Euro w Polsce po brexicie? Jak z unijną walutą radzi sobie Litwa, Słowacja i Estonia

Euro w Polsce
- Nie powinniśmy się spieszyć z przyjęciem euro i opuszczenie przez Wielka Brytanię Unii Europejskiej nie zmienia tego stanowiska – twierdzi minister inwestycji i rozwoju Jerzy Kwieciński. Zdaniem szefa MIiR, na tym etapie rozwoju gospodarczego, na jaki obecnie znajduje się Polska, posiadanie własnej waluty jest atutem. 

Obecnie w skład strefy euro wchodzi dziewiętnaście państw Unii Europejskiej, w tym cztery z regionu Europy Środkowo-Wschodniej o zbliżonym poziomie rozwoju i historii transformacji gospodarczej do Polski. Każde z tych państw wstępowało do strefy euro w różnych, ale równie trudnych momentach globalnego kryzysu finansowego oraz późniejszej recesji. Słowacja przystąpiła zaraz przed wybuchem kryzysu w strefie euro (2009), Estonia – w jego trakcie (2011), Łotwa i Litwa zaś, zaraz po (2014, 2015). Raport „Jak żyć z euro?” poddaje analizie skutki wprowadzenie euro w każdym z tych państw, uwzględniając perspektywę gospodarczą, polityczną i społeczną.

Wpływ wprowadzenia euro na gospodarkę
Generalnie można stwierdzić, że przystąpienie do strefy euro przyczyniło się do wzrostu gospodarczego każdego z badanych państw - w sposób umiarkowanie pozytywny na Łotwie, Litwie i Słowacji, a w sposób zdecydowanie pozytywny w Estonii. W żadnym z tych państw nie nastąpiło pogorszenie deficytów bieżących bilansu płatniczego oraz wzrost zadłużenia zagranicznego. W każdym zanotowano znaczący spadek bezrobocia.

Oceniając wpływ przystąpienia do strefy euro na tempo wzrostu PKB zaś, należy zwrócić uwagę na łączny realny wzrost PKB, który na Słowacji wzrósł o 20 proc., w krajach bałtyckich zaś, o 28 proc. Ciekawe wnioski można również wysnuć, porównując tempo rozwoju gospodarczego zbliżonych do siebie krajów – Słowacji, będącej w strefie euro oraz Republiki Czeskiej, nie należącej do unii walutowej. PKB Słowacji po jej wejściu do strefy euro w roku 2009 zwiększyło się do 2017 roku o 29 proc., w tym samym okresie PKB w Czechach, wzrosło tylko o 16 proc.

Innym tematem, który rozgrzewał debatę publiczną we wszystkich badanych krajach był wzrost cen. Jak wskazują wyniki Raportu, wprowadzenie euro nie wiązało się ze znacznym wzrostem cen w żadnym z wymienionych państw. Od momentu przyjęcia europejskiej waluty, ceny na Słowacji wzrosły łącznie o 12 proc, podczas gdy w Polsce w tym samym czasie, przeciętnie o 18 proc. Warto również wspomnieć o tym, że dzięki wprowadzeniu euro Słowacja, w odróżnieniu do Polski, uniknęła problemu kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich.

Wprowadzenie euro, a polityka 
Wszystkie cztery państwa umocniły swoją pozycję na politycznej arenie Unii Europejskiej. Dzięki przyłączeniu się do strefy euro, zarówno Słowacja, Litwa, Łotwa jak i Estonia, uczestniczą w „twardym rdzeniu” procesów integracyjnych Unii, nadając ton dyskusji o kierunku rozwoju polityki finansowej Wspólnoty. Co więcej, cztery badane kraje od momentu wprowadzenia euro, są członkami „ligi hanzeatyckiej”, co daje im możliwość forsowania swoich interesów w Unii.

Społeczne poparcie dla euro 
Pozytywne skutki wprowadzenia euro widoczne są w sondażach badających poziom zadowolenia mieszkańców Słowacji, Litwy, Łotwy i Estonii. Wysoki poziom poparcia dla euro (80-85 proc.) prezentują przede wszystkim Słowacy, Łotysze i Estończycy, tym samym lokując się wśród narodów najlepiej oceniających euro.