód rejestracyjny pojazdu
• Kartę pojazdu (jeśli była wydana)
• Dokument potwierdzający tożsamość nowego właściciela
• Akt poświadczenia dziedziczenia lub postanowienie sądu o nabyciu spadku
• Aktualne ubezpieczenie OC

Za przerejestrowanie samochodu pobierane są opłaty urzędowe. Standardowy koszt wynosi około 180,50 zł (w tym opłata za wydanie dowodu rejestracyjnego, pozwolenia czasowego, tablic rejestracyjnych oraz opłata ewidencyjna). Jeśli nie ma potrzeby wymiany tablic rejestracyjnych, kwota będzie niższa.

Po około 2-3 tygodniach rejestracja zostanie zakończona, a spadkobierca stanie się pełnoprawnym właścicielem pojazdu.

Co z ubezpieczeniem OC po śmierci właściciela?

Ubezpieczenie OC jest przypisane do samochodu, a nie do osoby, dlatego nie wygasa automatycznie po śmierci właściciela. Wszelkie prawa i obowiązki związane z polisą przechodzą w całości na spadkobierców. Ubezpieczenie zostaje zatem przepisane na nowego właściciela lub właścicieli.

Jeżeli trwa jeszcze postępowanie spadkowe, spadkobiercy mają obowiązek poinformowania towarzystwa ubezpieczeniowego o śmierci właściciela polisy. Co więcej, jeśli polisa wygaśnie przed zakończeniem postępowania, konieczne jest jej przedłużenie.

Po śmierci właściciela samochodu zachodzi ważna zmiana - polisa OC nie przedłuża się automatycznie na kolejne 12 miesięcy. Nowy właściciel musi pamiętać o wykupieniu nowego ubezpieczenia i dopełnieniu formalności. Nawet jeden dzień przerwy w ubezpieczeniu OC może skutkować wysoką karą finansową.

Spadkobierca ma też możliwość złożenia wypowiedzenia dotychczasowej umowy OC, jeśli znalazł bardziej atrakcyjną ofertę lub chce rozwiązać współpracę z obecnym towarzystwem ubezpieczeniowym. Ważne jest jednak zachowanie ciągłości ochrony i niedopuszczenie do sytuacji podwójnego ubezpieczenia.

Ubezpieczenia dobrowolne (AC, assistance) po śmierci właściciela

W przeciwieństwie do obowiązkowego OC, dobrowolne ubezpieczenia takie jak AC czy assistance zazwyczaj wygasają po śmierci właściciela pojazdu. Wynika to z faktu, że są to świadczenia dobrowolne, a nie obowiązkowe, i z reguły ich warunki przewidują wygaśnięcie w momencie śmierci ubezpieczonego.

Nowy właściciel może oczywiście zawrzeć nowe umowy ubezpieczeń dobrowolnych wedle własnego uznania, nawet w trakcie trwania postępowania spadkowego.

Czy można jeździć samochodem po śmierci właściciela?

Jedną z częstych wątpliwości rodziny zmarłego jest kwestia użytkowania pojazdu przed zakończeniem postępowania spadkowego. Samochód po zmarłym właścicielu można użytkować bez przeszkód, pod warunkiem, że sprawa spadkowa jest w toku oraz opłacone jest ubezpieczenie OC.

Jeśli dojdzie do szkody przed formalnym przeniesieniem własności, polisa może zostać przepisana na faktycznego użytkownika pojazdu lub spadkobierców. To oni ponoszą wówczas odpowiedzialność za kolizję czy wypadek.

Czy trzeba płacić podatek od spadku?

Majątek nabywany w drodze dziedziczenia podlega opodatkowaniu podatkiem od spadku i darowizn. Dotyczy to również samochodów. Istnieją jednak zwolnienia z tego podatku uzależnione od wartości spadku i stopnia pokrewieństwa z osobą zmarłą.

Nie trzeba płacić podatku ani zawiadamiać urzędu skarbowego o nabyciu spadku, jeśli:

• Jego wartość nie przekracza 36 120 zł, a nabywca należy do I grupy podatkowej (małżonek, wstępni, zstępni, rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha)
• Jego wartość nie przekracza 27 090 zł, a nabywca należy do II grupy podatkowej (zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców)
• Jego wartość nie przekracza 5 733 zł, a nabywca należy do III grupy podatkowej (pozostali)

W przypadku przekroczenia tych kwot konieczne jest zgłoszenie nabycia spadku do urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji o nabyciu spadku.

Co gdy jest kilku spadkobierców samochodu?

Jeśli samochód dziedziczy kilka osób, staje się on ich współwłasnością. Taka sytuacja może być problematyczna w praktyce, dlatego najczęściej spadkobiercy decydują się na zniesienie współwłasności poprzez:

• Wskazanie jednej osoby, która zostanie właścicielem pojazdu (pozostali mogą otrzymać rekompensatę finansową)
• Sprzedaż pojazdu i podział uzyskanych środków między współwłaścicieli

Należy pamiętać, że do przerejestrowania pojazdu potrzebna jest zgoda wszystkich spadkobierców. Można to rozwiązać poprzez notarialne pełnomocnictwo lub oficjalny podział majątku spadkowego.

Wyrejestrowanie samochodu po otrzymaniu spadku

Jeśli z jakiegoś powodu spadkobierca nie chce korzystać z samochodu po zmarłej osobie (na przykład z powodu złego stanu technicznego), może zdecydować się na jego zezłomowanie. Procedura jest stosunkowo prosta:

• Należy udać się do odpowiedniej stacji demontażu pojazdów.
• Przedstawić dokumenty potwierdzające nabycie spadku.
• Po zezłomowaniu pojazdu otrzymać zaświadczenie o jego demontażu.
• Z zaświadczeniem udać się do wydziału komunikacji w celu wyrejestrowania pojazdu.

Decyzja o wyrejestrowaniu podejmowana jest zwykle od razu. W przypadku jeśli polisa OC była opłacona z góry, można uzyskać zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia, liczony od daty wyrejestrowania pojazdu.

Najważniejsze formalności po śmierci właściciela samochodu - na co zwrócić uwagę

Formalności związane z samochodem po śmierci właściciela mogą być skomplikowane i czasochłonne, jednak ich prawidłowe dopełnienie jest niezbędne do zgodnego z prawem korzystania z pojazdu. Kluczowe kroki obejmują:

• uzyskanie poświadczenia nabycia spadku,
• przerejestrowanie pojazdu oraz
• zadbanie o ciągłość ubezpieczenia OC.

Warto pamiętać, że choć nie ma określonego terminu na dopełnienie tych formalności, zaleca się ich jak najszybsze załatwienie, aby uniknąć problemów prawnych oraz dodatkowych kosztów. W razie wątpliwości warto skonsultować się z notariuszem lub prawnikiem specjalizującym się w sprawach spadkowych.