Jednocyfrowa inflacja jeszcze w tym roku! Tak twierdzi członek zarządu NBP

Jednocyfrowa inflacja jeszcze w tym roku. Cel inflacyjny w 2025 roku

"Mamy trzeci miesiąc spadku inflacji. Proces jest to zgodny z naszymi prognozami" – stwierdził członek zarządu NBP przemawiając do uczestników Forum Ekonomicznego KUL w Lublinie.

"Zgodnie z projekcją NBP i prognozami instytucji międzynarodowych inflacja będzie spadać" – powiedział Szałamacha dodając, że do obniżenia inflacji będą się przyczyniały m.in. obniżenie tempa wzrostu PKB, zjawisko ujemnej luki popytowej i osłabienie realnego wzrostu płac, a także spadek cen surowców energetycznych. "Obecne nasze projekcje mówią o tym, że inflacja obniży się poziomów jednocyfrowych w czwartym kwartale bieżącego roku, a następnie w 2025 r. spadnie w okolice celu inflacyjnego" – wskazał.

"Inflacja bazowa w Polsce i na świecie jest wysoka także ze względu na silny wzrost kosztów produkcji, wzrost marż przedsiębiorstw" – powiedział. Jak przyznał, część firm podnosiła i nadal podnosi ceny i na te zachowania bank centralny nie ma wpływu. "Te firmy muszą się zderzyć z barierą popytu i ewentualnie skorygować swoją strategię cenową" – stwierdził.

"Dane za kwiecień pokazały już pierwszy nieznaczny spadek inflacji bazowej, czyli tej obliczanej po wyłączeniu cen żywności i energii" – wyjaśnił.

Odnosząc się do propozycji dalszego podwyższania ceny pieniądza zaznaczył, że większa część inflacji w Polsce pochodzi z czynników zewnętrznych. "Gdybyśmy nadal prowadzili taką politykę zacieśniania, a nie zawiesili jej - jak to się stało w ostatnich miesiącach – to byśmy próbowali zwalczyć zjawisko, na które wpływu nie mamy" – podał. Jak stwierdził, RPP adekwatnie zmierzyła się z częścią inflacji, która jest wynikiem zjawisk na polskim rynku, a pozostałą część pracy muszą wykonać największe banki centralne świata.

Członek zarządu NBP wymienia przyczyny inflacji

Szałamacha przypomniał, że inflacja występuje nie tylko w Polsce, ale w większości rozwiniętych gospodarek świata. Wymieniając jej przyczyny wskazał: pandemię wirusa COVID-19, prawie dwuletnie zamknięcie chińskiej gospodarki, zakłócenie łańcuchów dostaw, agresję Rosji na Ukrainie, silny wzrost cen surowców energetycznych i żywności na rynkach międzynarodowych, ale także luźną politykę monetarną banków centralnych. Jako przykłady tej ostatniej wymienił rekordowo niskie i w niektórych przypadkach ujemne stopy procentowe w bankach centralnych i interwencję banków w okresie pandemii.

Nawiązując do interwencyjnego skupu obligacji covidowych w Polsce stwierdził, że w marcu i kwietniu 2020 r. nie miał wątpliwości, że należy podejmować te działania. "Jako członek NBP - to my podjęliśmy to działanie - uznałem, że nie możemy pozwolić na to, żeby (…) w przypadku covidu nastąpił collaps gospodarki, nastąpiło jej skurczenie się. A faktem jest, że nie wiedzieliśmy wówczas - cały świat nie wiedział - jak zjadliwe, długotrwałe, zabójcze jest zjawisko medyczne, które było podstawą tej interwencji" – podał.

 11 razy podniesiono stopy procentowe. Efekty nie są bezbolesne

Przypomniał decyzje Rady Polityki Pieniężnej dotyczące zacieśnienia polityki pieniężnej, czyli kroczące podwyżki stóp procentowych od października 2021 r. do września 2022 r. W tym czasie – wskazał – podstawową stopę referencyjną NBP podnoszono 11 razy z rekordowo niskiej 0,1 do 6,75 proc.

"Podwyżki – zgodnie z podręcznikiem polityki pieniężnej – przyniosły spodziewane efekty" – powiedział przyznając, że ich efekty nie są bezbolesne. Jako przykłady wymienił: spadek popytu konsumpcyjnego w pierwszym kwartale tego roku i spadek popytu na kredyty hipoteczne "To jest efekt założony" – zaznaczył.

Podwyżki stóp procentowych "największe w historii istnienia RPP"

Skalę ostatnich podwyżek stóp procentowych nazwał "największą w historii istnienia Rady Polityki Pieniężnej" z wyjątkiem okresu od września 1999 do sierpnia 2000 r., kiedy cenę pieniądza skokowo podwyższano o 2-3 proc. z 13 do 19 proc. Zaznaczył, że wówczas realizowano strategię gwałtownego schładzania gospodarki i tamtej podwyżce towarzyszyła inna filozofia. Osiągnięto wówczas sukces - przypomniał - i ograniczono inflację, ale "efekt mrożący dla gospodarki był dramatyczny".

Przypomniał o 20-procentowym bezrobociu w latach 2003-2005. "Skutkiem czego, po tym jak w 2004 r. weszliśmy do UE, wyjechało 1,5 mln ludzi. Uważam, że osoby, które podejmują podstawowe decyzje gospodarcze w rządzie, w NBP muszą brać pod uwagę te czynniki" – powiedział. "Uważam, że na podobny tego typu eksperyment nie możemy sobie pozwolić" – dodał.

Podejście obecnej RPP nazwał "precyzyjną próbą kalibracji stopniowych podwyżek" przy jednoczesnej obserwacji ich efektów na rynku.

Tydzień Ekonomiczny połączony z Forum Ekonomicznym na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim odbywa się w dniach 22-26 maja. W wykładach i debatach uczestniczą eksperci, zarówno naukowcy, jak i praktycy.