Jak firmy mogą poradzić sobie z rosnącymi cenami energii

27 sierpnia 2019 w Warszawie, w biurze SuperDrob S.A. odbyło się spotkanie firm członkowskich Polskiego Towarzystwa Gospodarczego poświęcone cenom energii. Na spotkaniu, oprócz gospodarzy pojawili się przedstawiciele innych dużych i średnich firm członkowskich, takich jak: SM Mlekovita, Dawtona Sp. z o.o., Libet S.A., Mo-BRUK S.A., Seamor International Ltd., Chaber S.A., Polmet Display Sp. z o.o.

Spotkanie zostało podzielone na trzy części. Pierwsza część poświęcona była aktualnej sytuacji na rynku energii oraz aspektom prawnym. W drugiej części rozmawialiśmy o szukaniu utraty energii w procesach produkcyjnych, możliwości dywersyfikacji dostaw energii oraz inwestycjach we własne źródła energii. W ostatniej części rozmawialiśmy o stworzeniu grupy zakupowej w ramach PTG oraz o tym, jakich działań w tej sytuacji oczekujemy od rządu.
Poniżej wnioski ze spotkania.

Aktualnie realne ceny energii są o wiele wyższe niż kilka lat temu. Ponieważ rządowi udało się wyasygnować dodatkowe środki z zaległych praw do emisji, w tym roku ceny energii są dotowane: dla odbiorcy indywidualnego w 100%, dla przedsiębiorców przynajmniej w połowie. Nie ma środków na dotacje cen energii w przyszłym roku. Znaczące podwyżki odczują wszyscy.

Polska może mieć jedne z najwyższych ceny energii w regionie. Najważniejszą tego przyczyną są opłaty emisyjne, które obecnie stanowią 45-50% kosztów energii w Polsce. W ciągu kilku lat cena opłat emisyjnych za tonę CO2 wzrosła z 5 do 25 EUR. W lipcu tego roku został osiągnięty szczyt – uprawnienia kosztowały prawie 30 EUR. W UE są postulaty aby 30 EUR za tonę było minimalną opłatą emisyjną. W związku z tym warto być przygotowanym na taką ewentualność i jeszcze wyższe ceny energii. Ceny energii mogą docelowo osiągnąć kwotę 300-330 PLN za MWh.

Kolejne przyczyny wzrostu cen to przestarzałe bloki energetyczne (których wydajność spada szczególnie w czasie upałów), niemodernizowana infrastruktura przesyłowa oraz zaangażowanie spółek energetycznych w proces akwizycji różnych nierentownych przedsiębiorstw skarbu państwa.

POMOC DE MINIMIS

Za okres od 1 lipca 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. można uzyskać rekompensaty za zwiększone ceny energii z tytułu pomocy de minimis do kwoty 200 tys. EUR (pomniejszonej o kwotę pomocy de minimis uzyskaną w ciągu 3 ostatnich lat podatkowych). Wypłaty rekompensat mają ruszyć we wrześniu i potrwać do połowy listopada 2019.
Za pierwsze półrocze bieżącego roku przysługują ceny energii z czerwca 2018. Niestety do tej pory firmy nie otrzymały zwrotów nadpłat.

AUDYT ENERGETYCZNY, KOGENERACJA

Rosnące ceny energii to dobry moment aby dokonać audytu energetycznego procesów produkcji. Różne maszyny mogą generować wyższe zużycie prądu, nawet nieużywane. Aby to sprawdzić trzeba zainstalować czujniki, które będą raportować zużycie energii przez poszczególne maszyny w danym czasie. Dzięki wyeliminowaniu miejsc utraty energii można czasem zmniejszyć je zużycie nawet o 30%.

Warto wyeliminować wszelkie miejsca utraty ciepła. Dotąd niewykorzystywane ciepło można zamienić na energię. Efektywność systemu skojarzonego może być nawet o 30% wyższa.

GRUPA ZAKUPOWA

Wolny obrót energią powoduje, że nie ma żadnych ograniczeń przestrzennych dla tworzenia grupy zakupowej na terenie Polski. Pozycja negocjacyjna firm występujących wspólnie, mających kilkunasto-kilkudziesięciokrotnie wyższe zużycie energii niż pojedyncza firma może być mocniejsza. Jako Polskie Towarzystwo Gospodarczej sprawdzimy empirycznie jakie możliwości negocjacyjne daje grupa zakupowa.

ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII

Technologia idzie do przodu. Panele fotowoltaiczne są dziś o wiele bardziej wydajne niż dziesięć lat temu. Gwałtowny wzrost cen energii wywołany opłatami emisyjnymi CO2 spowodował, że produkowanie energii z OZE zaczęło być konkurencyjne nawet bez rządowych opłat. Cena energii z OZE kształtuje się dziś na poziomie 240-250 PLN za MWh. Problem z OZE jest taki, że (poza paliwami alternatywnymi) nie są stabilnym źródłem energii. Najmniej stabilne są farmy wiatrowe. Bardziej stabilne są farmy fotowoltaiczne, w których intensywność produkcji prądu można projektować poprzez ekspozycję na słońce. W związku z niestabilnością energii z OZE, mogą one tylko częściowo pokrywać zapotrzebowanie na prąd. Energia słoneczna dobrze koreluje z przedsiębiorstwami, które największe zużycie energii mają w miesiącach letnich, w ciągu dnia.

OCZEKIWANIA PTG WOBEC RZĄDU

Produkcja energii w Polsce jest w dużym stopniu wrażliwa na koszty emisji CO2. Powoduje to, że ceny prądu możemy mieć najwyższe w regionie. Przełoży się to na konkurencyjność polskich przedsiębiorstw. Dla porównania ceny energii dla przemysłu energochłonnego w Niemczech są prawie dwukrotnie niższe (ok. 38 euro za MWh). Rosnące ceny energii w Polsce mogą prowadzić do zjawiska przenoszenia produkcji z Polski do państw o niższych cenach energii. To może negatywnie odbić się zarówno na rynku pracy, jak i kondycji całej gospodarki. Znalezienie rozwiązań, które zminimalizują negatywne efekty tej sytuacji jest naglącym wyzwaniem strategicznym państwa polskiego.

Pierwszym postulatem PTG jest propozycja dotowania inwestycji przedsiębiorstw w OZE oraz instalacje kogeneracyjne. Może być to dotacja w formie ulgi podatkowej. Zdajemy sobie sprawę, że takie wsparcie niekoniecznie jest w interesie spółek energetycznych skarbu państwa ale w tej sytuacji dobro Polski i konkurencyjność polskiego przemysłu jest ważniejsza.
Drugim postulatem jest wprowadzenie na czas transformacji energetycznej niższej taryfy energetycznej dla wszystkich przedsiębiorstw energochłonnych, czyli systemowe dotowanie cen energii dla przemysłu.