GloBE wkracza do Polski. Czas się przygotować

Spis treści

1. Czego dotyczy GloBE?
2. Co w projekcie ustawy?
3. Jakich przedsiębiorstw dotyczy nowy podatek
4. GloBE - zadania dla spółek
5. Globalny Podatek Minimalny - deklaracje roczne
6. Poniżej efektywnej stawki

Czego dotyczy GloBE?

GloBE (Global Anti-Base Erosion) to kluczowy element reformy międzynarodowego opodatkowania w ramach projektu BEPS 2.0. Celem tej inicjatywy jest zwalczanie praktyk erozji bazy podatkowej polegających na przenoszeniu zysków do krajów o niskich lub zerowych stawkach podatkowych.

Główne założenia GloBE:

• Wprowadzenie minimalnej stawki podatku dochodowego dla firm na poziomie 15%.
• Obowiązek ten dotyczy dużych grup kapitałowych o skonsolidowanych przychodach powyżej 750 mln EUR.
• Opiera się na dwóch podstawowych zasadach:

1. Zasada włączenia (Income Inclusion Rule): włącza do podstawy opodatkowania w kraju macierzystym zyski spółek zależnych zlokalizowanych w krajach o niskich stawkach podatkowych.
2. Zasada niedostatecznego opodatkowania płatności (Undertaxed Payment Rule): nakłada podatek na wypłaty dokonywane przez spółki macierzyste na rzecz spółek zależnych zlokalizowanych w krajach o niskich stawkach podatkowych, o ile te wypłaty nie podlegają opodatkowaniu co najmniej 15%.

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt ustawy o podatku minimalnym, którego celem jest przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania przez duże międzynarodowe korporacje.

Co w projekcie ustawy?

Projekt ustawy dotyczący podatku minimalnego, który Ministerstwo Finansów skierowało do konsultacji, wprowadza kilka obowiązków podatkowych, w tym, w szczególności:

• wyliczenia i zapłaty podatków wyrównawczych,
• raportowanie informacji związanych z tymi wyliczeniami i podatkami.

Projekt wdraża do polskiego prawa przepisy dyrektywy Rady (UE) 2022/2523 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii Europejskiej. Globalny podatek minimalny jest wprowadzany po to, aby wyrównać zasady opodatkowania największych międzynarodowych przedsiębiorstw, tj. podmiotów z grup, których globalny roczny przychód wynosi co najmniej 750 milionów euro. Owo wyrównanie ma być skutkiem wprowadzenia minimalnego poziomu opodatkowania dochodu w wysokości 15 proc. Globalny podatek minimalny, liczony przy uwzględnieniu efektywnej stawki podatku, a nie stawki nominalnej, liczony jest dla wszystkich należących do grupy spółek w danym kraju łącznie, a nie osobno dla każdej spółki.

Efektywna stawka podatkowa to proporcja między podatkiem dochodowym (po uwzględnieniu odroczonego podatku dochodowego i innych korekt) a dochodem bilansowym przed opodatkowaniem (brutto). Obliczony wynik to rzeczywista stawka opodatkowania dochodu. Co roku będzie sprawdzane, czy największe przedsiębiorstwa spełniły wymóg minimalnego efektywnego poziomu opodatkowania.

Jakich przedsiębiorstw dotyczy nowy podatek

Globalny podatek minimalny dotyczy podmiotów z dużych grup, polskich i międzynarodowych: głównie spółek będących członkami grup kapitałowych, których skonsolidowane roczne przychody wynoszą co najmniej 750 milionów euro w okresie co najmniej dwóch z czterech lat poprzedzających dany rok podatkowy. Ryzyko zapłaty dodatkowego podatku wyrównawczego w związku z działalnością w Polsce może być podwyższone, w przypadkach, gdy spółka korzysta z ulg lub zwolnień z podatku dochodowego od osób prawnych. Np. w ramach specjalnej strefy ekonomicznej czy ulgi badawczo – rozwojowej.

