Waloryzacja rent i emerytur 2024. Trwają wypłaty wyższych świadczeń

Spis treści

1. Waloryzacja emerytur i rent 2024
2. Najniższa emerytura
3. Najniższa emerytura pomostowa
4. Najniższe nauczycielskie świadczenie kompensacyjne
5. Najniższa renta rodzinna
6. Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy
7. Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy
8. Renta socjalna
9. Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową
10. Najniższa renta rodzinna wypadkowa
11. Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową
12. Kwota świadczenia przedemerytalnego
13. Kwota graniczna świadczenia uzupełniającego
14. Świadczenie honorowe dla stulatków
15. Wzrost dodatków
16. Dodatek dla sieroty zupełnej
17. Dodatek pielęgnacyjny
18. Dodatek za tajne nauczanie
19. Dodatek pielęgnacyjny dla inwalidy wojennego
20. Ryczałt energetyczny z ZUS
21. Dodatek sołtysowski
22. Waloryzacja bez wniosków
23. Jak czytać decyzję o waloryzacji?

Waloryzacja emerytur i rent 2024

Emerytury i renty waloryzowane są co roku, więc za każdym razem od 1 marca w kolejnych latach uprawnionym należą się wyższe, zrewaloryzowane świadczenia emerytalno-rentowe. Ich wysokość to wynik pomnożenia kwoty świadczenia, która przysługuje nam na koniec lutego przez wskaźnik waloryzacji w danym roku. Wskaźnik ten jest za każdym razem inny. Zależy od wysokości średniorocznej inflacji dla gospodarstw emerytów i rencistów za poprzedni rok, a powiększany jest dodatkowo o co najmniej 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia. Wskaźnik składa się więc z dwóch elementów:

• wskaźnika inflacji 11,9 procent,
• 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2023 r., które wyniosło 1,1 proc.

Współczynnik 12,12 proc., czyli minimalna wartość waloryzacji to suma wskaźnika inflacji oraz 20 procent od 1,1 proc. ubiegłorocznego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia.

W 2024 roku emerytury i renty zostały podniesione procentowo o wskaźnik 112,12 procent. W marcu zeszłego roku wskaźnik ten był wyższy – wynosił 114,8 procent, ale na tle wcześniejszych lat tegoroczna waloryzacja wypada i tak bardzo pozytywnie. Dla przykładu, od tej z 2022 roku jest wyższa o 5,12 proc., w porównaniu z rokiem 2021 o 7,88 proc., a z rokiem 2020 o 8,56 proc.

Najniższa emerytura

Jeszcze w lutym wynosiła 1588,44 zł brutto. Po tegorocznej marcowej waloryzacji wzrosła do 1780,96 zł brutto, czyli jest teraz wyższa o 192,52 zł brutto. Aby przysługiwała ci najniższa emerytura, oprócz osiągnięcia wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn), musisz wykazać się stażem pracy, wynoszącym 20 lat dla kobiet oraz 25 lat dla mężczyzn. Gdy ktoś, kto przechodzi na emeryturę nie posiada wymaganego stażu pracy, ZUS nie wypłaci mu emerytury minimalnej. Osoba taka otrzyma świadczenie jedynie na podstawie wysokości składek zgromadzonych na koncie emerytalnym. Jednak nawet mimo osiągnięcia wieku emerytalnego i posiadania wymaganego stażu pracy, składki jakie ubezpieczony odprowadzał do ZUS mogą nie wystarczyć do uzyskania emerytury w wysokości świadczenia minimalnego. W takim przypadku świadczenie jest automatycznie, z mocy ustawy, podwyższane do poziomu aktualnie obowiązującej najniższej emerytury.

Najniższa emerytura pomostowa

Emerytura pomostowa to świadczenie pieniężne przysługujące osobom, które pracowały w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Celem emerytury pomostowej jest zapewnienie tym osobom wcześniejszego przejścia na emeryturę ze względu na szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na ich zdrowie. Do końca marca wynosiła 1588,44 zł brutto, a po waloryzacji to kwota 1780,96 zł brutto

Najniższe nauczycielskie świadczenie kompensacyjne

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne to świadczenie pieniężne przysługujące nauczycielom, którzy rozwiązali stosunek pracy i spełnili określone warunki. Celem świadczenia jest rekompensata utraconych zarobków w okresie przejściowym do momentu osiągnięcia wieku emerytalnego. Wzrosło z 1588,44 zł brutto do 1780,96 zł brutto.

Najniższa renta rodzinna

Wzrosła z 1588,44 zł brutto do 1780,96 zł brutto. Jeśli chodzi o rentę po zmarłym mężu, wynosi ona 85 proc. świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest jedna osoba, 90 proc. świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są dwie osoby, a 95 proc. świadczenia zmarłego – jeżeli uprawnione są do niej trzy osoby lub więcej. W niektórych przypadkach renta rodzinna nie przysługuje. Gdy przychód wdowy przekroczy 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, świadczenie zostanie pomniejszone o kwotę przewyższenia. Jeżeli jednak przychód ten przekroczy 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, renta rodzinna ulegnie zawieszeniu.

Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Jej renta również wzrosła od 1 marca 2024 r. do 1780,96 zł brutto.

Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy

Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Do 29 lutego br. Świadczenie takiego rencisty wynosiło 1191,33 zł brutto, od 1 marca wynosi 1335,72 zł brutto.

Renta socjalna

Od 1 marca br. wynosi 1780,96 zł brutto.

Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową

Wzrosła po waloryzacji z 1906,13 zł brutto do 2137,15 zł brutto.

