KGHM - praca w zgodzie z środowiskiem naturalnym

Celem realizowanej przez KGHM gospodarki odpadami jest dalsze wykorzystywanie odpadów pochodzących z ciągów technologicznych na każdym etapie produkcji. Pozwoli to zmaksymalizować odzysk miedzi i metali towarzyszących bez wpływu na środowisko naturalne.

OGRANICZANIE WPŁYWU NA ŚRODOWISKO

W ramach minimalizowania wpływu na środowisko konieczne jest doskonalenie technologii przetwarzania materiałów powstałych w procesach technologicznych. Firma odzyskuje szereg cennych produktów, które mają zastosowanie w różnych dziedzinach gospodarki.

SKUTECZNY PRZERÓB ODPADÓW

Dobry przykład ponownego wykorzystania odpadów stanowi ołów surowy wytapiany w piecach Döerschla oraz instalacja odmiedziowania elektrolitu zainstalowane w Hucie Miedzi Głogów. Żużel granulowany z pieca elektrycznego Huty Miedzi Głogów II jest wykorzystywany jako materiał ścierny przy pracach remontowych konstrukcji stalowych oraz przy rozbudowie OUOW „Żelazny Most”.

KGHM stale monitoruje wyrobiska po odkrywkowym wydobyciu rud miedzi. Ponadto prowadzi badania nad szerszym wykorzystaniem powstałych materiałów. Firma posiada certyfikaty i wdrożone systemy zarządzania zintegrowanego, które świadczą o jakości prowadzonej polityki gospodarowania materiałami odpadowymi oraz potwierdzają spełnienie najwyższych wymogów środowiskowych.

ODPOWIEDZIALNA GOSPODARKA ODPADAMI

KGHM traktuje problem poszanowania dla środowiska naturalnego ze szczególną troską, czego dobrym przykładem jest zlokalizowany w Polsce Obiekt Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych (OUOW) „Żelazny Most”. Systematyczne inwestowanie w nowoczesne rozwiązania i technologie proekologiczne oraz dostosowanie się do restrykcyjnych norm Unii Europejskiej pozwoliły KGHM na efektywną ochronę środowiska. Wszędzie, gdzie KGHM prowadzi operacje górnicze na dużą skalę, na bieżąco prowadzone są obserwacje zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego, gleb i roślin, wód powierzchniowych i podziemnych oraz stanu zdrowia zwierząt gospodarskich. Stały monitoring pozwala na podejmowanie racjonalnych i przemyślanych decyzji związanych z proekologiczną gospodarką odpadami.

OUOW „ŻELAZNY MOST”

Przykładem bezpiecznego i skutecznego gospodarowania odpadami jest funkcjonowanie położonego na Dolnym Śląsku polskiego składowiska „Żelazny Most”. Jest to jedyne miejsce składowania odpadów z flotacji dla wszystkich kopalń z Zagłębia Miedziowego. Tym samym jest ono kluczowym ogniwem w produkcji koncentratu miedziowego. Bez niego wytwarzanie surowca byłoby niemożliwe. KGHM zminimalizował wpływ „Żelaznego Mostu” na środowisko przez wprowadzenie kurtyn wodnych, które zapobiegają pyleniu, oraz przez zabezpieczanie plaż roztworami emulsji asfaltowej przy użyciu śmigłowców. Rozbudowano systemy drenażowe i rowy opaskowe w strefie zapory i przeprowadzono szereg prac melioracyjnych na przedpolu zapory składowiska.

ROZBUDOWA OUOW

Obiekt „Żelazny Most” jest miejscem deponowania odpadów z flotacji rud miedzi ze wszystkich zakładów górniczych KGHM Polska Miedź S.A. Warunkiem dalszego rozwoju i działalności Spółki przez następne dziesięciolecia jest rozbudowa niezbędnej infrastruktury, w tym OUOW „Żelazny Most”. Rozbudowa obiektu o Kwaterę Południową przebiega w dwóch etapach. Przetarg na wykonanie pierwszego etapu inwestycji wygrała firma Budimex S.A. Obejmuje on prace przygotowawcze oraz budowę zapór okalających – zaporę wschodnią zlokalizowaną na terenie Gminy Rudna oraz zaporę zachodnią na terenie Gminy Polkowice. Realizacja pierwszego etapu prac jest planowana na koniec 2021 r. Wartość podpisanego kontraktu wynosi 578 mln zł.

KORZYŚCI Z BUDOWY KWATERY POŁUDNIOWEJ

Lokalizacja inwestycji maksymalnie ograniczy jej wpływ na środowisko i pozwoli na wykorzystanie już istniejącej infrastruktury. Przyjęta metoda deponowania odpadów pięciokrotnie obniży ilość wody kierowanej do zbiornika. Rozbudowa „Żelaznego Mostu” umożliwi zachowanie ciągłości produkcji KGHM do 2037 r. Przy rozbudowie obiektu wybrano najbezpieczniejszy wariant konstrukcji oraz uszczelniania zapór pod względem hydrotechnicznym i środowiskowym. Docelowa objętość Kwatery Południowej to ok. 170 mln m3, długość zapór zewnętrznych ok. 6400 m, wysokość maksymalnie 60 m, natomiast szerokość plaż to minimum 200 m. Budowa Kwatery Południowej jest możliwa dzięki dobrej współpracy z sąsiednimi gminami oraz ich mieszkańcami, a także wspólnej wizji rozwoju firmy i regionu.

SKŁADOWANIE ODPADÓW POFLOTACYJNYCH

W ciągu roku na „Żelaznym Moście” składuje się 20–26 mln ton odpadów z flotacji, z czego prawie 75 proc. jest wykorzystywana do nadbudowy, a jedna czwarta podlega unieszkodliwianiu. Wydobycie tych zasobów to jeden z ważniejszych krajowych projektów KGHM. Przedsięwzięcie pozwoli wydobywać miedź przez najbliższe 30–40 lat na dotychczasowym poziomie.

UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW POFLOTACYJNYCH – „Żelazny Most”

KGHM Miedź Polska nie mogłoby istnieć bez Obiektu Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych – OUOW „Żelazny Most”.  Jest to największy tego typu obiekt w Europie i należy do ciągu technologicznego produkcji miedzi.

Na temat rodzaju składowanych odpadów, sposobów ich unieszkodliwiania oraz stosowanych systemów monitorowania obiektu rozmawiamy z Głównym Inżynierem, dr inż. Pawłem Stefankiem. Kierownik Wydziału Bezpieczeństwa, Monitoringu i Rozwoju OUOW w KGHM Polska Miedź S.A. opowiada o bieżącej eksploatacji i możliwych kierunkach rekultywacji „Żelaznego Mostu” po zakończeniu eksploatacji.

i

Co znajduje się wśród odpadów poflotacyjnych?

Odpad poflotacyjny z przeróbki rud miedzi stanowi masa skalna poddana procesowi kruszenia i mielenia o uziarnieniu odpowiadającym frakcji piasków drobnych i pyłów. Średnio 93 proc. rudy to odpady, które w postaci mieszaniny wodnej trafiają na Obiekt Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych „Żelazny Most”.

Jak odbywa się transport odpadów wydobywczych na OUOW?

Przy budowie obiektu zastosowano nowatorską, selektywną technologię składowania. Odpady dostarczane do obiektu systemem instalacji hydrotransportu ciśnieniowego, rozprowadza się rurociągami wokół składowiska. Są one kierowane na odcinki plaży (na wewnętrznej stronie skarpy) rurociągami spustowymi. Na namywanej plaży następuje wstępna segregacja i sedymentacja, czyli opadanie cząstek stałych. Cząstki drobne wraz z wodą odpływają do czaszy i osadzają się na dnie zbiornika, umacniając jego strukturę. Wyselekcjonowana część odpadów gruboziarnistych jest wykorzystywana do nadbudowy zapór. Drobnoziarniste odpady zrzucane są bezpośrednio do głównej części składowiska. Służą one do uszczelnienia dna zbiornika.

Jakie zabezpieczenia przed negatywnym wpływem na środowisko są stosowane w przypadku zbiornika?

W celu ograniczenia pylenia, Zakład Hydrotechniczny prowadzi szereg zabiegów technicznych i działań organizacyjnych. Są to ochrona skarp, dróg i plaż poprzez kurtyny wodne, środki powłokotwórcze czy wdrażanie na bieżąco testów środków zapobiegających pyleniu. Prowadzone są obserwacje i pomiary monitoringowe związane z zanieczyszczeniem powietrza atmosferycznego, jak również wód powierzchniowych i podziemnych, gleb i roślin, oraz stanu zdrowia zwierząt gospodarskich. Monitoring jest wytyczną do prognozowania działań zakładu w obszarze ochrony środowiska, dalszej eksploatacji i nowych inwestycji. To podstawa do określenia działań służących poprawie stanu środowiska.

Co się dzieje z wodą? Jest w pewnym stopniu odzyskiwana?

Obiekt stanowi rolę mechanicznej oczyszczalni wód kopalniano-technologicznych. W czaszy obiektu wykonano systemy ujmowania wody nadosadowej, które odprowadzają wody rurociągami ułożonymi na dnie zbiornika do przepompowni. Tak oczyszczona woda jest zawracana do ponownego wykorzystania w procesie produkcji.

Na czym polega monitoring „Żelaznego Mostu”?

„Żelazny Most” to jeden z najlepiej monitorowanych obiektów w Europie. Od 1999 r. rozbudowa obiektu prowadzona jest z zastosowaniem metody obserwacyjnej. Monitoring dotyczy m.in.: zjawisk filtracji oraz przemieszczeń poziomych i pionowych w korpusie zapory oraz w podłożu, aktywności parasejsmicznej i wybranych parametrów ekologicznych. Geodezyjna sieć obserwacyjna służąca do badań deformacji korony i przedpola zbiornika „Żelazny Most” składa się z ponad 860 punktów pomiarowych: punkty kontrolowane, punkty automatycznego monitoringu, inklinometry, repery, szczelinomierze. Dla zapewnienia ciągłości składowania, bezpieczeństwa obiektu i otoczenia oraz szybkiego reagowania uruchomiono automatyczny system monitoringu geodezyjnego. Sieć ponad 2 tys. piezometrów oraz przetworników ciśnienia zainstalowanych w zaporach i na przedpolu obiektu służy do obserwacji zmian poziomu i ciśnienia wody w osadach i podłożu. Prowadzone są pomiary ilości wody odpływającej z poszczególnych węzłów drenażowych. Stałej kontroli i analizie podlega także ewentualny wpływ obiektu na otoczenie i środowisko naturalne. Wyniki badań potwierdzają, że OUOW nie stwarza zagrożeń dla środowiska.

Jakie technologie składowania będą stosowane w planowanej Kwaterze Południowej?

Aktualnie realizowana jest nadbudowa OUOW „Żelazny Most” do rzędnej 195 m n.p.m. Dostępne powierzchnie składowania nie są tak duże jak obecna powierzchnia OUOW, dlatego podjęto decyzję o zmianie obecnej technologii deponowania na technologię ograniczającą zawartość wody w odpadach. Będzie to technologia odpadów zagęszczonych. Część z nich zostanie odsegregowana za pomocą hydrocyklonów. Odpady gruboziarniste posłużą do budowy zapór, a drobnoziarniste zostaną zagęszczone i zdeponowane w centralnej części Kwatery Południowej.

Co stanie się ze zbiornikiem po zakończeniu wydobycia rud miedzi?

Zgodnie z polskim prawem po zakończeniu eksploatacji obiektu należy zrekultywować ten teren. Już teraz dyskutujemy na temat rekultywacji w kierunku rekreacyjno-sportowym, np. budowa Centrum Rekreacyjno -Sportowego, które tworzyć będą tor saneczkowy, zadaszony stok narciarski czy pole golfowe.

PARTNEREM MATERIAŁU JEST KGHM POLSKA MIEDŹ S.A