- Sejm zajmie się nowelizacją ustawy o górnictwie, która pozwoli spółkom samodzielnie likwidować kopalnie przy wsparciu państwa i ograniczy dopłaty.
- Pracownicy górnictwa mogą liczyć na pakiet świadczeń osłonowych: 5-letnie urlopy górnicze (80% wynagrodzenia) lub 4-letnie urlopy dla pracowników przeróbki węgla, a także jednorazowe odprawy w wysokości 170 tys. zł netto.
- Zwiększona odprawa w wysokości 170 tys. zł netto, zwolniona ze składek i podatku, przysługuje pracownikom z minimum 3-letnim stażem, którzy nie mogą wrócić do pracy w kopalni po jej otrzymaniu.
- Ponad 1200 pracowników Polskiej Grupy Górniczej wyraziło wstępne zainteresowanie skorzystaniem z odpraw, jednak na odejście musi wyrazić zgodę również pracodawca
Ile wynosi odprawa dla górników i kto może ją dostać?
Najważniejszym elementem pakietu osłonowego, który przyciąga uwagę pracowników sektora, jest wysoka jednorazowa odprawa pieniężna. Zgodnie z projektem nowelizacji, odchodzący z branży górniczej otrzymają 170 tysięcy złotych, a kwota ta będzie zwolniona z podatku dochodowego i składki zdrowotnej. To znaczny wzrost w stosunku do pierwotnie proponowanych 120 tys. zł, uwzględniający skumulowaną inflację od 2021 roku.
Aby skorzystać z odprawy, pracownik musi posiadać minimum 3-letni staż pracy w przedsiębiorstwie górniczym. Istotnym warunkiem jest również to, że górnik po otrzymaniu świadczenia nie będzie mógł ponownie podjąć pracy w kopalni. Co ważne, na odejście pracownika musi zgodzić się pracodawca, który będzie podejmował decyzje, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia bieżącego funkcjonowania zakładów. Jak informuje Polska Grupa Górnicza, wstępne zainteresowanie jest spore. "- Aby ustalić liczbę zainteresowanych, pracownicy zostali poproszeni o wypełnienie imiennej ankiety. Zamiar skorzystania z odprawy można było również zgłaszać w Punktach Konsultacyjnych, znajdujących się na terenie kopalń" - poinformowała spółka. Chęć skorzystania z odprawy wyraziło 1209 pracowników PGG, w tym 490 osób zatrudnionych pod ziemią i 719 na powierzchni.
Jakie inne świadczenia osłonowe przewiduje nowa ustawa?
Jednorazowa odprawa to nie jedyna forma wsparcia. Nowelizacja ustawy wprowadza kompleksowy system świadczeń dla pracowników, którzy nie zdecydują się na natychmiastowe odejście za odprawą, a którym do emerytury brakuje kilku lat. Projekt przewiduje urlopy górnicze trwające do 5 lat oraz urlopy dla pracowników zakładów przeróbki mechanicznej węgla o długości do 4 lat. W trakcie tych urlopów pracownicy będą otrzymywać 80% wynagrodzenia obliczanego jak za urlop wypoczynkowy.
Te rozwiązania mają na celu realizację postanowień Umowy Społecznej z 2021 roku. Projekt ma zapewnić kontrolowany, stopniowy i społecznie akceptowalny proces wygaszania kopalń węgla energetycznego, przy jednoczesnym zabezpieczeniu interesów pracowników i stabilności spółek górniczych. Pakiet osłonowy jest kluczowym elementem, który ma złagodzić społeczne skutki transformacji energetycznej i odchodzenia Polski od węgla.
Nowe zasady likwidacji kopalń i koszt transformacji
Nowelizacja ustawy to nie tylko świadczenia dla pracowników, ale również fundamentalna zmiana w podejściu do procesu zamykania zakładów. Kluczowym założeniem projektu jest umożliwienie spółkom górniczym samodzielnej likwidacji kopalń przy wsparciu finansowym państwa, co ma usprawnić i przyspieszyć cały proces. Przepisy mają także ułatwić zagospodarowanie terenów pokopalnianych, co otwiera nowe możliwości inwestycyjne dla regionów dotkniętych transformacją.
Wszystkie te zmiany wiążą się z ogromnymi kosztami. Całkowity koszt nowelizacji ustawy w najbliższych latach dla budżetu państwa szacowany jest na niespełna 11 mld zł. Środki te zostaną przeznaczone zarówno na świadczenia osłonowe dla pracowników, jak i na dotacje do redukcji zdolności produkcyjnych, czyli finansowanie samego procesu likwidacji kopalń. Sejm zajmie się projektem na najbliższym posiedzeniu, a jego przyjęcie będzie kluczowym krokiem w realizacji harmonogramu transformacji polskiego górnictwa.
