Ile komornik może zabrać z renty socjalnej? Szczegółowe limity i kwoty wolne od zajęcia 2025

Spis treści

1. Czy komornik może zająć rentę socjalną?
2. Procedura zajęcia renty socjalnej przez komornika
3. Zasady zajęcia renty socjalnej przez komornika
4. Kwoty wolne od zajęcia w 2025 roku
5. Praktyczne przykłady potrąceń
6. Podstawy prawne egzekucji komorniczej renty socjalnej

Prawo do renty socjalnej przysługuje osobom pełnoletnim – nie tylko tym, które ukończyły 18 lat, ale także kobietom, które zawarły związek małżeński po ukończeniu 16. roku życia. Warunkiem koniecznym jest orzeczenie przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską ZUS całkowitej niezdolności do pracy spowodowanej naruszeniem sprawności organizmu, które powstało:

• przed ukończeniem 18. roku życia,
• w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej – przed ukończeniem 25. roku życia,
• w trakcie kształcenia w szkole doktoranckiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Renta socjalna stanowi świadczenie szczególne, którego przyznanie nie zależy od stażu pracy ani od pobytu na terytorium Polski. Przysługuje między innymi osobom z obywatelstwem polskim czasowo przebywającym za granicą, na przykład w celach edukacyjnych lub w ramach wizyt rodzinnych.

• Czytaj również: Renta socjalna. Komu przysługuje dodatek uzupełniający?

Czy komornik może zająć rentę socjalną?

Chociaż renta socjalna jest świadczeniem wypłacanym w celu zapewnienia osobom niezdolnym do pracy, szczególnie z powodu trwałej niepełnosprawności, minimalnych środków do życia, w przypadku zadłużenia takich osób może jednak podlegać zajęciu komorniczemu.

Komornik nie może jednak zająć całości renty socjalnej. Musi przestrzegać określonych limitów i zasad dotyczących kwot wolnych od zajęcia. Przepisy prawne chronią dłużników, ustanawiając maksymalne limity potrąceń oraz kwoty wolne od zajęcia.

Od 1 marca 2025 roku renta socjalna wynosi 1878,91 zł brutto. Jej wysokość podlega corocznej waloryzacji i jest dostosowywana do aktualnego wskaźnika inflacji.

Podstawą prawną przyznawania oraz waloryzacji renty socjalnej jest ustawa o rencie socjalnej, która stanowi, że renta socjalna przysługuje osobom spełniającym określone warunki i podlega mechanizmowi waloryzacji przewidzianemu w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Procedura zajęcia renty socjalnej przez komornika

Procedura zajęcia renty socjalnej przez komornika przebiega w czterech etapach:

• Etap 1: Wierzyciel uzyskuje tytuł wykonawczy (na przykład wyrok sądu z klauzulą wykonalności).
• Etap 2: Wierzyciel składa wniosek o wszczęcie egzekucji do komornika.
• Etap 3: Komornik wydaje zawiadomienie o wszczęciu egzekucji i przesyła je do ZUS-u lub innego organu wypłacającego rentę socjalną.
• Etap 4: ZUS lub inny organ wypłacający świadczenie dokonuje potrąceń zgodnie z obowiązującymi przepisami i przekazuje zajętą kwotę komornikowi.

Zasady zajęcia renty socjalnej przez komornika

Komornik może zająć:

• do 60 procent świadczenia – w przypadku egzekucji należności alimentacyjnych,
• do 25 procent świadczenia – w przypadku egzekucji innych należności, takich jak niezapłacone pożyczki czy rachunki.

Po obliczeniach należy stwierdzić, że w przypadku długów niealimentacyjnych z renty socjalnej wynoszącej 1878,91 zł brutto komornik może zająć maksymalnie 469,73 zł brutto, natomiast w przypadku egzekucji świadczeń alimentacyjnych może potrącić nawet 1127,34 zł brutto.

Kwoty wolne od zajęcia w 2025 roku

Kwoty wolne od zajęcia obowiązujące od 1 marca 2025 roku do 28 lutego 2026 roku wynoszą:

• 806,67 zł – w przypadku potrąceń na poczet należności alimentacyjnych egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych,
• 1331,03 zł – w przypadku potrąceń na pokrycie należności niealimentacyjnych (na przykład niespłaconych pożyczek, rachunków) egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych.

Kwoty te wynikają z komunikatu Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 18 lutego 2025 roku w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń.

Praktyczne przykłady potrąceń

W przypadku renty socjalnej wynoszącej 1878,91 zł brutto potrącenie 25 procent renty (469,73 zł brutto) powoduje, że dłużnikowi pozostaje z renty socjalnej 1409,18 zł brutto, czyli kwota wyższa od minimalnej. Jednak potrącenie 60 procent renty (1127,35 zł brutto) powoduje, że z renty socjalnej dłużnikowi pozostaje tylko 751,56 zł brutto, to jest mniej niż wynosi kwota wolna od zajęcia. Dlatego komornik może potrącić z renty socjalnej jedynie tyle, aby pozostała z niej kwota wolna od zajęcia, czyli 806,67 zł.

Podstawy prawne egzekucji komorniczej renty socjalnej

Zasady egzekucji komorniczej renty socjalnej regulują następujące przepisy:

1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – określa między innymi zasady potrąceń z rent i emerytur, w tym limity zajęcia oraz kwoty wolne od egzekucji. Jej przepisy przewidują tak zwaną kwotę wolną od zajęcia, czyli minimalną kwotę, którą dłużnik musi otrzymać po dokonaniu potrąceń. Po dokonaniu potrąceń dłużnik musi otrzymać co najmniej kwotę wolną od zajęcia.
2. Kodeks postępowania cywilnego – dostarcza podstawy prawnej do możliwości egzekucji z renty socjalnej, zgodnie z którym „świadczenia z ubezpieczenia społecznego mogą podlegać egzekucji na zasadach określonych w odrębnych przepisach".
3. Komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 18 lutego 2025 roku w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń (M.P. z 2025 r. poz. 152).