Kto ma prawo do przejścia na świadczenie przedemerytalne

Taka zmiana była niezbędna, ponieważ inaczej pracownicy uprawnieni do świadczenia emerytalnego, i pobierający je do osiągnięcia obecnego wieku emerytalnego, nie mieliby środków do życia przez okres stanowiący różnicę między "starym" wiekiem emerytalnym (czyli 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn), a nowym, stopniowo wydłużanym. Natomiast warunki i zasady przyznawania prawa do świadczenia przedemerytalnego nie zostały zmienione.

Komu przysługuje świadczenie przedemerytalne

Świadczenie przedemerytalne to nie to samo, co wcześniejsza emerytura. Może być ci przyznane tylko wtedy, gdy przepracowałeś w firmie co najmniej 6 miesięcy i zostałeś zwolniony z pracy nie ze swojej winy (np. nie mogłeś wylecieć z pracy dyscyplinarnie). Powinieneś więc dopilnować, aby w twoim świadectwie pracy znalazła się odpowiednia przyczyna zwolnienia, bo to leży w twoim interesie.

Żeby starać się o świadczenie, musisz najpierw udać się do powiatowego urzędu pracy i uzyskać prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Świadczenie może być ci przyznane, jeśli masz status osoby bezrobotnej i przez co najmniej pół roku pobierałeś z urzędu pracy zasiłek dla bezrobotnych oraz nadal jesteś zarejestrowany jako bezrobotny. W tym czasie nie mogłeś odmówić (chyba że z uzasadnionego powodu) podjęcia pracy zaproponowanej przez urząd, również w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych. Poza tym musisz być w odpowiednim wieku i mieć wystarczający staż pracy. Kryteria dotyczące wieku i stażu zmieniają się w zależności od przyczyn rozwiązania przez zakład pracy umowy o pracę. Zawsze jednak musisz udowodnić, że w firmie, z której zostałeś zwolniony, pracowałeś wcześniej przez co najmniej 6 miesięcy.

Ważny wiek, staż i przyczyna utraty dochodów

Świadczenie przedemerytalne otrzymasz, gdy spełniasz wymienione warunki:

Jeśli straciłaś(-eś) pracę z powodu likwidacji lub niewypłacalności pracodawcy:

- musisz mieć ukończone co najmniej 56 lat (kobieta) lub co najmniej 61 lat (mężczyzna) do dnia rozwiązania umowy o pracę (lub stosunku służbowego) oraz udowodniony staż pracy wynoszący co najmniej 20 lat (kobieta) i 25 lat (mężczyzna). Warunek dodatkowy - u tego pracodawcy byłaś(-eś) zatrudniona(-y) nie krócej niż sześć miesięcy;

- bez względu na wiek, ale pod warunkiem, że do 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie umowy o pracę twój staż pracy wynosił co najmniej 34 lata (kobieta) i 39 lat (mężczyzna). Warunek dodatkowy: pracowałaś(-eś) w tej firmie co najmniej na pół roku przed jej zamknięciem.

Jeśli straciłaś(-eś) pracę z przyczyn dotyczących zakładu pracy (np. likwidacja stanowiska, zwolnienia grupowe, przyczyny ekonomiczne):

- musisz mieć ukończone co najmniej 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna) do dnia rozwiązania stosunku pracy (lub stosunku służbowego) oraz masz 30-letni (kobieta) lub 35-letni staż pracy (mężczyzna). Warunek dodatkowy: przepracowałeś w tej firmie co najmniej sześć miesięcy;

- bez względu na wiek, jeśli do dnia rozwiązania umowy (stosunku służbowego) masz staż pracy wynoszący co najmniej 35 lat (kobieta) lub 40 lat (mężczyzna) Warunek dodatkowy: przepracowałaś(-eś) w tej firmie co najmniej 6 miesięcy.

Jeśli prowadziłaś(-eś) własną firmę i sąd ogłosił jej upadłość:

Do dnia, w którym sąd wydał postanowienie o upadłości firmy, musisz mieć ukończone co najmniej 56 lat (kobieta) oraz co najmniej 61 lat (mężczyzna) oraz legitymować się stażem pracy wynoszącym 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Ważne, żeby działalność gospodarcza (niezwiązana z rolnictwem) była prowadzona bez przerwy co najmniej dwa lata przed dniem ogłoszenia upadłości i za ten okres były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne.

Jeśli straciłaś(-eś) prawo do renty:

- musisz mieć ukończone co najmniej 55 lat (kobieta) oraz co najmniej 60 lat (mężczyzna) oraz udowodnić 20-letni (kobieta) lub 25-letni (mężczyzna) staż pracy. Wcześniej przez pięć lat bez przerwy musiałeś pobierać rentę z tytułu niezdolności do pracy. Warunek dodatkowy: - musisz zarejestrować się w urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia, w którym straciłaś(-eś) do niej prawo;

Jeśli pracowałaś(-eś) przy azbeście:

- byłeś zatrudniony w dniu 28 września 1997 r. w zakładach produkujących wyroby zawierające azbest oraz w zakładach, które zaprzestały produkcji azbestu, oddelegowany do tych zakładów, lub zatrudniony w przedsiębiorstwach powstałych w wyniku przekształcenia, podziału lub połączenia tych zakładów do czasu zaprzestania produkcji wyrobów zawierających azbest;

- rozwiązałaś(-eś) umowę o prace z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz osiągnęłaś(-eś) okres uprawniający do emerytury w wymiarze 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat w zakładach produkujących azbest,

Jeśli byłaś(-eś) pracownikiem stoczni, które były objęte postępowaniem kompensacyjnym.

UWAGA

Co roku możesz liczyć na podwyższenie swego świadczenia przedemerytalnego, bo jest ono waloryzowane na takiej samej zasadzie jak emerytury. Od 1 marca 2013 r. Świadczenie wynosi 975,78 zł.

Złóż wniosek

Jeśli spełniasz warunki konieczne do otrzymania świadczenia, musisz złożyć w ZUS wniosek i dołączyć do niego komplet dokumentów potwierdzających twoje prawo do świadczenia. Wniosek musisz złożyć w ciągu 30 dni od wydania przez powiatowy urząd pracy zaświadczenia potwierdzającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Musisz dotrzymać tego terminu, bo inaczej ZUS nie przyzna ci świadczenia (w wyjątkowych wypadkach na twój wniosek ZUS może przywrócić ten termin). Jeśli w okresie poprzedzającym złożenie wniosku pracowałeś (nawet w ramach prac interwencyjnych czy robót publicznych) i praca zakończyła się po upływie 6-miesięcznego okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych, to wniosek musisz złożyć w ciągu 14 dni od zakończenia tej pracy i nie masz żadnej możliwości przedłużenia tego terminu. Od decyzji w sprawie świadczenia możesz się odwołać do sądu, ale za pośrednictwem ZUS. Masz na to miesiąc od dnia doręczenia decyzji.