Czy obligacje skarbowe chronią przed inflacją? Wszystko, co warto wiedzieć

Obligacje to rodzaj dłużnych papierów wartościowych. Kupujący obligacje pożycza emitentowi środki, otrzymując w zamian odsetki, a emitent zobowiązuje się do zwrotu pożyczonej kwoty w ustalonym terminie.

Obligacje skarbowe to popularny instrument finansowy, przyciągający zarówno początkujących, jak i doświadczonych inwestorów. Ich popularność wynika z wysokiego poziomu bezpieczeństwa – emitentem jest Skarb Państwa, co gwarantuje zwrot kapitału i odsetek. W odróżnieniu od bardziej ryzykownych inwestycji, obligacje Skarbu Państwa oferują stabilne i przewidywalne zyski, a szeroka oferta pozwala dopasować je do indywidualnych potrzeb. Dostępne są obligacje krótkoterminowe, o stałym oprocentowaniu oraz długoterminowe indeksowane inflacją. Można je łatwo nabyć online, telefonicznie lub w bankach, a elastyczność zapewnia możliwość przedterminowego wykupu.

Jaki rodzaj obligacji oszczędnościowych wybrać?

Detaliczne obligacje skarbowe to dobre rozwiązanie dla tych, którzy chcą chronić oszczędności przed utratą wartości. Oferta obligacji jest szeroka i elastyczna, a wybór zależy od kilku czynników:

• Na jak długo planujesz ulokować środki? (od 3 miesięcy do 10 lat)
• Czy chcesz znać oprocentowanie z góry, czy wolisz, by zmieniało się w zależności od rynku? (stałoprocentowe lub zmiennoprocentowe)
• Jak często chcesz otrzymywać odsetki? (miesięcznie, rocznie lub na koniec inwestycji wraz z kapitałem).

Długość okresu oszczędzania

Termin wykupu obligacji to moment, w którym emitent obligacji zwraca pożyczoną kwotę. Jest on ustalony z góry i może wynosić od kilku miesięcy do kilkunastu lat. Po upływie tego czasu emitent zwraca wartość nominalną obligacji wraz z odsetkami. Stąd obligacje można podzielić na krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe. Do obligacji krótkoterminowych należą 3-miesięczne OTS oraz 1-roczne ROR. Średnioterminowe to 2-letnie DOR, 3-letnie TOS i 4-letnie COI, natomiast długoterminowe to 10-letnie EDO. W grupie obligacji długoterminowych znajdują się także obligacje rodzinne: 6-letnie ROS i 12-letnie ROD, przeznaczone dla beneficjentów programu Rodzina 800+. 

Rodzaj oprocentowania obligacji

Przy wyborze obligacji warto zwrócić uwagę na rodzaj oprocentowania. Możemy wybierać między obligacjami o stałym i zmiennym oprocentowaniu. Obligacje stałoprocentowe mają niezmienne oprocentowanie przez cały okres trwania, więc od razu wiemy, ile zarobimy. Do tej grupy należą 3-miesięczne OTS oraz 3-letnie TOS. Obligacje zmiennoprocentowe mają oprocentowanie zależne od wskaźników, takich jak stopa referencyjna NBP (dotyczy to 1-rocznych ROR i 2-letnich DOR). Odsetki mogą zmieniać się co miesiąc i rosnąć dzięki dodatkowej marży. Obligacje indeksowane inflacją (4-letnie COI i 10-letnie EDO) mają oprocentowanie zależne od inflacji. Od drugiego roku odsetki są obliczane na podstawie poziomu inflacji z ostatnich 12 miesięcy, powiększonej o marżę.

Odsetki od obligacji oszczędnościowych

Odsetki z obligacji oszczędnościowych można otrzymywać regularnie lub na koniec okresu oszczędzania.

• Regularnie w trakcie oszczędzania:
• Co miesiąc: dla obligacji 1-rocznych (ROR) i 2-letnich (DOR)
• Co rok: dla obligacji 4-letnich (COI)Te obligacje dają ci stały dopływ pieniędzy.
• Na koniec okresu oszczędzania:
• Po 3 miesiącach: dla obligacji 3-miesięcznych (OTS)
• Po 3 latach: dla obligacji 3-letnich (TOS)
• Po 6 latach: dla obligacji 6-letnich (ROS)
• Po 10 latach: dla obligacji 10-letnich (EDO)
• Po 12 latach: dla obligacji 12-letnich (ROD)

W tych przypadkach odsetki są dodawane do twojej inwestycji co roku, ale dostajesz je dopiero na koniec, razem z pieniędzmi, które zainwestowałeś. Wybór zależy od tego, czy potrzebujesz regularnego dochodu, czy wolisz większą sumę na koniec.

Dla początkujących inwestorów

Obligacje skarbowe to prosty i dostępny sposób oszczędzania. Ich konstrukcja jest nieskomplikowana, a zrozumienie jej zasad może przynieść korzyści. Inwestowanie rozpoczyna się już od 100 zł, co umożliwia regularne odkładanie niewielkich kwot bez znaczącego obciążenia budżetu. Z czasem ta strategia może prowadzić do zgromadzenia znacznych oszczędności.

Kluczowe cechy obligacji skarbowych:

• Stała cena niezależnie od wielkości inwestycji
• Brak dodatkowych opłat i prowizji
• Prosta obsługa - wystarczy wybrać rodzaj obligacji i wpłacić środki
• Brak konieczności śledzenia notowań rynkowych
• Zysk oparty na oprocentowaniu i ewentualnym dyskoncie przy zamianie na nowe emisje

Ważne! Zyski z obligacji podlegają 19% zryczałtowanemu podatkowi dochodowemu.

