Masz kłopoty finansowe? Oto 5 ukrytych form pomocy z MOPS, o których nikt nie mówi!

• MOPS oferuje więcej niż tylko zasiłki stałe i okresowe: Istnieją mniej znane formy wsparcia, które mogą być pomocne w trudnych sytuacjach finansowych.
• Zasiłek zwrotny: Dostępny dla osób, których dochody przekraczają kryteria standardowych świadczeń, z możliwością odstąpienia od zwrotu w trudnych sytuacjach.
• Pomoc dla osób usamodzielnianych: Wsparcie finansowe i rzeczowe dla osób opuszczających instytucje opiekuńcze, pomagające w pierwszych miesiącach samodzielnego życia.
• Zasiłek szkolny: Jednorazowa pomoc finansowa lub rzeczowa dla uczniów w trudnej sytuacji materialnej z powodu zdarzenia losowego.
• Dodatek na rehabilitację niepełnosprawnego dziecka: Dodatkowe wsparcie finansowe dla rodziców dzieci niepełnosprawnych, pomagające w pokryciu kosztów rehabilitacji i kształcenia.

Zanim przejdziemy do mniej znanych form pomocy, przypomnijmy sobie podstawowe świadczenia oferowane przez ośrodki pomocy społecznej. Większość z nas kojarzy MOPS przede wszystkim z:

Zasiłkiem stałym – przysługuje osobom całkowicie niezdolnym do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, które nie mają prawa do emerytury lub renty albo ich wysokość wraz z dochodami nie przekracza kryterium dochodowego (1010 zł dla osoby samotnej, 823 zł dla osoby w rodzinie).

Zasiłkiem okresowym – to pomoc dla osób i rodzin, które przejściowo znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Może być przyznany maksymalnie na 2 lata, z możliwością przedłużenia w szczególnych przypadkach.

Zasiłkiem pielęgnacyjnym – wynosi 215,84 zł miesięcznie i przysługuje osobom niepełnosprawnym lub w podeszłym wieku, które wymagają stałej opieki drugiej osoby.

Dodatkiem mieszkaniowym – pomaga w pokryciu kosztów mieszkania osobom o niskich dochodach. Wysokość dodatku zależy od dochodów rodziny i kosztów utrzymania mieszkania.

Ale to nie wszystko! MOPS ma w swoim arsenale również mniej oczywiste formy wsparcia, które mogą okazać się niezwykle pomocne w trudnych sytuacjach życiowych.

Zasiłek zwrotny – pomoc, którą można oddać później

Czasami życie stawia nas przed trudnymi wyborami. Co zrobić, gdy potrzebujemy pilnej pomocy finansowej, ale nasze dochody przekraczają progi uprawniające do standardowych świadczeń? Z pomocą przychodzi zasiłek zwrotny.

Ważne! Zasiłek zwrotny może otrzymać każdy, niezależnie od wysokości dochodów. MOPS może jednak żądać zwrotu całości lub części otrzymanej kwoty, gdy sytuacja finansowa się poprawi.

To specjalna forma zasiłku celowego lub okresowego, który ośrodek pomocy społecznej wypłaca pod warunkiem późniejszego zwrotu. Przyznawany jest w szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy osoba lub rodzina nie spełnia standardowych kryteriów dochodowych.

Przypominamy, że w 2025 roku kryterium dochodowe wynosi 1010 zł dla osoby samotnie gospodarującej i 823 zł dla osoby w rodzinie. Jeśli twoje dochody są wyższe, ale znalazłeś się w nagłej potrzebie – na przykład z powodu choroby, utraty pracy czy konieczności pilnej naprawy mieszkania – możesz ubiegać się o zasiłek zwrotny.

Dobrą wiadomością jest to, że przepisy przewidują możliwość odstąpienia od żądania zwrotu. Może się to stać, gdy zwrot stanowiłby nadmierne obciążenie dla wnioskodawcy lub niweczyłby skutki udzielanej pomocy.

Pomoc dla osób usamodzielnianych – wsparcie na nowy start

Dorosłe życie nie zawsze zaczyna się w rodzinnym domu. Osoby opuszczające różnego rodzaju instytucje opiekuńcze potrzebują szczególnego wsparcia, by odnaleźć się w samodzielności. Właśnie dla nich przeznaczona jest pomoc dla osób usamodzielnianych.

Z tego świadczenia mogą skorzystać między innymi:

• dorosłe osoby opuszczające domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie
• kobiety wychodzące z domów dla matek z małoletnimi dziećmi
• osoby opuszczające ośrodki wychowawcze
• młodzi ludzie ze schronisk dla nieletnich

Ważne! W 2025 roku kryterium dochodowe dla pomocy osobom usamodzielnionym wzrosło do 2020 zł dla osoby samotnej i 1646 zł dla osoby w rodzinie. Zwiększono także kwotę stanowiącą podstawę ustalenia wysokości pomocy do 2066 zł.

To świadczenie ma pomóc w pierwszych, najtrudniejszych miesiącach samodzielnego życia. Może obejmować pomoc finansową, ale także wsparcie w znalezieniu mieszkania, pracy czy załatwieniu formalności urzędowych.

