Podwyżka akcyzy na papierosy ograniczy palenie? Ekspert jednoznacznie

2024-08-03 11:42

Według powszechnej narracji, podwyżka akcyzy na papierosy ma spełniać cel zdrowotny i tylko przy okazji dodać środki do budżetu. Ekspert uważa, że takie uzasadnienie jest dęte. Palacze to ok. 30 proc. polskiego społeczeństwa. Wysoka akcyza może rozszerzyć szarą strefę.

Rekordowe podwyżki akcyzy na tytoń i e-papierosy. Wkrótce wzrośnie o 150 proc.

i

Autor: GettyImages Rekordowe podwyżki akcyzy na tytoń i e-papierosy. Wkrótce wzrośnie o 150 proc.

Akcyza na papierosy i e-papierosy wkrótce pójdzie w górę

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym. Jej głównym celem - jak napisano w uzasadnieniu- "jest urealnienie stawek akcyzy na wyroby tytoniowe, wyroby nowatorskie i płyn do papierosów elektronicznych oraz opodatkowanie akcyzą urządzeń służących do waporyzacji płynu do e-papierosów i wyrobów nowatorskich".

Ministerstwo Finansów, które jest autorem projektu, podkreśliło, że nowe przepisy, a tym samym wyższe ceny, ograniczą spożycie wyrobów tytoniowych i ich substytutów przez konsumentów, w szczególności przez osoby nieletnie. Podobnego zdania jest także były konsultant krajowy ds. zdrowia prof. Jarosław Pinkas; według niego wysoka cena używek sprawia, że popyt na nie maleje.

Z wyliczeń resortu wynika, że cena detaliczna paczki 20 szt. papierosów w latach 2025-2027 będzie rosła o ok. 2,7-3,1 zł rok do roku.

Oszacowano też, że dzięki nowelizacji, dochody z akcyzy i VAT od wyrobów tytoniowych, wyrobów nowatorskich, płynów do e-papierosów oraz urządzeń do waporyzacji po podwyżce stawek akcyzy wyniosą w 2025 r. 4,2 mld zł, w 2026 r. 4,3 mld zł oraz 4 mld zł w 2027 r.

Ekspert: zwiększenie akcyzy na papierosy nie ograniczy spożycia, spowoduje impuls dla szarej strefy

"Podwyżka akcyzy posłuży głównie łataniu dziury budżetowej, ale nie skłoni ludzi do rzucenia palenia" - skomentował szacunki MF były wiceminister zdrowia Krzysztof Łanda. W jego ocenie, akcyza jest instrumentem, który wpływa na zmniejszenie atrakcyjności produktów, które są tym podatkiem objęte, ale - jak zaznaczył - "jeśli zostanie przekroczony pewien próg, to grozi nam zwiększenie nielegalnego importu i produkcji".

Łanda uważa, że zamiast podwyżki akcyzy na e-papierosy, rząd powinien raczej wprowadzić ograniczenia w ich sprzedaży i marketingu. Jego zadaniem należy np. lepiej egzekwować zakaz sprzedaży e-papierosów nieletnim, dodatkowo należy zakazać sprzedaży e-papierosów np. w kolorowych, atrakcyjnych opakowaniach.

Z raportu KPMG wynika, że w 2022 roku szara strefa w branży tytoniowej w Polsce osiągnęła historycznie niski poziom (4,2 proc. ogółu konsumpcji papierosów).

Łanda ocenił, że w ograniczaniu liczby palaczy w Szwecji pomógł snus -  saszetki nikotynowe, przygotowywane na bazie tytoniu, co pozwoliło obniżyć zapadalność na raka płuca.

QUIZ Gospodynie domowe w PRL. Czy w Polsce Ludowej dałabyś radę zrobić coś z niczego?
Pytanie 1 z 14
Żyjesz w PRL-u. W sklepie zabrakło majonezu, a jutro wesele. Co robisz?
QUIZ PRL. Gospodynie domowe w PRL-u

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki