Jak na świecie radzili sobie w czasach kryzysu?

Z dnia na dzień ludzie tracili fortuny, z milionerów stawali się nędzarzami. Jednak najbardziej w czasach wielkiego kryzysu ucierpieli zwyczajni ludzie, którzy trzymali swoje nieduże pieniądze w bankach i w jednej chwili utracili oszczędności całego życia.

Kiedy Amerykanie stracili zaufanie do upadających banków, w ich miejsce  zaczęły powstawać unie kredytowe. Były to organizacje skupiające ludzi mniej zamożnych, głównie pracowników  fizycznych i wykonujących inne słabo opłacane zawody.

Owe Credit Unions wyszły z okresu kryzysu zwycięsko. Duża w tym zasługa Roya Fredericka Bergengrena, „ojca” amerykańskich kas kredytowych i pierwszego prezesa  Credit Unions National Extention Bureau (CUNEB).

Liczy się każdy cent

By ponownie zachęcić ludzi do gromadzenia oszczędności, Bergengren nakazał dyrektorom kas przyjmowania nawet najmniejszych sum pieniędzy. Wyszedł z założenia: im cięższe nastają czasy, tym bardziej wartościowy staje się każdy  cent.

Credit Unions przyjmowały wpłaty, które były mikroskopijne z punktu widzenia prezesa banku siedzącego w bogato urządzonym  gabinecie lecz ogromne dla zwykłego człowieka, któremu zawalił się świat. Unie kredytowe miały doprowadzić do polepszenia sytuacji ekonomicznej najbiedniejszych, którzy najbardziej odczuli skutki kryzysu, a przede wszystkim miały przeciwdziałać rozpowszechniającej się na niespotykaną dotąd skalę – lichwie.

Bergengren przekonywał ludzi, że zamiast iść do lichwiarzy, powinni skorzystać z pomocy, jaka oferują im kasy kredytowe. Chciał, żeby  każdy członek Credit Union  mógł w swojej kasie złożyć oszczędności, otrzymać pożyczkę i wykupić ubezpieczenie.

Amerykanie szybko zauważyli, że Credit Unions odnosiły olbrzymie sukcesy w walce z kryzysem. Zresztą tak dzieje się i dzisiaj, bo obecny kryzys nie dotknął ani unii kredytowych na świecie ani ich polskich odpowiedników - SKOK-ów. Okazało się, że kasy kredytowe są dobrą receptą na czas kryzysu.

Dla robotników i dla rolników

Ojciec amerykańskich kas kredytowych uważał, że organizacje te muszą być elastyczne i różnorodne, a ich oferta powinna być skierowana do wszystkich grup społecznych - zarówno do robotników jak i rolników.

Dlatego, oprócz tworzenia kas kredytowych przy zakładach pracy, Bergengren chciał organizować  rolnicze Credit Unions. Taki rodzaj kas kredytowych sprawdził  się w Europie (większość członków w kasach Raiffeisena i Stefczyka to byli rolnicy). Jednak w USA kasy rolnicze nie miały wielu członków, bo farmerzy nie wierzyli, że system Credit Unions jest odpowiedni dla rolników. Dopiero kiedy  po przeprowadzeniu badań, okazało się, że wielu amerykańskich rolników padło ofiarą lichwy, organizacje farmerskie udzieliły poparcie dla Credit Unions i zaczęły one działać również na wsi.

Najważniejsza edukacja członków

Bergengren uznał, że siła całej instytucji leży w poszczególnych kasach. Twierdził, że każda kasa musi być zbudowana na odpowiednich fundamentach, a mają nim być finansowo wyedukowani członkowie oraz liderzy, którzy będą rozumieli misję Credit Unions i mieli wiedzę niezbędną do zarządzania kasami. To właśnie brak wiedzy ekonomicznej i umiejętności zarządzania własnymi pieniędzmi sprawiał, że ludzie byli podatni na różnego rodzaju oszustwa finansowe i padali ofiarą lichwy.

Świat docenił polskie kasy

Poza zakładaniem pojedynczych kas kredytowych Bergengren podkreślał konieczność tworzenia stanowych organizacji, czyli lig Credit Unions, które stanowiłyby części związku krajowego. Do utworzenia takiego związku doszło  w 1934 r. gdy powstała Credit Union National Association, czyli narodowe stowarzyszenie kas kredytowych.

Dziś unie kredytowe z 97 państw ponad 185 milionów członków skupionych w 54 tys. kas i są zrzeszone w Światowej Radzie Związków Kredytowych (WOCCU).  Polskie SKOKi-i też są członkami tej organizacji (Grzegorz Bierecki, prezes Krajowej SKOK, jest wiceprzewodniczącym WOCCU), a ich osiągnięcia są stawiane za wzór innym kasom kredytowym. Dość powiedzieć, że kanadyjskie i amerykańskie unie kredytowe potrzebowały 40 lat na osiągnięcie tego co polskim kasom udało się przez zaledwie 17 lat.

Uczymy się od najlepszych - Polaków

Nie wszyscy wiedzą, że na cmentarzu Łyczakowskim jest grób Franciszka Stefczyka. W tym roku z okazji 85 rocznicy jego śmierci wraz z kolegami z Polski złożyliśmy kwiaty na grobie tego patrona kas spółdzielczych.

Nasza współpraca rozpoczęła się już w 1999 roku, kiedy spotkałem się z p. Grzegorzem Biereckim, prezesem Krajowej SKOK w Polsce. Idea samopomocy finansowej leżąca u podstaw funkcjonowania SKOK-ów trafiła na Ukrainie na podatny grunt.

W tej chwili mamy już ponad 2 miliony członków zrzeszonych w 800 kasach. Od początku korzystamy z doświadczeń polskich kolegów, którzy na co dzień służą nam radą i pomocą.

Już ponad 400 pracowników ukraińskich kas odbyło w Polsce szkolenia na temat zasad funkcjonowania spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.

Uczymy się od najlepszych, bo polskie Kasy dały przykład całemu światu jak wspaniale mogą się rozwijać profesjonalnie funkcjonujące spółdzielcze instytucje finansowe. Od Polaków zapożyczyliśmy bardzo dobry system gwarantujący bezpieczeństwo pieniędzy naszych członków.

Wladimir Sidorowski, prezes kasy ANNISJA we Lwowie

Leksykon ekonomiczny - odcinek 2:

* Karencja - okres od chwili podpisania umowy kredytowej i wypłaty przez bank pieniędzy, do momentu spłaty przez klienta pierwszej raty.

* Karencja spłaty kapitału - okres, w którym klient spłaca jedynie odsetki, ma natomiast przerwę w spłacie kapitału (kwoty kredytu).

* Kredyt - przeniesienie na kredytobiorcę przez bank lub SKOK prawa do używania pieniędzy pochodzących z depozytów (nie są one własnością banku i muszą wrócić z powrotem do osób oddających swoje środki bankowi w depozyt). Kredytów udzielają banki według reguł przewidzianych w prawie bankowym.

* Kredyt hipoteczny - kredyt zabezpieczony hipoteką na nieruchomości.

* Kredyt konsolidacyjny - zastąpienie (a więc spłacenie) kilku różnych pożyczek czy kredytów jednym kredytem lub pożyczką.

* Kredyt refinansowy - kredyt służący do spłacenia innego, wcześniej zaciągniętego kredytu.

* Kredytobiorca - osoba zawierająca z bankiem lub SKOK-iem umowę kredytu (zaciąga kredyt).

* Kredytodawca - bank lub SKOK, który udziela klientowi kredytu.

www.skok.pl