Długoterminowe inwestycje w obligacje

Obligacje 4-letnie indeksowane inflacją to popularna opcja wśród inwestorów długoterminowych. Oto ich kluczowe cechy i zalety:

• Ochrona przed inflacją:
• Oprocentowanie zmienne, oparte na wskaźniku inflacji
• Mechanizm indeksacji pomaga zachować realną wartość zainwestowanych środków
• Bezpieczeństwo i przejrzystość:
• Minimalne ryzyko inwestycyjne
• Jasno określone zasady w liście emisyjnym
• Dostępność i równe warunki:
• Jednakowa cena niezależnie od kwoty inwestycji
• Brak dodatkowych opłat i ukrytych prowizji
• Prostota:
• Brak konieczności zakładania konta bankowego
• Bezpłatny rachunek rejestrowy otwierany przy zakupie
• Elastyczność:
• Możliwość inwestowania różnych kwot
• Brak wymogu zakupu dodatkowych produktów finansowych

Obligacje te są atrakcyjne dla osób poszukujących bezpiecznej formy oszczędzania, która jednocześnie oferuje potencjał ochrony przed inflacją. Inwestorzy mogą liczyć na zachowanie siły nabywczej swoich środków w dłuższym okresie, co jest szczególnie istotne w czasach podwyższonej inflacji.

Przed podjęciem decyzji inwestycyjnej warto dokładnie zapoznać się z warunkami emisji i rozważyć własne cele finansowe oraz horyzont czasowy inwestycji.

Jeśli kupisz obligację

Każda obligacja ma określoną wartość nominalną, będącą podstawą do naliczania odsetek. Najczęstszymi obligacjami Skarbu Państwa są te o wartości nominalnej 100 zł. Po zakupie obligacji, np. tylko jednej, o nominale 100 zł dostaniesz elektroniczne potwierdzenie transakcji, a twoja obligacja zostanie zarejestrowana w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych. Odtąd możesz tą obligacją zarządzać, czyli np. sprzedać ją lub poczekać, aż upłynie termin jej wykupu i dostaniesz zwrot jej nominału (100 zł) wraz z należnymi odsetkami.

Ważne! Wszystkie obligacje oszczędnościowe emitowane są w polskich złotych. Inwestujący w obligacje nie muszą więc przejmować się zmianami kursów walut, które mogłyby źle wpłynąć na ich oszczędności.

Po zakończeniu okresu inwestycji

Emitent wykupi twoje obligacje, zwracając ci ich wartość nominalną wraz z naliczonymi odsetkami. W ten sposób odzyskasz kapitał i dostaniesz to, co zarobiłeś na obligacji. Naliczone odsetki, pomniejszone o podatek Belki (19 proc.), trafiają na konto bankowe inwestora, dzięki czemu może on korzystać z zysków w trakcie trwania inwestycji. Obligacje są elastyczną formą oszczędzania. Jeśli potrzebujesz pieniędzy, możesz je sprzedać na rynku wtórnym przed terminem ich wykupu. Poza tym obligacje można oddawać w zastaw.

Ważne! Cena obligacji oszczędnościowych nie podlega wahaniom rynkowym typowym dla innych papierów wartościowych. Nabywcy obligacji nie muszą więc obawiać się, że wartość ich obligacji ulegnie zmianie, przez co np. nagle stracą zainwestowane pieniądze.

Wcześniejsze zakończenie inwestycji

Inwestor ma możliwość wycofania się z inwestycji przed terminem zapadalności obligacji. W tym celu należy złożyć dyspozycję przedterminowego wykupu. Należy jednak pamiętać o kilku istotnych kwestiach:

• Odsetki naliczone do momentu wykupu zostaną pomniejszone o opłatę.
• Wysokość opłaty jest określona w liście emisyjnym konkretnej obligacji.
• Wyjątek stanowią obligacje 3-miesięczne:
• Nie nalicza się opłaty za przedterminowy wykup
• Nie są naliczane odsetki
• Inwestor otrzymuje zwrot pełnej zainwestowanej kwoty

Przed podjęciem decyzji o przedterminowym wykupie warto zapoznać się z warunkami określonymi dla danego rodzaju obligacji, aby uniknąć nieoczekiwanych kosztów.

Inwestowanie krok po kroku

Obligacje skarbowe są łatwo dostępne poprzez serwisy transakcyjne www.zakup.obligacjeskarbowe.pl lub pkobp.obligacjeskarbowe.pl. Oto uproszczony przewodnik krok po kroku:

• Rejestracja:
• Wejdź na wybraną stronę i wybierz opcję "Rejestracja on-line"
• Wybierz metodę rejestracji: iPKO, przelew z konta PKO BP lub dokument tożsamości z warstwą elektroniczną (aplikacja eDO App)
• Założenie konta:
• Podaj dane osobowe
• Ustal hasło do rachunku rejestrowego
• Logowanie:
• Użyj loginu (8 ostatnich cyfr rachunku rejestrowego) i ustalonego hasła
• Potwierdź logowanie kodem SMS
• Przygotowanie do zakupu:
• Wypełnij ankietę MiFID
• Zawrzyj umowę
• Wybierz rodzaj i liczbę obligacji
• Finalizacja zakupu:
• Wykonaj przelew na numer rachunku rejestrowego
• Potwierdzenie zakupu dostępne w Punkcie Sprzedaży Obligacji lub elektronicznie w serwisie
• Zakończenie inwestycji:
• Po upływie okresu oszczędzania środki wraz z odsetkami wracają na wskazany rachunek bankowy
• Alternatywne metody zakupu:
• W placówkach PKO Banku Polskiego
• Telefonicznie (wymaga wcześniejszego założenia rachunku i aktywacji usługi w placówce)

Proces może się nieznacznie różnić w zależności od wybranej metody rejestracji i zakupu.