- EBC wyjaśnia, że zapis nazwiska Marii Skłodowskiej-Curie na projekcie banknotu euro był tymczasowy.
- Polska noblistka jest kandydatką na banknot 20 euro w nowej serii, ale decyzja jeszcze nie zapadła.
- Ministerstwa Nauki i Finansów interweniują w sprawie pełnego, polskiego zapisu nazwiska.
- Decyzja do końca 2026 r.
Dlaczego nazwisko Skłodowskiej-Curie na banknocie wzbudziło spór?
Europejski Bank Centralny (EBC) rozpoczął przygotowania do wprowadzenia nowej serii banknotów euro. Wśród propozycji motywów przewodnich znalazły się dwa główne tematy: ptaki i rzeki oraz europejska kultura. To właśnie w ramach tej drugiej koncepcji pojawiła się kandydatura polskiej dwukrotnej noblistki.
Zgodnie z projektem przedstawionym przez EBC, na awersie banknotu o nominale 20 euro miałby się znaleźć wizerunek badaczki. Problem pojawił się jednak przy sposobie zapisu jej tożsamości – w komunikacie banku użyto formy „Marie Curie (z domu Skłodowska)”, co w praktyce pomijało kluczowy, polski człon jej nazwiska. Taki zapis wywołał natychmiastową reakcję i został odebrany jako umniejszanie polskiego wkładu uczonej w światową naukę i europejskie dziedzictwo.
Jak polski rząd zareagował na propozycję EBC?
Zredukowana wersja nazwiska noblistki spotkała się ze zdecydowanym sprzeciwem polskiego rządu. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wystosowało oficjalny apel do prezeski Europejskiego Banku Centralnego, Christine Lagarde. Minister Marcin Kulasek podkreślił w liście, że wybór pełnego imienia i nazwiska, czyli Maria Skłodowska-Curie, nie jest wyłącznie kwestią formalną, ale stanowi „symbol uznania dla naszej wspólnej europejskiej tożsamości, historii i dziedzictwa”.
Resort nauki zwrócił również uwagę na nierówne traktowanie polskiej uczonej. W komunikacie podkreślono, że inne postacie historyczne brane pod uwagę, jak Miguel de Cervantes czy Ludwig van Beethoven, zachowały swoje oryginalne imiona i nazwiska, co „dodatkowo podkreśla nierówne traktowanie polskiej noblistki”. Działania w tej sprawie podjęło także Ministerstwo Finansów, które zadeklarowało, że podnosi kwestię zapisu nazwiska w bezpośrednich kontaktach z EBC oraz na posiedzeniach grup roboczych banku.
Co dalej w sprawie banknotu z wizerunkiem Polki?
W odpowiedzi na interwencję, służby prasowe Europejskiego Banku Centralnego przekazały PAP swoje stanowisko. Zgodnie z wyjaśnieniami, użyty w komunikacji zapis „Maria Curie (z domu Skłodowska)” jest jedynie wersją tymczasową, która nie miała na celu rozstrzygania o pochodzeniu badaczki. Rzecznik prasowy banku zapewnił, że „nie stała za jej użyciem intencja, by rozstrzygać o pochodzeniu czy przynależności narodowej”.
Służby prasowe EBC podkreśliły, że ostateczna decyzja o tym, czy wizerunek Marii Skłodowskiej-Curie w ogóle pojawi się na banknocie, zależy od wyboru motywu przewodniego nowej serii, a ten ma zostać rozstrzygnięty do końca 2026 roku. Jeżeli motyw kulturowy zostanie zatwierdzony, a polska noblistka wybrana, to ostateczny zapis nazwiska na banknocie zostanie ustalony dopiero „po szeroko zakrojonej i kompleksowej dyskusji”. Sprawa pozostaje więc otwarta, a na jej finał trzeba będzie poczekać.
Podcasty
Playlisty tematyczne
