Emerytury stażowe. Czy rolnicy będą mogli z nich skorzystać?

Spis treści

1. Warunek konieczny - odpowiednio wysoki kapitał emerytalny
2. Czy opłaca się przechodzić na emeryturę stażowa?
3. Co z emeryturami stażowymi dla rolników?
4. Plusy i minusy emerytur stażowych

Emerytury stażowe mają zarówno zalety, jak i wady. Z jednej strony, pozwalają osobom, które przepracowały wymagany ustawą staż pracy, na wcześniejsze przejście na emeryturę i cieszenie się wolnym czasem. Z drugiej strony, emerytury stażowe mogą obniżać wysokość świadczenia emerytalnego, ponieważ są wypłacane z kwoty wyliczonej na podstawie niższej liczby lat składek.

Warunek konieczny - odpowiednio wysoki kapitał emerytalny

Obecnie emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu (rolnikowi, domownikowi), który spełnia łącznie następujące warunki:

• osiągnął wiek emerytalny; wiek emerytalny kobiety wynosi 60 lat, a mężczyzny 65 lat;
• podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat.

Według planowanych zmian na emeryturę stażową mogłyby przechodzić osoby, które nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego, ale mają udokumentowany staż ubezpieczeniowy: 35 lat lub 39 lat w przypadku kobiet, 40 lub 44 lat stażu pracy w przypadku mężczyzn.

Warunkiem skorzystania z emerytury stażowej byłoby posiadanie kapitału zgromadzonego w ZUS lub KRUS, który umożliwia wypłatę miesięcznej minimalnej emerytury: 1588,44 zł z ZUS i 1429,60 zł z KRUS (przypomnijmy emerytura podstawowa to 90% najniższej emerytury).

W przypadku osób ubezpieczonych w ZUS, kapitał ten jest obliczany na podstawie zgromadzonych składek, a w przypadku osób ubezpieczonych w KRUS, na podstawie zgromadzonych składek i dopłat.

Czy opłaca się przechodzić na emeryturę stażowa?

Z jednej strony, emerytury stażowe mogą umożliwić osobom, które nie osiągnęły jeszcze wieku emerytalnego, ale przepracowały wiele lat, na wcześniejsze przejście na emeryturę i cieszenie się wolnym czasem. Osoby, które zdecydują się na emeryturę stażową, będą mogły wykorzystać ten czas na podróże, realizację swoich pasji lub opiekę nad wnukami.

Z drugiej strony, emerytury stażowe mogą obniżać wysokość świadczenia emerytalnego, ponieważ są wypłacane z wyliczonej na podstawie niższej liczby lat składek. Osoby, które zdecydują się na emeryturę stażową, mogą mieć więc niższe świadczenie w czasie emerytury.

Co z emeryturami stażowymi dla rolników?

Emerytury stażowe dla rolników są obecnie przedmiotem dyskusji. Krajowa Rada Izb Rolniczych (KRIR) wystąpiła do rządu z wnioskiem o uwzględnienie rolników w systemie emerytur stażowych.

Zgodnie z propozycją KRIR, warunki skorzystania z emerytur stażowych dla rolników będą takie same jak dla osób ubezpieczonych w ZUS, z wyjątkiem tego, że staż pracy będzie liczony na podstawie okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników. Założenia do obu projektów ustawy (projekt rządowy i prezydencki) przewidują możliwość łączenia okresów związanych z pracą na roli oraz na etacie. Oznacza to, że rolnicy, którzy spełnią wymagany staż pracy, czyli 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, będą mieć możliwość przejścia na emeryturę.

Rząd nie podjął jeszcze decyzji w sprawie emerytur stażowych dla rolników. Trwają prace nad ostatecznym kształtem przepisów dotyczących emerytur stażowych.

Jeśli rząd zdecyduje się na wprowadzenie emerytur stażowych dla rolników, będzie to oznaczać, że rolnicy będą mieli takie same możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę jak inne osoby ubezpieczone. Będzie to korzystne rozwiązanie dla rolników, którzy zaczęli pracę bardzo młodo i  przepracowali wiele lat w gospodarstwie rolnym.

Plusy i minusy emerytur stażowych

Z szacunków KRUS wynika, że w 2022 roku o emerytury stażowe mogło wystąpić ok. 7,7 tys. osób ubezpieczonych w KRUS, a w 2023 roku kolejne ok. 4,5 tys. osób.

Zwolennicy emerytur stażowych argumentują, że wcześniejsze przejście na emeryturę pozwoli rolnikom na cieszenie się wolnym czasem i na życie w zdrowiu i godności. Emerytury stażowe mogą pomóc w zachowaniu ciągłości pokoleniowej wśród rolników, ponieważ pozwolą młodszym rolnikom szybciej przejąć gospodarstwa rolne. Rzecznicy wcześniejszych emerytur twierdzą również, że takie rozwiązanie może pomóc w zmniejszeniu bezrobocia wśród rolników, ponieważ pozwolą im na wcześniejsze przejście na emeryturę i pozostawienie miejsca pracy dla młodszych osób.

Projekt ustawy wzbudza jednak pewne kontrowersje. Zdaniem niektórych, emerytury stażowe dla rolników będą zbyt niskie, aby zapewnić godną starość. Inni z kolei uważają, że emerytury stażowe dla rolników mogą obniżyć bezpieczeństwo finansowe rolnictwa, ponieważ będą zniechęcać młodych ludzi do podjęcia pracy w tym sektorze. Emerytury stażowe mogą przyczynić się także do zmniejszenia liczby rolników, ponieważ niektórzy rolnicy mogą zdecydować się na przejście na emeryturę wcześniej niż dotychczas, a nowych wcale nie przybywa.

Warto również zauważyć, że emerytury stażowe mogą mieć wpływ na sytuację finansową systemu emerytalnego. Osoby, które przechodzą na emeryturę wcześniej, będą pobierać świadczenia, ale nie będą już opłacać składek na emeryturę, będzie to miało bezpośredni wpływ na wysokość funduszu emerytalnego.

Ostatecznie, decyzja o wprowadzeniu emerytur stażowych dla rolników należy do władz.