Zasiłek szkolny – wsparcie w trudnych chwilach nauki

Edukacja to podstawa, ale czasami los płata figle i w trakcie roku szkolnego rodzina może znaleźć się w trudnej sytuacji finansowej. Wtedy z pomocą przychodzi zasiłek szkolny – świadczenie, które może otrzymać uczeń znajdujący się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej z powodu zdarzenia losowego.

Zasiłek szkolny ma kilka charakterystycznych cech:

• może być wypłacony w formie pieniężnej (na pokrycie wydatków związanych z nauką) lub rzeczowej (pomoce edukacyjne)
• można go otrzymać raz lub kilka razy w roku, niezależnie od stypendium szkolnego
• maksymalna kwota jednorazowo nie może przekroczyć 620 zł
• wniosek należy złożyć w ciągu dwóch miesięcy od wystąpienia zdarzenia uzasadniającego przyznanie zasiłku

Ważne! Zasiłek szkolny jest przeznaczony na sytuacje nagłe – nie zastąpi systematycznego wsparcia finansowego, ale pomoże w przejściu przez trudny okres, gdy na przykład rodzic stracił pracę czy w rodzinie wystąpiła poważna choroba.

Ten rodzaj pomocy może okazać się nieoceniony, gdy dziecko potrzebuje pilnie podręczników, sprzętu szkolnego czy musi opłacić wycieczkę klasową, a rodzina przechodzi przez kryzys finansowy.

Dodatek na rehabilitację niepełnosprawnego dziecka – wsparcie w rozwoju

Wychowywanie dziecka z niepełnosprawnością wiąże się z dodatkowymi kosztami. Rehabilitacja, specjalistyczne terapie, sprzęt medyczny – wszystko to generuje wydatki, które mogą znacznie obciążyć rodzinny budżet. Na szczęście istnieje specjalny dodatek na rehabilitację niepełnosprawnego dziecka.

To świadczenie przysługuje rodzicom uprawnionym do zasiłku rodzinnego, którzy spełniają kryterium dochodowe wynoszące 764 zł na osobę w rodzinie z niepełnosprawnym dzieckiem. Wysokość dodatku zależy od wieku dziecka:

• 90 zł miesięcznie dla dzieci do 5. roku życia
• 110 zł miesięcznie dla dzieci od 5. do 18. roku życia (a w przypadku uczenia się – do 24. roku życia)

Dodatek ten ma pokryć zwiększone wydatki związane z rehabilitacją lub kształceniem dziecka. Może to być finansowanie wizyt u specjalistów, zakup sprzętu rehabilitacyjnego, opłacenie terapii czy specjalistycznych zajęć rozwojowych.

Usługi opiekuńcze i specjalistyczne – o czym warto wiedzieć

Ostatnią z mniej znanych form pomocy oferowanych przez MOPS są usługi opiekuńcze i specjalistyczne. To szczególnie ważne wsparcie dla osób starszych i niepełnosprawnych, które potrzebują pomocy w codziennym funkcjonowaniu.

Usługi te mogą obejmować pomoc w sprzątaniu, robieniu zakupów, higienie osobistej, a także specjalistyczne wsparcie świadczone przez osoby z odpowiednim przygotowaniem zawodowym. Co istotne, samo przyznanie takich usług nie jest uzależnione od kryterium dochodowego – od wysokości dochodów zależy natomiast poziom odpłatności za usługi.

Ze względu na złożoność tego tematu i różnorodność oferowanych form wsparcia, usługom opiekuńczym poświęcimy osobny, szczegółowy artykuł.

• Czytaj również: MOPS: Usługi opiekuńcze dla seniorów i niepełnosprawnych - kryteria, odwołania, pułapki

Jak ubiegać się o świadczenia z MOPS?

Pierwszym krokiem do otrzymania pomocy z ośrodka pomocy społecznej jest złożenie wniosku. Można to zrobić osobiście, przez pełnomocnika lub przesłać pocztą do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania MOPS-u.

Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające sytuację życiową i materialną, takie jak:

• zaświadczenia o dochodach wszystkich członków rodziny
• dokumenty dotyczące sytuacji mieszkaniowej
• orzeczenia o niepełnosprawności (jeśli dotyczy)
• dokumenty medyczne (w przypadku problemów zdrowotnych)

Pracownik socjalny po złożeniu wniosku może przeprowadzić wywiad środowiskowy, aby dokładnie poznać sytuację wnioskodawcy. Decyzja o przyznaniu świadczenia powinna zostać wydana w ciągu 30 dni od złożenia kompletnego wniosku.

Gdzie szukać pomocy i informacji?

Każdy MOPS prowadzi działalność informacyjną i doradczą. Pracownicy socjalni nie tylko rozpatrują wnioski, ale również udzielają porad dotyczących możliwych form wsparcia. Warto pamiętać, że rozmowa z pracownikiem socjalnym jest objęta tajemnicą zawodową.

Informacje o świadczeniach można znaleźć także na stronach internetowych ośrodków pomocy społecznej oraz w urzędach gminy. Wiele MOPS-ów organizuje również spotkania informacyjne dla mieszkańców.

Pomoc społeczna to nie tylko zasiłki – to kompleksowe wsparcie dla osób i rodzin w trudnych sytuacjach życiowych. Znajomość wszystkich dostępnych form pomocy może okazać się nieoceniona w momentach, gdy życie stawia przed nami trudne wyzwania. Nie wahaj się skorzystać z przysługujących ci świadczeń – to twoje prawo, a MOPS jest po to, żeby pomagać.