Najniższa renta rodzinna wypadkowa

Jej kwota po waloryzacji również wzrosła z 1906,13 zł brutto do 2137,15 zł brutto.

Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową

Wzrosła z 1429,60 zł brutto do 1602,86 zł brutto.

Kwota świadczenia przedemerytalnego

Forma wsparcia finansowego dla osób, które utraciły pracę w wieku przedemerytalnym i nie mogą znaleźć nowego zatrudnienia, ma na celu zapewnienie im środków do życia do momentu osiągnięcia wieku emerytalnego. Po waloryzacji wzrosła z 1600,70 zł brutto do 1794,70 zł brutto. 

Kwota graniczna świadczenia uzupełniającego

Od 1 marca br. wynosi 2419,33 zł brutto. Świadczenie uzupełniające przysługuje w wysokości 500 zł osobie, która: nie jest uprawniona do emerytury ani renty i nie ma ustalonego prawa do innego świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych, lub ma takie świadczenia, ale ich łączna kwota brutto nie przekracza 2419,33 zł brutto (poprzednio było to 2157,80 zł brutto).

Świadczenie honorowe dla stulatków

Seniorzy, którzy ukończyli 100 lat mogą liczyć na dodatkową emeryturę - świadczenie honorowe wypłacane co miesiąc wraz z emeryturą lub rentą. Osoby, które ukończyły lub ukończą 100 lat po 29 lutego 2024 r. otrzymywać będą świadczenie honorowe w wysokości 6 246,13 zł brutto miesięcznie. Jest to wysokość kwoty bazowej, która właśnie tyle wynosi od 1 marca 2024 r. Dla porównania, osoby, które osiągnęły ten zacny wiek po 28 lutego 2023 roku otrzymują świadczenie honorowe w wysokości 5540,25 zł brutto miesięcznie. Podniesienie świadczenia dotyczy wyłącznie nowych stulatków, a w kolejnych latach kwota ta nie podlega waloryzacji.

Wzrost dodatków

Waloryzacji podlegają nie tylko świadczenia długoterminowe, jak np. emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty rodzinne, socjalne, czy nauczycielskie świadczenia kompensacyjne. Obejmuje ona również dodatki do tych świadczeń oraz świadczenia i zasiłki przedemerytalne. Waloryzacja z marca 2024 roku dotyczy świadczeń przyznanych do końca lutego br.

Dodatek dla sieroty zupełnej

Dodatek przysługuje osobie, która utraciła oboje rodziców i otrzymuje rentę rodzinną. Po waloryzacji dodatek wzrósł z 553,30 zł do 620,36 zł.

Dodatek pielęgnacyjny

Dodatek pielęgnacyjny to świadczenie pieniężne, które ma na celu dofinansowanie kosztów opieki nad osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji. Wzrósł z 294,39 zł do 330,07 zł.

Dodatek za tajne nauczanie

To świadczenie pieniężne przysługuje osobom, które w czasie okupacji niemieckiej prowadziły tajne nauczanie. Celem dodatku jest uhonorowanie ich działalności i wsparcie finansowe w późniejszych latach życia. Dodatek z 294,39 zł podniósł się do 330,07 zł.

Dodatek pielęgnacyjny dla inwalidy wojennego

Dodatek pielęgnacyjny to świadczenie pieniężne przysługujące inwalidom wojennym, którzy zostali zaliczeni do I grupy inwalidów lub ukończyli 75 lat życia. Celem dodatku jest dofinansowanie kosztów opieki nad osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji. Wzrósł z 441,59 zł do 495,11 zł.

Ryczałt energetyczny z ZUS

Został podniesiony z kwoty 255,17 zł do 299,82 zł.

Dodatek sołtysowski

Dodatek dla sołtysa to świadczenie pieniężne przysługujące sołtysom, którzy pełnili tę funkcję co najmniej 2 pełne kadencje, nie mniej niż 8 lat. Celem dodatku jest rekompensata za czas poświęcony na pracę na rzecz społeczności lokalnej. I wzrósł on od 300 zł w 2023 r. do 336,36 zł w 2024 r.

Waloryzacja bez wniosków

W sprawie waloryzacji nie trzeba składać wniosków, ponieważ ZUS przeprowadza ją z urzędu. Dlatego jeżeli jesteś emerytem lub rencistą i miałeś/miałaś prawo do wypłaty świadczenia na dzień 29 lutego br., dostaniesz decyzję o nowej wysokości tego świadczenia. Wysyłanie decyzji o wysokości świadczeń po waloryzacji rozpocznie się nie wcześniej niż w kwietniu. Wraz z taką decyzją dostaniesz również decyzję o przyznaniu tzw. trzynastki. Aby dowiedzieć się, jakiej wysokości świadczenie otrzymasz po waloryzacji, nie musisz czekać na informację od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Możesz to sprawdzić na swoim koncie w Platformie Usług Elektronicznych ZUS.

Jak czytać decyzję o waloryzacji?

W decyzji o wysokości emerytury po waloryzacji w 2024 r. ZUS podaje:

• wysokość twojej emerytury brutto na ostatni dzień lutego danego roku,
• wskaźnik waloryzacyjny,
• emeryturę brutto obliczoną po waloryzacji,
• jeśli pobierasz dodatek pielęgnacyjny, to także informację o wysokości tego dodatku.

Pamiętaj, że nie powinieneś spodziewać się otrzymania kwot wymienionych w zawiadomieniu, ponieważ są w nim podane kwoty brutto. Tymczasem od emerytury i renty odliczana jest zaliczka na podatek dochodowy i składka na ubezpieczenie zdrowotne. Dlatego otrzymasz (niższe) kwoty netto świadczeń i dodatków.