Jak rozliczać działalność nierejestrowaną?
Działalność nierejestrowana (nierejestrowa) może być określona jako „firma bez zakładania firmy”. Cały szereg formalności, charakterystyczny dla działalności gospodarczej, nie obciąża osób wykonujących działalność nierejestrowaną. Ta konstrukcja umożliwia to np. drobne stoisko na bazarze lub usługi na niewielką skalę. Jeśli ktoś ma talent do naprawiania czegokolwiek, może zarobić ponad 3 tys. miesięcznie bez działania w szarej strefie.
Nie są konieczne formalności takie jak wpis do CEIDG i składki na ZUS. Obowiązkowe jest jednak wpisanie wyniku do PIT-u.
Formularz stosowany do rocznego rozliczenia PIT-u zawiera osobną rubrykę „działalność nierejestrowana”. Oprócz przychodu i dochodu, należy wpisać również koszty uzyskania przychodów. Z tego powodu należy zachować dowody zakupu będące kosztem podatkowym.
Konieczna jest również uproszczona ewidencja sprzedaży zawierająca m.in. sumaryczną kwotę przychodu z danego dnia. Działalność nierejestrowaną można reklamować.
Działalność nierejestrowana – kto może założyć?
Działalność nierejestrowana nie może być „drugim etatem” dla przedsiębiorcy. „Firma bez zakładania firmy” jest przeznaczona dla osób fizycznych bez działalności gospodarczej. Jeśli ktoś był kiedyś przedsiębiorcą – od zakończenia działalności gospodarczej (lub jej zawieszenia) musi upłynąć 60 miesięcy.
Działalność nierejestrowana może być wykonywana również przez osobę niepełnoletnią, która ukończyła 13 lat (wiek nabycia ograniczonej zdolności do czynności prawnych).
Jaki limit przychodu dla działalności nierejestrowanej w 2024 r.
Na wstępie należy podkreślić, że miesięczny limit kwotowy działalności nierejestrowanej dotyczy przychodu, a nie dochodu. Liczy się suma sprzedaży, a nie zysk. Jak już wspomniano, limit działalności nierejestrowej jest powiązany z minimalnym wynagrodzeniem, które wzrośnie dwukrotnie w 2024 r.
Limit przychodu dla działalności nierejestrowanej to 3181,50 zł od 1 stycznia 2024 r. oraz 3225 zł od 1 lipca 2024 r. Obie kwoty to 75% minimalnego wynagrodzenia.
Limity dotyczą miesiąca, a nie roku. Przekroczenie w danym miesiącu maksymalnej sumy sprzedaży choćby o 1 grosz oznacza konieczność formalnego założenia działalności gospodarczej.
Latem 2023 r. do sejmu wpłynął projekt zmieniający zasady ustalania limitu przychodu dla działalności nierejestrowanej. Założeniem była 9-krotność minimalnego wynagrodzenia rocznie tzn. maksymalna kwota rocznego przychodu miała pozostać taka sama jednak zasady zmieniłyby się na bardziej elastyczne. Póki co, inicjatywna nie zmieniła się w obowiązujące prawo. Osoby wykonujące działalność nierejestrowaną w dalszym ciągu związane są limitem w skali miesiąca.