Jak udowodnić okresy składkowe

Zofia Siudak (70 l.), emerytka z Warszawy: Chcę walczyć o wyższe świadczenie

- Mam średnią emeryturę i chciałabym dostawać troszkę więcej. Przeczytałam, że mogę ją podwyższyć, jeśli znajdę odpowiednie dokumenty potwierdzające staż pracy i zarobki. Nie wiem jednak, jakie papiery są potrzebne ani gdzie ich szukać.

Jakie dokumenty będą Ci potrzebne

Podstawowym dokumentem potwierdzającym wysokość twojego wynagrodzenia jest zaświadczenie wystawione przez pracodawcę na druku Rp-7. Możesz również przedstawić ZUS legitymację ubezpieczeniową jako dowód świadczący o twoich zarobkach. Jeśli prowadziłeś działalność gospodarczą, wystarczy podać NKP (numer konta płatnika) - ZUS ma twoje dokumenty. Tak samo, gdy pracowałeś w firmie zatrudniającej do 20 osób, a twój pracodawca opłacał składki.

Okresy pracy zarobkowej (m.in. umowy o pracę, umowy agencyjnej lub zlecenia, pracy nakładczej, pracy w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych) możesz udowodnić, przedstawiając następujące dokumenty:

1. Zaświadczenie wystawione przez pracodawcę na druku ZUS Rp-7.

2. Legitymacja ubezpieczeniowa z wpisanymi: okresami zatrudnienia oraz wysokością zarobków, w tym datą rozpoczęcia i zakończenia pracy, rodzajem wykonywanej pracy, kwotą wynagrodzenia oraz rokiem, w którym to wynagrodzenie zostało osiągnięte, a także podpisem pracodawcy lub upoważnionego pracownika i jego pieczątką służbową. Jednak brak takiej imiennej pieczątki (nie była wymagana w legitymacjach starego typu) nie przeszkadza w uznaniu przez ZUS za dowód wpisów o wysokości zarobków pod warunkiem, że legitymacja nie budzi zastrzeżeń co do jej autentyczności.

Uwaga! Jeśli masz odpis notarialny lub poświadczoną przez notariusza kserokopię legitymacji, będzie ona traktowana przez ZUS jak oryginał i dopuszczona jako dowód.

3. Świadectwa pracy (wtedy gdy jest informacja o zmieniających się zarobkach, a nie tylko wysokość wynagrodzenia na ostatnio zajmowanym stanowisku).

4. Zaświadczenie lub odpis o wysokości zarobków wystawione i poświadczone przez placówkę przechowującą dokumenty po nieistniejącym zakładzie pracy.

5. Umowy o pracę, wpisy w dowodzie osobistym, legitymacje służbowe, legitymacje związków zawodowych, pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia (np. o powołaniu, mianowaniu, zmianie angażu, przyznaniu nagrody, udzieleniu urlopu), jeżeli na ich podstawie można ustalić okres zatrudnienia.

6. Na podstawie dokumentacji posiadanej przez ZUS:
- jeśli nie masz świadectwa pracy, a pracowałeś w firmie zatrudniającej do 20 osób,
- jeśli prowadziłeś działalność gospodarczą na własny rachunek (lub byłeś osobą współpracującą) albo wykonywałeś działalność twórczą lub artystyczną.

7. Zeznania świadków (byłych współpracowników) - jeśli zakład pracy został zlikwidowany lub dokumentacja uległa zniszczeniu wskutek klęsk żywiołowych lub gdy pracodawca nie może potwierdzić okresów zatrudnienia młodocianych pracowników (przed 1 stycznia 1975 r).

Uwaga!Jeśli nie uda ci się odnaleźć dokumentów płacowych za ten okres, ZUS może ci policzyć minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku.

Dodatkowe dokumenty

Są sytuacje, w których musisz udowodnić okresy składkowe dodatkowymi dokumentami. Dzieje się tak w przypadku, kiedy:
Pobierałeś zasiłek dla bezrobotnych - zaświadczenie z powiatowego urzędu pracy.
Pobierałeś stały zasiłek z opieki społecznej, od których opłacone zostały składki na ubezpieczenie społeczne - zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej.
Służyłeś: w policji (Milicji Obywatelskiej), w Urzędzie Ochrony Państwa (organach bezpieczeństwa publicznego), w straży granicznej, w służbie więziennej, w Państwowej Straży Pożarnej - świadectwo służby, zaświadczenie instytucji, w których zawodowo pełniona była służba.
Służyłeś w Wojsku Polskim (okresy zasadniczej służby wojskowej lub zastępczych form tej służby, nadterminowej zasadniczej służby wojskowej, odbywania ćwiczeń wojskowych) - kserokopia książeczki wojskowej poświadczona przez pracodawcę, u którego pracownik jest zatrudniony lub przez ZUS - zaświadczenie Wojskowej Komendy Uzupełnień.
Byłeś internowany (na podstawie art. 42 dekretu o stanie wojennym z 12 grudnia 1981 r.) - zaświadczenie o internowaniu i o uchyleniu internowania wydane przez komendanta wojewódzkiego policji.
Pracowałeś za granicą - dla osób, które w tym czasie nie były obywatelami polskimi, jeżeli osoby te powróciły do kraju po 22 lipca 1944 r. i uzyskały status repatrianta - dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia za granicą oraz decyzja o uznaniu za repatrianta.
Po 1956 r. pracowałeś na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych, nielegalnych w rozumieniu przepisów obowiązujących do kwietnia 1989 r. - decyzja kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Tak udowodnisz okresy nieskładkowe

Okresy pobierania zasiłków z ubezpieczenia społecznego (wypłaconych po 14 listopada 1991 r. - chorobowego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego)
- potwierdza pracodawca (lub prawny następca) w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu albo w świadectwie pracy.

Okresy pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy (po 28 lutego 1995 r. na podstawie art. 92 kodeksu pracy ub innych przepisów)
- potwierdza pracodawca (lub prawny następca) w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu albo w świadectwie pracy.

Okresy urlopu wychowawczego (spowodowane opieką nad dzieckiem w wieku do 4 lat - w granicach do 3 lat na każde dziecko - łącznie nie więcej niż 6 lat lub dodatkowo do 3 lat na każde dziecko, na które, ze względu na jego stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny przysługuje zasiłek pielęgnacyjny)
- potwierdza pracodawca (lub prawny następca) w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu albo w świadectwie pracy.

Okresy nauki w szkole wyższej (na jednym kierunku, pod warunkiem ukończenia tej nauki w wymiarze określonym w programie studiów, w tym także okres nauki na studiach zawodowych pierwszego stopnia - licencjackich)
- poświadczona przez pracodawcę kserokopia dyplomu,
- zaświadczenie z uczelni potwierdzające programowy wymiar studiów, jeżeli nie wynika to z dyplomu.

Okresy niewykonywania pracy przed 4 czerwca 1989 r. na skutek represji politycznych (nie więcej niż 5 lat)
- decyzja kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Uwaga! Przy obliczaniu kapitału początkowego okresy nieskładkowe uwzględniane są w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

Okresy składkowe i nieskładkowe mogą być uwzględnione także na podstawie orzeczenia sądu o uznaniu danego okresu.