GloBE - zadania dla spółek

W tej chwili kluczowe zadanie dla polskich spółek to oszacowanie wpływu Filaru II BEPS 2.0 na ich obowiązki raportowe i obciążenia podatkowe. Polskie spółki, które są częścią międzynarodowych grup, będą musiały:

- zgromadzić dane potrzebne do obliczenia efektywnej stawki podatku,

- sprawdzić, czy spełniają wymogi uprawniające do skorzystania z uproszczonych zasad w ramach tzw. Transitional Safe Harbours, o czym niżej.

- obliczyć efektywną stawkę podatku,

- sprawdzić, czy pojawił się obowiązek zapłaty podatku wyrównawczego oraz ustalić, w jakim państwie ten podatek powinien zostać zapłacony,

- w razie konieczności, zapłacić podatek wyrównawczy.

Globalny Podatek Minimalny - deklaracje roczne

Podmioty, które obejmuje Globalny Podatek Minimalny, będą zobowiązane do złożenia stosownych deklaracji rocznych. Deklaracje będą musiały być składane niezależnie od tego, czy w danym kraju grupa będzie zobowiązana do dopłaty podatku. Dyrektywa w sprawie Globalnego Podatku Minimalnego przewiduje uproszczenia dotyczące obowiązku składania deklaracji. W przypadku funkcjonowania umów dotyczących wymiany informacji, globalna deklaracja będzie mogła zostać złożona w jednym państwie. Jednak wtedy podmioty znajdujące się w innych państwach powinny:

• przekazać podmiotowi składającemu raport odpowiednie informacje,
• udostępnić własnej administracji podatkowej dane dotyczące podmiotu składającego globalną deklarację, w tym informację o jurysdykcji, w której deklaracja zostanie złożona.

Uwaga! Niezależnie od tego, czy obowiązek złożenia deklaracji będzie spoczywał na polskiej, czy na zagranicznej spółce z grupy, polskie spółki powinny przygotować się do raportowania niezbędnych danych na potrzeby Globalnego Podatku Minimalnego.

Przepisy przejściowe funkcjonujące w ramach tzw. ,,Transitional Safe Harbour Rules” (Przejściowych zasad bezpiecznej przystani) pozwalają na stosowanie uproszczeń w początkowym okresie obowiązywania zasad, które wprowadza Globalny Podatek Minimalny. Aby z tego skorzystać, trzeba spełniać przynajmniej jeden z trzech poniższych warunków:

1. Dochód grupy spółek nie może być większy niż 1 mln euro rocznie w danym kraju, a przychód tej grupy w danym kraju nie może przekroczyć 10 mln euro rocznie.
2. Efektywna stawka opodatkowania powinna być wyższa niż 15 proc. w pierwszym roku, 16 proc. w drugim roku oraz 17 proc. w trzecim roku.
3. Dochód grupy spółek w danym państwie powinien być niższy niż określony procent rutynowych dochodów ustalany na podstawie przepisów szczególnych.

Poniżej efektywnej stawki

Jeśli efektywny poziom opodatkowania dochodu dla danej grupy międzynarodowej, w określonej jurysdykcji, będzie wynosił poniżej 15 proc. (tzw. efektywna stawka 15 proc.), na taką grupę zostanie nałożony odpowiedni podatek wyrównawczy (ang. top-up tax). Wprowadzany projektem system globalnego podatku minimalnego ma zostać oparty o trzy rodzaje podatku wyrównawczego:

• globalny podatek wyrównawczy – jako zasadę włączenia dochodu do opodatkowania,
• krajowy podatek wyrównawczy,
• podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków.

Obowiązek zapłacenia odpowiedniego podatku wyrównawczego, co do zasady, spada na jednostkę dominującą najwyższego szczebla w grupie. Jednostka dominująca grupy, w jurysdykcji, w której ma siedzibę (w danym kraju), powinna zapłacić podatek wyrównawczy od swoich nisko opodatkowanych jednostek zależnych w innych jurysdykcjach (innych krajach).