Kościół odpowiada na zmiany w szkołach: Rewolucja w katechezie parafialnej już w 2026 roku!
W obliczu zmian w organizacji lekcji religii w szkołach, Kościół katolicki w Polsce podejmuje zdecydowane kroki w celu odnowienia i wzmocnienia katechezy parafialnej. Już od września 2026 roku w parafiach w całej Polsce ruszą powszechne katechezy, które mają na celu pogłębienie wiary i formację duchową wiernych. O szczegółach planowanych zmian poinformował bp Artur Ważny, przewodniczący Zespołu Roboczego KEP ds. Katechezy Parafialnej, w rozmowie z PAP.
Nowy impuls dla katechezy parafialnej
Decyzje Ministerstwa Edukacji Narodowej (MEN) dotyczące organizacji lekcji religii w szkołach stały się impulsem do przyspieszenia prac nad odnową katechezy parafialnej. Jak podkreślił bp Ważny, podczas 400. Zebrania Plenarnego KEP, które odbyło się w Warszawie w dniach 12-14 marca, biskupi podjęli decyzję o powołaniu Zespołu Roboczego ds. Katechezy Parafialnej, którego został przewodniczącym.
"Podejmowaliśmy już wcześniej różne prace związane z koniecznością odnowy i nadawania nowego kształtu katechezom parafialnym, ale teraz one znacznie przyspieszyły" - stwierdził bp Ważny.
Katecheza parafialna – więcej niż tylko przygotowanie do sakramentów
Hierarcha zaznaczył, że katecheza parafialna, choć realizowana w różnym stopniu w parafiach, obejmowała dotychczas głównie przygotowanie do chrztu, I Komunii Świętej i bierzmowania. Jednak, zdaniem bp. Ważnego, obecne realia społeczno-kulturowe wymagają odświeżenia jej dotychczasowego kształtu i "tchnienia nowego ducha".
W skład zespołu roboczego weszli specjaliści z różnych dziedzin teologii i duszpasterstwa, w tym katechetycy, pastoraliści, liturgiści, dogmatycy i bibliści. Ich zadaniem jest wypracowanie ogólnych zasad dotyczących treści, metod i form realizacji katechezy parafialnej.
"Na tym etapie dyskutujemy o pięciu typach katechezy parafialnej: chrzcielnej, przygotowującej rodziców i dzieci do przyjęcia i przeżywania sakramentu pokuty i pojednania oraz Pierwszej Komunii Świętej, przed bierzmowaniem i ewangelizacyjnej. Ważnym elementem każdej katechezy ma być głoszenie kerygmatu i inspirowanie się katechumenatem realizowanym w starożytności chrześcijańskiej" - wyjaśnił bp Ważny.
Co istotne, katechezy mają być skierowane do wszystkich członków Kościoła, bez względu na wiek.
Katecheza parafialna a lekcje religii w szkole – uzupełnienie, nie konkurencja
W odpowiedzi na pytanie o to, czy katechezy w parafii mają zastąpić lekcje religii w szkole po zapowiedzianym zmniejszeniu ich liczby, bp Ważny podkreślił, że zmiany w organizacji lekcji religii w szkole, które są realizowane – w ocenie hierarchy - "niezgodnie z obowiązującym prawem", jedynie przyspieszyły prace nad odnową katechezy parafialnej.
Jednocześnie zastrzegł, że katechezy nie będą zwykłą kopią lekcji religii. "Głównym celem lekcji religii w szkole jest przekaz wiedzy religijnej i dostarczenie porządku aksjologicznego. Z kolei katecheza parafialna pogłębia formację wiążąc wychowanie z życiem sakramentalnym. Obok nauczania i wychowania jedynie w parafii może być realizowana trzecia funkcja katechezy, którą jest chrześcijańskie wtajemniczenie. Parafia jest wspólnotą wiary, a przynależność do niej już jest swoistą deklaracją pójścia za Chrystusem" - wyjaśnił bp Ważny.
Świeccy katechiści – nowa siła w Kościele
Biskup sosnowiecki poinformował, że katechezy parafialne prowadzić będą nie tylko księża i nauczyciele religii, ale także odpowiednio przygotowane osoby świeckie. Przypomniał o istnieniu szkół katechistów w wielu diecezjach, m.in. o Szkole Katechistów prowadzonej na UKSW, w diecezji kieleckiej oraz o Studium Parafialnej Aktywności w Tarnowie.
"KEP kończy już prace nad zasadami formacji i wprowadzanie w życie Kościoła w Polsce posługi katechistów parafialnych. Sposób prowadzenia będzie różnorodny – stosownie do odbiorców i założeń spotkań. W każdym przypadku prowadzący będą musieli wykazać się kompetencjami w różnych obszarach. Przede wszystkim będą świadkami, bo to ich potrzebuje dzisiejszy człowiek" - zaznaczył bp Ważny.
Bp Ważny poinformował, że powszechne katechezy w parafiach mają się rozpocząć od września 2026 roku. W tym samym momencie zostanie wprowadzone w życie Nowe Dyrektorium Katechetyczne dla Kościoła w Polsce oraz nowa podstawa programowa dla lekcji religii.
Kontekst zmian w edukacji
Warto przypomnieć, że w obecnym stanie prawnym zajęcia z religii lub etyki nie są obowiązkowe i organizowane są na wniosek rodziców. Uczeń może uczęszczać na lekcje religii, etyki, na oba zajęcia lub na żadne z nich. Tygodniowy wymiar lekcji religii to dwie godziny, a etyki – jedna. Od 1 września 2025 roku, zgodnie z rozporządzeniem ministra edukacji, wymiar lekcji etyki i religii ma być ujednolicony i ma wynosić jedną godzinę w tygodniu. Ta zmiana spotkała się z krytyką ze strony przedstawicieli Kościoła i środowisk katolickich.
Czy planowane zmiany w katechezie parafialnej okażą się skuteczną odpowiedzią na wyzwania współczesnego świata i przyczynią się do pogłębienia wiary wiernych? Czas pokaże. Jedno jest pewne – Kościół nie pozostaje obojętny na zachodzące zmiany i aktywnie poszukuje nowych dróg ewangelizacji.
