Nauczyciel

i

Autor: Getty Images

Dla nauczycieli

Emerytura stażowa dla kolejnej grupy

Z dniem 1 września br. nowe regulacje dotyczące Karty Nauczyciela, w szczególności emerytury stażowej i świadczenia kompensacyjnego, wprowadzają istotne zmiany. Nauczyciele staną przed wyborem korzystania z nowych uprawnień lub kontynuowania dotychczasowych rozwiązań. Zważywszy na złożoność nowych przepisów, decyzja o przejściu na wcześniejszą emeryturę wymaga wnikliwej analizy i rozwagi.

Spis treści

  1. Wysokość emerytury stażowej
  2. Praca na emeryturze stażowej
  3. Skutki przejścia na emeryturę stażową
  4. Obliczanie wysokości emerytury stażowej
  5. Kiedy złożyć wniosek o emeryturę stażową

Nauczyciele od 1 września będą mogli przejść na tzw. emeryturę stażową. Warunki, które muszą spełnić, aby móc uzyskać to świadczenie, to:

  • rozpoczęcie pracy, jako nauczyciel, wychowawca, inny pracownik pedagogiczny w przedszkolu, szkole, placówce lub innej jednostce organizacyjnej wymienionej w art.1 Karty Nauczyciela, przed 1 stycznia 1999 roku,
  • rozwiązanie stosunku pracy i udokumentowanie 30 lat stażu składkowego (bez okresów rolnych), w tym 20 lat faktycznego wykonywania pracy nauczycielskiej świadczonej w wymiarze przynajmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć,
  • zgromadzenie środków na co najmniej minimalną emeryturę, która wynosi dzisiaj 1780,96 zł brutto.

Uwaga! Warunki wymagane do nabycia uprawnień do nowej emerytury nauczycielskiej są takie same dla kobiet i mężczyzn.

Nauczyciele będą mogli przechodzić na wcześniejsze emerytury stażowe rok po roku, w zależności od wieku:

  • 1 września 2024 r. – nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 roku,
  • 1 września 2025 r. – nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1966 roku, a przed 1 września 1969 roku,
  • 1 września 2026 r nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1969 roku.

Wysokość emerytury stażowej

Jak obliczana jest wysokość nowej emerytury nauczycielskiej? Obliczenie wysokości nowej emerytury nauczycielskiej jest procesem wieloetapowym. ZUS dzieli tzw. podstawę obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia.

Podstawa obliczenia emerytury to suma:

  • Zwaloryzowanych składek emerytalnych: Są to środki zgromadzone na indywidualnym koncie w ZUS, wraz z odsetkami za okres oszczędzania.
  • Zwaloryzowanego kapitału początkowego: Jest to ustalona przez ustawodawcę kwota, która uwzględnia okresy składkowe sprzed 1999 roku.
  • Środków z subkonta: To część składki emerytalnej, która jest inwestowana na indywidualnym subkoncie.

Średnie dalsze trwanie życia to statystyczna wartość określająca, ile lat może jeszcze żyć osoba w danym wieku. Jest ona obliczana na podstawie tabel opracowanych przez GUS.

Praca na emeryturze stażowej

Nowe przepisy umożliwiają nauczycielom pobierającym emeryturę stażową podjęcie dodatkowej pracy. Jednakże możliwość ta jest ograniczona.

  • Wymiar zatrudnienia: Aby móc łączyć emeryturę z pracą, można pracować w wymiarze nieprzekraczającym połowy obowiązkowego wymiaru zajęć.
  • Zgoda kuratora: Warunkiem koniecznym jest uzyskanie zgody organu sprawującego nadzór pedagogiczny.
  • Konsekwencje naruszenia przepisów: W przypadku przekroczenia dopuszczalnego wymiaru godzin pracy lub podjęcia pracy bez wymaganej zgody, ZUS zawiesi wypłatę emerytury. Zawieszenie nastąpi niezależnie od wysokości zarobków uzyskiwanych z tytułu zatrudnienia.

Uwaga! Emerytura stażowa ulegnie zawieszeniu, jeśli nauczyciel zacznie pracować bez zgody kuratora lub powyżej 1/2 wymiaru czasu pracy.

Skutki przejścia na emeryturę stażową

Z porównania emerytury stażowej i świadczenie kompensacyjnego, jakie przygotował Związek Nauczycielstwa Polskiego wynika, że:

  •  emerytura ta może być niższa o 20 proc. od świadczenia kompensacyjnego,
  •  przejście na wcześniejszą emeryturę pomniejszy stan konta emerytalnego, przez co emerytura naliczona w powszechnym wieku emerytalnym może być niższa o kolejne 20 proc.,
  •  skorzystanie z wcześniejszej emerytury oznacza przeniesienie środków z OFE i subkonta na konto podstawowe w ZUS-ie, a środków z tego konta nie odziedziczy rodzina przedwcześnie zmarłego nauczyciela,
  •  nauczycielki i nauczyciele, którzy przejdą na emeryturę stażową, skoro tym samym przeniosły środki z OFE i subkonta do ZUS-u, nie nabędą prawa do emerytury kapitałowej w powszechnym wieku emerytalnym i tym samym nie będą miały prawa do przeliczenia emerytury w wieku 65 lat.

ZNP stwierdziło jednocześnie, że przejście na świadczenie kompensacyjne nie pomniejsza stanu konta emerytalnego, środki z OFE i subkonta przedwcześnie zmarłego nauczyciela podlegają w takim wypadku dziedziczeniu, a nauczyciele i nauczycielki mogą w wieku 65 lat przeliczyć emeryturę.

Obliczanie wysokości emerytury stażowej

Przy obliczaniu wysokości emerytury stażowej stan konta (zwaloryzowany kapitał początkowy, zwaloryzowane składki zgromadzone na koncie ubezpieczonego oraz zwaloryzowane środki zgromadzone na subkoncie) dzielony jest przez średnią trwania życia od wieku przejścia na wcześniejszą emeryturę. Gdy obliczana jest wysokość świadczenia kompensacyjnego, stan konta dzielony jest przez średnią trwania życia dla osób w wieku 60 lat. W pierwszym przypadku mianownik dzielenia (średnia trwania życia) jest większa, a zatem wynik jest niższy.

Uwaga! Uprawnienia do świadczenia kompensacyjnego można nabyć do 2032 roku. Gwarantowana jest minimalna wysokość emerytury.

Kiedy złożyć wniosek o emeryturę stażową

Wniosek o nową emeryturę nauczycielską składa się przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn). Pamiętaj, że prawo do tej emerytury nie wygasa wraz z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego.

Pieniądze to nie wszystko Sławomir Dudek

QUIZ PRL. Nauczyciele w PRL

Pytanie 1 z 10
1. Panie od pierwszaków faworyzowały kilka osób (głównie dziewczynek), ponieważ:
Quiz: Nauczyciele w PRL

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki

Najnowsze